شناخت وضعیت اجتماعی اقتصادی و مشارکتی جوامع روستایی ساکن درمناطق خطرآتش سوزی جنگل در استان های گلستان،کردستان و چهارمحال بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،گرگان، ایران

3 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهر کرد، ایران

4 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران

چکیده

DOR:98.1000/1735-0859.1397.16.219.32.2.1588.1610
 
    آتش­ سوزی جنگل­ها در ایران بیشتر در نتیجه فعالیت­های انسان و مداخلات ناآگاهانه و عمدی او انجام می­گیرد. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت مسائل اجتماعی اقتصادی روستاهای جنگل­نشین در استان‏های گلستان، کردستان و چهارمحال بختیاری، با بیشترین فراوانی و گستره آتش­سوزی در فاصله سال­های 92-1388 است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی بوده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسش‏نامه جمعآوری شده است. جامعه آماری مشتمل بر ساکنان روستایی مناطق الگویی متأثر از خطر آتش­سوزی کم و زیاد می­باشد. بر اساس فرمول کوکران، تعداد 364 نفر از بهره­برداران ساکن درمناطق مورد بررسی به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. روایی پرسش‏نامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید و سطح پایایی پرسش‏نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0.817 به دست آمد. تحلیل‌های آماری داده­ها با استفاده از آزمون t و رگرسیون لجستیک در محیط نرمافزار آماری SPSS انجام شد. نتایج نشان داد تراکم جمعیت انسانی و تعداد دام در روستاهای مناطق الگویی با خطر آتش­سوزی زیاد، به‏ترتیب سه و دو برابر منطقه با خطر آتش­سوزی کم، نرخ اشتغال، سطح درآمد و تحصیلات ساکنین در منطقه الگویی با خطر آتش­سوزی کم به طرز محسوسی بیشتر از منطقه با خطر آتش­سوزی زیاد است. بررسی روش­ها و شیوه­های مشارکت مردم نشان داد؛ برگزاری کلاس­های آموزش و ترویج و توان­افزایی مهارتی بهره­برداران، برخورد با عوامل تخریب و تجاوز به جنگل، انتخاب قرقبان افتخاری، تقویت اقدامات دولت در حفاظت از جنگل، از راهکارهای جلوگیری وقوع آتش­سوزی در جنگل است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification of Economic, Social and Participatory status of rural communities in areas affected by forest fire risk in Golestan, Charmahal bakhtiari & kordestan provinces

نویسندگان [English]

  • s.jafar s.akhlaghi 1
  • S.Z. Mirkazemi 2
  • H. Jahannbazi 3
  • B. Fani 4
1 Member scientific/rifr
چکیده [English]

In Iran, forest fires often occur as a result of human activities and unknowing and intentional intrusions. There are hidden and hidden issues behind these human activities and communities that have played a significant role in forest fire. The purpose of this research is to investigate the socio-economic issues of forest villages in three provinces of Golestan, Kurdistan and Chaharmahal Bakhtiari, with the highest frequency of firefighting between 2010 and 2014. The present study was a descriptive-correlational study and the required information was collected using a questionnaire. The statistical population consists of rural inhabitants of model regions affected by low and high fire risk in three provinces of Golestan, Chaharmahal, Bakhtiari and Kurdistan. Based on the Cochran formula, 364 residents of the studied areas were selected as sample size. The validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts and the reliability level of the questionnaire was obtained using Cronbach's alpha (0.817). Statistical analysis of data was performed using t-test and logistic regression in SPSS software. The results showed that the density of human population in the villages of patterned areas with a high fire risk of approximately 3 times the area with low fire risk, the number of livestock in the area with high fire risk is twice as low as the risk area, employment rate, level The income and education of inhabitants in the region with a low fire risk pattern is noticeably higher than the area with a high fire risk. It seems that these factors cause the forest fire, more in the area with a high fire risk, than the low risk area. A survey of the methods and methods of participation of the people showed; holding training and promotion classes The ability to increase the skill of the exploiters, dealing with the factors of destruction and rape of the forest, the selection of honorary soldiers, and strengthening the government's actions in protecting the forest are among the strategies to prevent the occurrence of fire in the forest.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • forest fires
  • descriptive-correlational
  • questionnaire
  • Cronbach's alpha

مراجع

- Biravand, A., Babaei Khafaki, S. and Kiadaliri, H. 2011. Investigating the Effect of Ecological Factors on the Development of Fire in Forest Ecosystems. Journal of Renewable Natural Resources, 2(2): 1-13 (In Persian).
- Dimopoulou, M. and Ciannikos, I. 2002. Towards an integrated frame work for forest fire Contonl. European journal of operational research, 152(2): 476-486.
- Forest, Rangeland and Watershed Management, Conservation Units Report. 2016 (In Persian).
- Forest Europe liaison oslo (FELO). 2010. Assessment of forest fire risks and innovative strategies for fire prevention. Ministerial Conference on the Protection of Forests in Europe, 5-7 November 2007, Warsaw, Poland, 46p.
- Hashelpour, Sh. 2005. Investigating the Effect of Fire, Important Factors and Methods of Preventing it in Forests, A Case Study of Shafarood Basin. Master's Degree in Forestry, Islamic Azad University, Science Unit And Tehran Research, 96P (In Persian).
- Imani Rastabi. M., Jalilvand, H. and Zand Basiri, M. 2013. Study of socioeconomic issues of forests of the common Kalgchi system in Chaharmahal va Bakhtiari. Quarterly Journal of Natural Ecosystems of Iran, 2: 59-70 (In Persian).
- International forest fire news (IFFN). 2005. The impact of forest fire damages on the total economic value of forest resources in Turkey, 33: 88-92.
- Jazireei, M.H. 2005. Forest Conservation, Tehran Publication and Printing Institute, 230p (In Persian).
- Mirakzadeh, A.A., Baharmi, M. and Ghiasvand Ghiasy, F. 2011. Analysis of the effective factors on sustainable exploitation of forest's wood (case study: Dejhen village in Kamyaran County). Journal of Forest and Wood Products (JFWP), 64(1): 91-106 (In Persian).
- Mohammadi, F., Shaabanian, T., Purhashemi, M. and Fatehi, P. 2011. Preparation of forest fire hazard map using GIS and AHP in part of Pave forest. Journal of Research in Forest and Poplar Iran: 4(18): 569-586 (In Persian).
- Mohammadi Saravaleh, F., Pirbavaghar, M. and Shabanian, T. 2012. Preparation of forest fire hazard map based on physiographic, human and climatic factors using artificial neural network in Saravabad, Kurdistan province. Two Research Papers on Protection and Protection of Forests and Rangelands of Iran, 11(2): 97-107 (In Persian).
- Moritz, M.A., Morais, M.E., Summerell, L.A., Carlson, J.M. and Doyle, J. 2005. Wildfires, complexity, and highly optimized tolerance. PNAS, 102: 17912–17917 (In Persian).
- Rabade, J.M. and Aragoneses, C. 2008. Social impact of large-scale forest fires. Proceeding of the second international symposium on fire economics, planning and policy: Global view, 19–22 April, Spain, 23-33.
- Seyed Akhlaghi, S.J., Mirkazemi, Z., Jahanbazi, H. and Fani, B. 2016. Research project on the recognition of the economic, social and participatory status of rural communities living in forest risk areas in the provinces of Golestan, Kordestan and Chaharmahal Bakhtiari. the Institute of Forestry and Rangeland Research, 145p (In Persian).
- Shahraki, M.R., Moayeri, M.H., Barani, H. and Behmanesh, B. 2012. Factors Affecting the Use of Foresters from the Forest (Case Study: Tortoise Forest - Hazrajirab Area). Journal of Conservation
and Utilization of Natural Resources, 1(4): 31-47 (In Persian).
- Stolle, F., Chomitz, K.M., Lambin, E.F. and Tomich, T.P. 2003. Land use and vegetation fires in Jambi Province, Sumatra, Indonesia. Forest Ecology and Management, 179: 277–292.
- Turker, M.F., Ozturk, A. and Pak, M. 2003. Examination of the externality cocept from the Turkish forest resources and forestry points of view. XII. World forestry congress, 21-28, September 2003, Quebec, Canada. Weather and human impacts on forest fires: 100 years of fire history in two climatic regions of Switzerland. Forest Ecology and Management, 261: 2188–2199.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 25 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار