معرفی شته های گیاهان دارویی و دشمنان طبیعی آنها در استان همدان

رجبی مظهر, نورعلی; رضوانی, علی; رخشانی, احسان; یارمند, حمید

معرفی شته های گیاهان دارویی و دشمنان طبیعی آنها در استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ نویسندة مسئول، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان

² استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

³ استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

⁴ مربی پژوهشی، گروه تحقیقات حفاظت و حمایت، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

آفات گیاهان دارویی از موانع و مشکلات موجود در سر راه توسعة کشت گیاهان دارویی بهشمار میروند. به دلیل ماهیت مصرف گیاهان دارویی و به ویژه استفاده آنها در صنایع داروسازی، کشت و تولید ارگانیک آنها بشدت مورد توجه صنایع داروسازی قرار گرفته است. بهطوریکه شناخت عوامل محدودکنندة تولید این گیاهان و به ویژه شتة هایی که روی این گونه های گیاهی خسارت ایجاد می کنند از اهمیت بسزایی است. بر همین اساس طی سالهای 87-1385 روی گیاهان دارویی کشت شده و گیاهان مرتعی استان نمونهبرداری بهطور منظم و هفتگی در طول فصل رویشی گیاهان با روشهای رایج در جمعآوری حشرات ازجمله جمعآوری با دست یا قلمموی ظریف، تکاندن شاخ و برگ گیاه میزبان روی سینی سفید رنگ انجام گردید. بهطوریکه بعد از جمع آوری شته ها از روی گیاه میزبان، نمونه ها به داخل مایع نگهدارنده (الکل 70%) منتقل گردید. همچنین دشمنان طبیعی این حشرات ازجمله شکارگرها و انگلها (پارازیتوئید) جمعآوری شد. بر این اساس، 21 گونه شته از روی گیاهان هدف و همچنین 10 گونه دشمن طبیعی آنها جمعآوری و مورد شناسایی قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Survey of medicinal plants aphids and it's natural enemies in Hamadan province of Iran

نویسندگان [English]

N.A. Rajabi Mazhar ¹
A. Rezvani ²
E. Rakhshani ³
H. Yarmand ⁴

چکیده [English]

The pests is problems in culture development of the of medicinal plant. Because of the special application features of the plant in pharmaceutical industries organic culture of medicinal plants is severally interested for herbal medicine's company. Identify limited factors for production of specially these plants very important. For this considered, sampling was done using conventional methods include hand picking and snider trap. Collections were made weekly during the spring and summer. The survey was carried out in the period 2007-2009 in natural field and planted species in Hamadan province. Specimens include aphids and natural enemies were collected and returned on alcohl(70%) in Laboratory. In this research, 21 species of pests and 13 species of natural enemies were recognized.

کلیدواژه‌ها [English]

Medicinal plants
Pest
natural enemies
aphid
thrips
Hamadan

مراجع

- حجت، س. ح.، 1375. حشرات (راهنمای جمع آوری و شناسایی). انتشارات موسسه امیرکبیر، تهران، 436 صفحه.

- رجبی مظهر، ن.، خیری، ه. و لطفی، م.، 1386. جمعآوری و شناسایی آفات گیاهان دارویی گزنه و بومادرانو دشمنان طبیعی آنها در استان همدان. خلاصه مقالات سومین همایش گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه شاهد. ص 72.

- رجبی مظهر، ن.، رخشانی، ا.، تومانویچ، ژ. و استاری، پ.، (1387). گزارش زنبور پارازیتوئید Aphidius tanacetarius Mack. از ایران. خلاصه مقالات هجدمین کنگرة گیاهپزشکی ایران. انتشارات دانشگاه بوعلی سینا. صفحة 78.

- رجبی مظهر، ن.، رضوانی، ع.، رخشانی، ا. و خیری، ه.، 1386. معرفی آفت شتة گیاه دارویی همیشهبهار Calendulla officinalisو زنبور پارازیتوئید آن در استان همدان. خلاصه مقالات سومین همایش گیاهان دارویی. انتشارات دانشگاه شاهد. ص 73.

- رضوانی، ع.، ترمه، ف. و موسوی، م.، 1373. شته های ایران و میزبانهای آنها. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت کشاورزی. 67 صفحه.

- رضوانی، ع.، 1380. کلید شناسایی شتههای ایران. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهادکشاورزی.

- ضرابی، م.، 1377. فون حشرات 27 گونه گیاه دارویی در دو منطقة جغرافیایی تهران و یاسوج. خلاصه مقالات سیزدهمین کنگرة گیاهپزشکی ایران. انتشارات دانشگاه تهران. صفحه 225.

- قشلاقی، ن.، 1376. معرفی آفات چند گونه گیاه دارویی مهم در ایران. سومین کنگرة علوم زراعت و اصلاح نباتات. صفحه 169.

- محرمی پور، س.، ناظمی رفیع، ج.، مروتی، م.، طالبی، ع. ا. و فتحی پور، ی.، 1382. تأثیر عصارههای خرزهره، اسطوخودوس و آنغوزه بر شاخصهای تغذیهای حشرات کامل شپشة آرد Tribolium castaneum . نامة انجمن حشره شناسی ایران. 57 (1)، ص 89-69.

- نگهبان، م. و محرمی پور، س.، 1386. کارآیی اسانس دو گونه درمنة Artemisia sieberi و Artemisia scoparia بر شاخص‌های تغذیهای شپشة آرد Tribolium castaneum . فصلنامة تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 23 (1). 23-13.

_ نگهبان، م. و محرمی پور، س.، 1386. کارآیی اسانس گیاهان Artemisia sieberi و Artemisia scoparia روی فعالیت زیستی سوسک چهار نقطهای حبوبات Callosobruchus maculates . فصلنامة تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 23 (2). 157-146.

- یارمند، ح.، صادقی، س.ا.، محمدی، م. و سیف اللهی ا.ر.، 1384. مطالعة بخشی از فون بندپایان گیاهان دارویی مراتع در استانهای تهران، قزوین، اصفهان. مجلة پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع ایران 3 (2)، 128-107.

- Abramson, C.I., Wanderley, P.A., Mina, A.J. & Wanderly, A.J., 2007. Capacity of earwing Marava arachidis to access Fennel plants Foeniculum vulgare in Laboratory and field. Ciencia Rural. Santa Maria. 37(6), 1524-1528.

- Abramson, C.I., Wanderley, P.A., Wanderly, A.J., Mina, A.J. & Souza, O.B., 2006. Effect of essential oil from Citronella and Alfazema on Fennel Aphids Hyadaphis foeniculi and it's predator Cycloneda sangoinea. American Journal of Enviromental Sciences. 3 (1), 9-10.

- Akhtar, I. & Khaliq, A., 2003. Impact of plant phenology and Coccinellid predators on the population dynamic of Rose Aphid Macrosiphum rosaeformis Das. on Rose. Asian journal of plant sciences. 2(1): 119-122.

- Arnason, J.T., Philogene, B.J.R. and Morand, P., 1989. Insecticides of plant origin. American Chemical Society, Washington, DC. 213p.

- Blackman, R.L. & Eastap, V.F., 1994. Aphids on world's trees. An identification and information Guide. CAB International, UK. 989 pp.

- Deshmarchelier, J.M., 1994. Grain Protectants: Trend and developments: In Highley, E.,Wroght, E.J., Banks, H.J. and Champ, B.R. (Eds.). Proceedings of the 6^th International working Conference on stored-product protection 17-23 April 1994. CanberraAustralia, Vol. 2, Cab Intenational, Wallingford, UK. pp. 722-728.

- Enan, E., 2001. Insecticidal activity of essential oil: Octapaminergic sites of action. Comparative Biochemistry and Physiology, 130: 325-337.

- Jacobson, M., 1989. Botanical pesticides: past, present and future: In Arnason, J.T., Philogene, B.J.R. and Morand, P.,S. Insecticides of plant origin. ACS Syposium series No. 387. American Chemical Society, Washington, pp. DC. 1-10.

- Keita, S.M., Vincent, C., Smchmit, J., Ramaswamy, S. and Belanger, A., 2000. Effect of various essential oils on Callosobruchus maculates (F.) (Col.: Bruchidae). Journal of Stored Products Research, 36: 355-364.

- Luik, A., Hanni, L., Merivee, E., Ploomi, A., Trang, T. & Weromann, E. 2005.Studies in environmentally friendly plant protection in Estonia. NJF Report (Nordiska Jordbruks Forskares) , 25(3), 211-230.

- Talebi, A.A., Rakhshani, E., Fathipour, Y. Stary, P., Tomanovic, Z. & Rajabi Mazhar, N.A. 2009. Aphids and their parasitoids(Hym, Braconidae: Aphidinae) associated with medicinal plants in Iran. American-Eurasian Journal of Sustainable Agriculture, 3(2): 205-219.

- Shaboshnikov, G. Kh. 1967. Keys to the Insects of the European USSR. V.1. Key Order: Homoptera, Suborder: Aphidinae . 616-800.

- Stary, P., Vinicius, M.S. & Paes Bueno, V.H., 2007. Aphids parasitoids and their associations related to biological control in Brazil. Revista Brasileira de Entomologia, 51(1), 107-118.

- Stufkens, N.A. & Teulon, D.A., 2003. Distribution, host range and flight pattern of the Lettuce aphid in New Zealand. New Zealand Plant Protection. 56, 27-32.