مقایسه بین میزان تأثیر پارامترهای تبخیر و تعرق مرجع و رطوبت نسبی روی وقوع آتش‎سوزی در جنگل‎های زاگرس (مطالعه موردی: استان خوزستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‏آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار، گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

3 دانشیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

این تحقیق در ناحیه رویشی زاگرس در استان خوزستان با هدف مقایسه بین میزان تأثیر پارامتر‎های تبخیر و تعرق مرجع و رطوبت نسبی بر احتمال وقوع آتش‎سوزی انجام شد. داده‎های ماهانه تبخیر و تعرق و رطوبت نسبی برای تهیه نقشه مربوطه تهیه شد. پس از تهیه نقشه پتانسیل خطر، استاندارد‎سازی و طبقه‎بندی آن براساس روش‎های متداول برای هر دو پارامتر انحام شد. نتایج نشان داد از نظر پارامتر تبخیر و تعرق مرجع، 8/16 درصد از مساحت منطقه دارای خطر بسیار زیاد می‌باشد و 7/21 درصد از منطقه در معرض خطر زیاد نسبت به وقوع آتش‎سوزی است. در حالی که پتانسیل خطر وقوع آتش‎سوزی نسبت به نقشه پارامتر رطوبت نسبی نشان داد که در مجموع حدود 5/44 درصد از سطح کل منطقه دارای پتانسیل خطر زیاد نسبت به وقوع آتش‎سوزی می‎باشد. آزمون کارایی نقشه پهنه‌بندی خطر آتش‎سوزی با استفاده از مناطق آتش‎سوزی شده انجام شد. نتایج نشان داد که کارایی نقشه پهنه‌بندی خطر آتش‎سوزی بر اساس رطوبت نسبی ارائه شده در ارزیابی خطر وقوع آتش‎سوزی دقت بالاتری از تبخیر و تعرق مرجع دارد. بنابراین پیشنهاد می‎شود در مطالعات بعدی و برای نواحی با شرایط مشابه با جنگل‎های زاگرس بجای استفاده از نقشه تبخیر و تعرق مرجع که تهیه آن نیاز به صرف زمان بیشتری دارد، از نقشه رطوبت نسبی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of dereference evapotranspiration and relative humidity on forest fire occurrences in Zagros Forests, west of Iran (Case study: Khouzestan province)

نویسندگان [English]

  • Sajjad Aleemahmoodi Sarab 1
  • Jahangir Feghhi 2
  • Afshin Danehkar 3
  • Pedram Attarod 2
چکیده [English]

    The aim of the this study was to evaluate reference evapotranspiration (ET0) and relative humidity (RH) impacts on forest fire occurrences in Zagros forests of western Iran, Khuzestan province. Monthly mean meteorological data obtained from five meteorological stations were employed for mapping the ET0 and RH. When ET0 was taken into account, 16.8 % and 21.7 % of this region were classified as high and very high risk classes, respectively while the map of RH indicated that 44.5 % of the study area was in the high risk class of forest fire. Cross-validation analysis based on ET0 revealed that the maximum number of fire occurrence per hectare were in the very low and moderate classes of fire risks. However, for RH the maximum number was observed in the very high risk class (0.003 numbers per hectare). In compare to ET0, RH is preferable for understanding the effects of forest fire occurrence as well as for the forest fire mapping.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forest fire
  • Climate change
  • Evapotranspiration
  • Relative humidity
  • Geostatistics
  • GIS
  • Zagros

مراجع

- عزیزی، ق.، حنفی، ع.، سلطانی، م.، 1388. برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل از طریق رگرسیون چندمتغیره در استان اصفهان. فصلنامه علمی – پژوهشی جغرافیا، 3(11): ص 92-77.
-  کوچ‎پیده، ن.و کیخسروی، د.، 1387. تاریخ تحول منابع طبیعی ایران. سازمان جنگل‎ها و مراتع و آبخیزداری کشور، انتشارات نشر پونه، 96 ص.
 
-  Aleemahmoodi, S. S., 2013. Applying GIS and Multi Criteria Evaluation in Forest and Rangeland Fire Risk Zoning (case study: A Part of Zagros vegetation Region). M.Sc. Thesis, University of Tehran, 109 P.
-  Aleemahmoodi, S. S., Feghhi, J., Jabbarian, A.B., Danehkar, A. and Attarod, P., 2013. Applying the Nnatural Recources, 2(66):191-201.
-  Allen, R. G., Pereira, L. S., Raes, D. and Smith, M., 1998. Crop evapotranspiration guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrigation and Drainage, Rome, Italy, Paper 56.
-  Arroyo, A. L., Pascual, C. J. and Manzanera, A., 2008. Fire models and methods to map fuel types: The role of remote sensing. Forest Ecology and Management, 256: 1239–1252.
-  Balatsos, P., Kalabokidis, K. and Koutsias, N., 2007. Fire Risk Zoning at National Level in Greece: Methodological Approach and Outcome. Sevilla Espana, Wildfire.
-  Bandyopadhyay, A., Bhadra, A., Raghuwanshi, NS. and Singh, R., 2008. Estimation of monthly solar radiation from measured air temperature extremes. Agriculture for Meteorology, 148: 1707-1718.
-  Banj Shafiee, A., 1385. Impact of forest fires on ecological characteristics of Chlyr 4th Series. PhD thesis, University of Tarbiyat Modares, page 182.
-  Eshaghi, M. 2014. Efficiency investigation of  non-parametric algorithms in improvement of forest fire risk modeling in. Golestan National Park. M.Sc. thesis, University of Agricultural Sciences & Natural Resources, 122 p.
-  Eskandari, S., Oladi Ghadikolaei, J., and Jalilvand, H., 2013. Efficiency Evaluation of Dong Model for Determination of Fire Risk Potential in Zarrin Abad Forests. Mazandaran province. Rangeland and Forest Plant Breeding and Genetic Research, 21(3): 439-451.
-  Fatthizade, A., 2012. Measurement and Spatial Distribution of Throughfall in High Trees of Persian Oak (Quercus brantii) in the Zagross Forests, West of Iran (Case study: Neighboring Forests of Ilam. M.Sc. thesis. University of Tehran, p 11.
-  Gortmaker, K., 2011. Forest fire hazard mapping in the LaPeyne area. M.Sc. Thesis Faculty of Geosciences, Utrecht University.
-  Kandya, A. K., Kimothi, M. M., Jadhav, R. N. and Agarwal, J. P., 1998. Application of GIS in identification of fire prone areas, a feasibility study in parts of Junagarh (Gujrat, India). Indian Forester, 124(7): 531–535.
-  Karimi, J. M., Eslamian, S., 2012. Evaluation of geostatisical methods for estimating potential evapotranspiration. 1st National Conference on Agrometeorology and Agricultural Water Management. University of Tehran, p 11.
-  Lymberopoulos, N., padopolous, C., Stefanakis, E., Pantalos, N. and Lockwood, F., 1996. A GIS forest fire management information system. M.Sc. thesis Utrecht University, Faculty of Geosciences, p 61.
 
- Mahdavi, A., Fallahshamsi, R., Nazari, R. and Heidari, M., 2011. Provision of fire risk map in forest and pasture lands in Ilam city using AHP. Proceeding of the First International Conference on Fire in Natural Resources, Gorgan, Iran, 26-28 Oct.: 65-78.
-  Patah, N. A., Mansor, S .and Mispan, M. R., 2000. An Application of Remote Sensing and Geographic Information System for Forest Fire Risk Mapping. Bulletin of Malaysian Center for Remote Sensing: 54-67.
-  Salamati, H., Mostafalou, H., Mastoori, A. and Honardoost, F., 2011. Evaluation and provision of forest fire risk map using GIS in Golestan forests. Proceeding of the First International Conference on Fire in Natural Resources, Gorgan, Iran, 26-28 Oct., 37-47.
-  Zumbrunnen, T., Pezzatti, G., Menéndez, P., Bugmann, H., Bürgi, M. and Conedera, M., 2011. Weather and human impacts on forest fires: 100 years of fire history in two climatic regions of Switzerland. Forest Ecology and Management. 261(12): 2188–2199.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1393
  • تاریخ بازنگری: 27 خرداد 1393
  • تاریخ پذیرش: 09 دی 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار