تحلیل راهبردی گردشگری مراتع: تحلیل نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید از دیدگاه مرتع‌داران و کارشناسان حوزه تیل آباد ـ استان گلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 نویسنده مسئول، استادیار، گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

4 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

گردشگری به عنوان یکی از خدمات زیست‌بوم‌های مرتعی همچنین برای حمایت و حفاظت از مراتع در سند توسعه کشورهای دنیا مورد توجه دولت‌ها و مدیران سرزمین قرار گرفته‌ است. هدف از این پژوهش وضعیت‌سنجی گردشگری مراتع حوزه تیل‌آباد استان گلستان با استفاده از دیدگاه مرتع‌داران و کارشناسان و تحلیل راهبردی آن است. ازاین رو پس از شناسایی عوامل قوّت، ضعف، فرصت و تهدید گردشگری به وسیله‌ی مصاحبه‌های فردی، وزن‌دهی و اولویت‌بندی عوامل از طریق پرسشنامه در بین 60 نفر از کارشناسان و مرتع‌داران انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از مدل SWOT، انجام شد. نتایج نشان داد در بین عوامل قوّت "زیبا شناختی فصلی همچون گل‌دهی زعفران در دوره مشخص سال" و "درآمد اقتصادی ناشی از گردشگری مراتع برای مرتع‌داران" با وزن نهایی 389/0 و 287/0، و از میان عوامل ضعف "نبود سیستم جمع‌آوری زباله و تأثیر زباله در زیبایی‌شناختی چشم‌انداز" و "عدم استفاده از دانش و نیروی بومی مردم محلی برای مدیریت گردشگری" با وزن نهایی 552/0 و 413/0، به ترتیب توسط مرتع‌داران و کارشناسان با بالاترین اولویت معرفی شدند. از میان عوامل فرصت "اجرای پروژه بین المللی ترسیب کربن در منطقه و ظرفیت‌های مالی آن" و "تبادل و ترویج متقابل فرهنگ‌ها" با وزن نهایی 590/0 و 645/0 و از میان عوامل تهدید "ضعف فرهنگ گردشگری در بین گردشگران و بازدیدکنندگان و نبود فرهنگ منابع طبیعی" با وزن نهایی 449/0 و 690/0 با بالاترین اولویت معرفی شدند. بر اساس نتایج مدل، موقعیت راهبردی گردشگری مراتع توسط مرتع‌داران تدافعی (WT) و توسط کارشناسان رقابتی (WO) تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Strategic position of rangeland ecotourism: analyses of strengths, weaknesses, opportunities and threats from pastoralists and experts’ viewpoint in Til Abad region, Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Elahesadat Hoseini 1
  • Mojgansadat Azimi 2
  • Hossien Barani 3
  • Abolfazl Sharifian Bahraman 4
1 Range Management Faculty, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2 Range Management Faculty, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
3 Range Management Faculty, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
4 Range Management Faculty, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

Ecotourism as one of rangeland ecosystem services in the development plan countries has been under the focus of governments and land managers. The goal of this study is strategic analysis of rangeland ecotourism in Til Abad -Golestan province by using pastoralists and rangeland experts’ point of view. In this order, after identification of strengths, weaknesses, opportunities and weaknesses factors of rangeland ecotourism through face-to-face interviews, weighting and prioritization of factors conducted by a semi-structured questionnaire between 60 expert and pastoralist via SWOT model. Result showed that between strength factors ‘seasonal aesthetic such as flowering of Saffron over a specific period of year’ and ‘economic income on account of rangeland ecotourism for pastoralists’ with final weight of 0.389 and 0.287 were introduced with highest prioritization by pastoralists and experts. Among weakness factors ‘lack of waste collection system and effect of garbage on aesthetic feature of the landscape’ and ‘lack of taking traditional knowledge and local human sources into consideration for ecotourism management’ with final weight of 0.552 and 0.413 were introduced. ‘Execution of international carbon sequestration project in the region and its economic potential’ and ‘reciprocal transmission of local cultures’ with final weigh of 0.590 and 0.645 were identified among opportunity factors. Among threat factors ‘weakness of ecotourism visitor’s culture and lack of natural resources culture’ with final weight of 0.449 and 0.669 was introduced with highest prioritization by pastoralists and experts. In addition, strategic situation of rangeland ecotourism was determined as ‘defensive’ (WT) by pastoralists and ‘competitive’ (WT) by experts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • SWOT model
  • strategic analysis
  • ecotourism
  • ecosystem services

