گزارش گونه (Hem.: Triozidae) Egeirotrioza intermedia Baeva از ایران

باب‌مراد, مهری; بورکهاردت, دانیل; افروزیان, مهدی; زینالی, ستار

doi:10.22092/ijfrpr.2012.11149

گزارش گونه (Hem.: Triozidae) Egeirotrioza intermedia Baeva از ایران

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

¹ مربی پزوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² پروفسور موزه تاریخ طبیعی بازل سوئد

³ مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

⁴ کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

10.22092/ijfrpr.2012.11149

چکیده

طی بررسی‌هایی که در سال‌های90- 1387 بر روی بندپایان زیان‌آور پده در استان‌های تهران، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوی صورت گرفت، برگ‌های حاوی گال‌های پسیل، از ایستگاه‌های انتخاب شده در رویشگاه‌های طبیعی گونه پده (Populus euphratica Olive) جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاه (درجه حرارت 26-24 و رطوبت 60-50 درصد)، داخل ظروف پرورش نگهداری شدند. حشرات کامل خارج شده، دو گونه Egeirotrioza ceardi (Bergevin) وEgeirotrioza intermedia Baeva,1963 از خانواده Triozidae شناسایی شدند. ، پسیلE. intermedia برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. بر اساس مطالعات Gegechkori و Loginovaدر سال 1990، گونه E. intermedia در کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و اسرائیل انتشار داشته و میزبان‌های آن، گونه‌های صنوبر Schrenk Populus diversifolia و Schrenk P. pruinosa معرفی شدند. مطالعات Malenovsky و همکاران در سال 2012، در مورد پسیل‌های کشور افغانستان نشان داد که گونه E. intermedia در این کشور نیز روی گونه‌های صنوبر Populus diversifolia و P. pruinosa فعالیت دارد. Burckhardt و Lauterer در سال 1993، پسیل‌های ایران را بطور کامل و جامع مطالعه نمودند. نام‌بردگان چهار گونه پسیل Camarotoscena fulgidipennis Loginova،Camarotoscena unicolor Loginova ، Camarotoscena hoberlandti Vondracek و Egeirotrioza ceardi (Bergevin) را روی صنوبرها در ایران گزارش نمودند. خسارت اولیه در گونه E. intermedia، توسط پوره‌های جوان با تغذیه از شیره‎ی برگ‌های پده و به صورت گال‌های کوچک، دایره‌ای شکل و کمی برجسته در سطح فوقانی و یا سطح تحتانی برگ‌های پده ایجاد می‌گردد. با ادامه تغذیه پوره‌های سنین مختلف، داخل گال‌ها (یک پوره در هر گال)، علائم نهایی خسارت به‌صورت گال‌های کروی به قطر تقریبی 5 میلیمتر در سطوح برگها ظاهر می‌گردد. پراکنش گونه E. intermedia و تاریخ‌های جمع‌آوری آن در مناطق مورد بررسی به‌قرار زیر می‌باشد:
- استان تهران: منطقه خجیر (8/8/87)- استان البرز: مرکز تحقیقات البرز کرج (30/7/87)- استان خوزستان: شوشتر (شهر گتوند و روستای کوشکک)، هفت تپه - دزفول (منطقه چغازنبیل)، رامهرمز (روستای زبیدی موسی) و سوسنگرد (روستای سابله). (20/9/89)- استان‌ خراسان رضوی: سرخس و حومه ( ایستگاه تحقیقات قره‌گل و مسیر جاده سرخس به جهانبانی) (27/8/89)- استان اصفهان: اصفهان (حاشیه زاینده‏رود و مرکز شهر اصفهان)، کاشان (ایستگاه تحقیقات مناطق خشک و بیابانی) و آران و بیدگل (منطقه کویری سمبک) (5/7/89)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Report of Egeirotrioza intermedia Baeva (Hem.: Triozidae) from Iran

نویسندگان [English]

Mehri Babmorad ¹
Daniel Burckhardt ²
Mahdi Afroozian ³
Satar Zeinali ⁴

¹ M.Sc., Member of scientific board, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I. R.

² Professor, Museum of Natural History Basel, Switzerland.

³ M.sc., Member of scientific board, Agriculture and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, I. R. Iran

⁴ B. Sc., Research Institute of Forests and Rangelands of Iran, I. R. Iran.

چکیده [English]

In a survey on harmful arthropods associated with Euphrates poplar, damaged leaves as gall were collected in selected sites of natural stands in Tehran, Khuzestan, khorasan Razavi and Esfahan Provinces. Specimens kept in rearing jars in the laboratory conditions (24-26 ^C and 50-60 ^RH) for emergence of adults. The species were identified as Egeirotrioza ceardi (Bergevin) and Egeirotrioza intermedia Baeva, 1963. This is the first record of the species E. intermedia from Iran. The Jumping plant lice, E. intermedia is distributed in Tajikistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Israel on Populus diversifolia Schrenk and Populus pruinosa Schrenk (Gegechkori & Loginova ,1990). Malenovsky et al. (2012) studied Jumping plant lice (Hom.: Psylloidea) of Afghanistan. They reported the species; E. intermedia on Populus diversifolia and Populus pruinosa. Burckhardt and Lauterer (1993) studied the Jumping plant-lice (Hom.: Psylloidea) of Iran. They reported the species, Camarotoscena fulgidipennis Loginova, Camarotoscena hoberlandti Vondracek, Camarotoscena unicolor Loginova and Egeirotrioza ceardi (Bergevin) on poplars. In this species, the nymphes suck sap of leaves and damage of the pest is observed as galls spherical shape, diagonal 5 mm, in upper or lower the leaves. Based on the results obtained, dispersal areas of E. intermedia and their collected dates in Iran as followed:
- Tehran Provinces: khogir area (30 Oct. 2008).- Alborz Provinces: Karaj (Reasearch Center of Alborz) (22 Oct. 2008).- Khuzestan Province: Shoshtar (Gotvand and Koshkak areas); Haft Tapeh –Dezful (Choghazanbil area); Ramhormoz (Zobaeidimousa Village); Sousangerd (Sableh Village). (11 Dec. 2010).- Khorasan Razavi Province: Sarakhse (Research Station of Gharahgol and edge of Road Sarakhse – Jahanbani) (19 Nov. 2010).- Esfahan Province: Esfahan (edge of Zayandeh Rood river and center of Esfahan City); Kashan (Research Station of Dry & Desert Regions) and Aran & Bidgol (Sombak area) (7 Oct. 2010).