معرفی نماتدهای راسته Tylenchida روی پنج گونه گیاه دارویی در استان قزوین

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، ص. پ. 618-341845

2 استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، ص. پ. 618-341845

چکیده

نماتدهای انگل گیاهی تقریباً به تمام قسمت‌های گیاه ازجمله جوانه‌گل، برگ، ساقه و ریشه حمله می‌کنند. برخی از آنها از خارجی‌ترین بافت‌های گیاهی تغذیه می‌نمایند و تعدادی دیگر به بافت‌های عمقی‌تر نفوذ می‌کنند. خسارت نماتدها در جمعیت‌های کم بسیار ناچیز است، ولی در جمعیت‌های زیاد باعث ایجاد صدمات شدیدی به میزبان خود شده و یا موجب از بین رفتن میزبان می‌گردند (باروتی و علوی، 1374؛ Dropkin, 1989). طی سالهای 84-80 با مراجعه به مزارع کشت و پرورش گیاهان دارویی در سطح استان (شرکت دینه و عرصه‌های طبیعی و ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت) حدود 35 نمونه خاک از اطراف ریشه و گاهی ریشه‌های مشکوک به آلودگی نماتد جمع‌آوری شد. نمونه‌ها بعد از انتقال به آزمایشگاه جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. شستشو، استخراج نماتدها از خاک، کشتن و ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسیرین خالص با استفاده از روش تکمیل شــده De Grisse (1969) انجــام شد (De Grisse, 1969). نقـش مقطــع کوتیکـولی از ماده‌های بالغ جنس Meloidogyne براساس روش IMP تهیه شد. ریشه‌های آلوده به دو صورت رنگ‌آمیزی شده با محلول اسید فوکسین لاکتوفنل و بدون رنگ‌آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه اسلایدهای دائمی از نماتدهای استخراج شده، خصوصیات مهم مرفولوژیک و مرفومتری بررسی شد. در این بررسی 9 گونه نماتد متعلق به 9 جنس از 5 خانواده در خاک اطراف ریشه و ریشه گیاهان دارویی آویشن، مریم‌گلی، بادرنجبویه، اسطوخودوس و نعنا شناسایی شدند. گونه‌‌های شناسایی شده عبارت بودند از: Amplimerlinius gelobigerus Siddigi، Boleodorus thylactus Thorne، Criconema mutabil (Taylor) Raski& Ius، Criconemella antipolitana (de Guiran) Iuc & Raski، Filenchus afghanicus Khan، Geocenamus brevidens (Siddigi) Brzeski، Helicotylenchus pseudorobustus (Steiner) Golden، Hoplolaimus stephanus Daday و Pratylenchus thoreni Sher & Allen. که در ادامه مشخصات شکل‌شناسی دوگونه که دارای درصد فراوانی بیشتر نسبت به سایر گونه‌های شناسایی شده بودند، شرح داده خواهد شد



 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nematodes of the order Tylenchida affecting five medicinal plants in Qazvin province

نویسندگان [English]

  • S. R. Razaz Hashemi 1
  • A. Akbarinia 2
چکیده [English]

In the cource of the research during 2001-2005, 35 soil samples were collected from root zone as well as infected roots, of medicinal plants in farms and natural plantations of medicinal plants in Qazvin province (“Dineh” Agricultural Complex, natural plantations and Alamout Medicinal Plant Research Station). Samples were transferred to laboratory. Washing, nemathode extraction, killing, fixation and transfer to pure glycerin were carried out based on the modified protocol developed by De Grisse (1969). Perineal pattern of Meloidogyne females was prepared through IMP method. Infected roots were studied in two ways of dyed (using fuxin lactophenol acid) and non-dyed.Important morphological and morphometric characteristics were investigated after supplying permanent preparation of extracted nemathodes. Results showed 9 species of nematode belong to 9 geneus of 5 families were identified on rizosphere of  Thymus vulgaris,Salvia officinalis,Melissa officinalis, Lavandula officinalis  and Mentha piperita. Nematodes wereAmplimerlinius gelobigerus Siddigi, 1978. Boleodorus thylactus Thorne, 1941.Criconema mutabil (Taylor, 1936) Raski& Ius, 1985. Criconemella antipolitana (De Guiran, 1963), Iuc & Raski, 1981. Filenchus afghanicus Khan,1978. Geocenamus brevidens (Allen, 1955, Siddigi, 1970) Brzeski, 1991. Helicotylenchus pseudorobustus (Steiner, 1914) Golden, 1956. Hoplolaimus stephanus Daday, 1905. Pratylenchus thoreni Sher & Allen, 1953.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medicinal plants
  • parasitic nematodes
  • Lamiaceae family
  • QazvinProvince
-      باروتی، ش و علوی، ا.، 1374. نماتدشناسی گیاهی اصول و نماتدهای انگل و قرنطینه ایران، 278 صفحه.
-      زرگری، ع. 1371. گیاهان دارویی، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، جلد 3-1. 1550 صفحه.
-      De Grisse, A. T. 1969. Redescription ou modification de quelques techniques utilisees dans l'etude des nematodes phytoparasitaires. Mededelingen Rijksfakulteit Landbowwetenschappen Gent 34: 351-369.
-      Dropkin, V.H. 1989. Introduction to plant nematology. Sec. edit. Publi, john wiley & sons, New York, 303 pp.