مراجع

-Azarnivand, H. and Zare Chahouki, M.A. 2012. Range Improvement. University of Tehran Press, Tehran, 354 p.
-Dilya, B. and Bastin, L. 2008. The impact of ecotourism on vegetation cover in Almaty Nature Reserve. Management for Protection and Sustainable Development.
-Ebrahimi, A. and Khosravian, M. 2005. Affecting factors on growth and development of tourism industry on Mazandaran province. The First National Conference on Role of Tourism Industry in Development of Mazandaran Province, Resanesh Press, Tehran (In Persian).
-Fanlo, R., Domenech, M. and Bou, M. 2011. The use of SWOT analysis for rangeland management: application to upper timberline pyrenees pastures. Pastos, 41(2): 165-176.
-Fan, M., Li, W., Wei, G. and Luo. F. 2015. Tourism impacts on indigenous pastora1 communities in China. Rangeland ecology & management, 68(1): 68-91.
-Ganjali, S. 2014. Environmental and strategic assessment of ecotourism potential in Anzali Wetland using SWOT analysis. Caspian Journal of Environmental Sciences, 12(1): 155-165.
-Ghorbani, A., Raufirad, V., Rafiaani, P. and Azadi, H. 2015. Ecotourism sustainable development strategies using SWOT and QSPM model: A case study of Kaji Namakzar Wetland, South Khorasan Province, Iran. Tourism Management Perspectives, 16: 290-297.
-Hatcherson, J. 2019. Tourism, Representation and Compensation among the Dukha Reindeer Herders of Mongolia. Open Agriculture, 4(1): 608-615.
-Highlights, U.T. 2016. UNWTO. Tourism Highlights, 16 p.
-Hill, T. and Westbrook, R. 1997. SWOT analysis: it's time for a product recall. Long range planning, 30(1): 46-52.
-Johnsen, K.I., Niamir-Fuller, M., Bensada, A. and Waters-Bayer, A. 2019. A case of benign neglect: Knowledge gaps about sustainability in pastoralism and rangelands. United Nations Environment Programme and GRID-Arendal, Nairobi and Arendal, www.grida.no, 78 p.
-Lotfi, S. 2005. Systematic view necessary for tourism sustainability in Mazandaran Province. The First National Conference on Role of Tourism Industry in Development of Mazandaran Province, Resanesh Press, Tehran. (In Persian).
-Mac Donald, K. 2008. Soil response model verification: A multi-year study of foot traffic impact. Environmental Impact Assessment Review, 28: 321–327.
-Rahimpour, A. 2013. Statistical analysis of tourism industry in the world, its future market and Iran’s situation. Tourism, 1(1): 1-18.
-Reed, M.S. and Dougill, A.J. 2002. Participatory selection process for indicators of rangeland condition in the Kalahari. Geographical Journal, 168(3): 224-234.
-Reed, M.S. Dougill, A.J. and Baker, T.R. 2008. Participatory indicator development: what can ecologists and local communities learn from each other. Ecological Applications, 18(5): 1253-1269.
-Sayyed, M.R.G. 2013. SWOT analysis of Tandooreh National Park (NE Iran) for sustainable ecotourism. Proceedings of the International Academy of Ecology and Environmental Sciences, 3(4): 296-305.
-Sharifiyan Bahraman, A., Hossein, B., Abedi Sarvestani, A. and Haji Mollahoseini, A. 2014a. Analyzing Effective Factors on Rangeland Exploitation by Using A'WOT (Case Study: Aq Qala Rangelands, Golestan, Iran). Journal of Rangeland Sciences, 4(2): 159-170.
-Sharifiyan Bahraman, A., Barani, H., Abedi Sarvestani, A. and Haji Mollahoseini, A. 2014b. Identification and Comparison of Components Influencing Rangeland Exploitation from Pastorals and Experts' Viewpoints Using SWOT and AHP. Journal of Rangeland Science, 4(4): 257-269.
-Sharifiyan Bahraman, A., Hossein, B., Abedi Sarvestani, A. and Haji Mollahoseini, A. 2018. Analyzing the strengths, weaknesses, opportunities and threats of rangeland exploitation (case study: Agh ghala rangelands-Gorgan). Rangeland, 12(1): 1-13.
-Stoddart, L. A., Smith, A.D. and Box, T.W. 1995. Range Management. New York. Mc Graw Hill Book Company, 532 p.
-Yılmaz, O., Mansuroglu, S. and Yılmaz, R. 2013. Swot analysis of ecotourism as a tool for sustainable development: a case research in north-west Black Sea coastal zone of Turkey. Journal of Environmental Protection and Ecology, 14(2): 786-798.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 05 آذر 1399
  • تاریخ پذیرش: 16 آذر 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار