بررسی میزان خسارت پروانۀ دم چنگالی بزرگ صنوبر .Lep.: Notodontidae) (Cerura) vinula L). روی گونه ها و کلن های مختلف صنوبردر بجنورد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، بجنورد

2 دانشیار پژوهشی، گروه تحقیقات حفاظت و حمایت، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی پژوهشی، گروه تحقیقات حفاظت و حمایت، مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، بجنورد

چکیده

پروانۀ دم چنگالی بزرگ صنوبر(L. ( Cerura vinulaیکی از آفات مهم برگخوار درختان صنوبر در بجنورد بشمار می­آید. طی سالهای 1384 و1385 خسارت این آفت روی 10 کلن صنوبر که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه کهنه کن بجنورد کاشته شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. به­این منظور تعداد 9 اصله نهال در وسط هر کرت آزمایشی انتخاب گردید و از اوائل بهار تا اواخر تابستان به فاصلۀ هر 15 روز یکبار نمونه­برداری روی آنها صورت گرفت. در هر نوبت نمونه­برداری تعداد 4 شاخۀ 50 سانتی متری از جهات چهارگانۀ جغرافیایی هر نهال، در ارتفاع قطر برابر سینه به­طور تصادفی برداشت گردید. در ابتدا میانگین سطوح خورده شده برگها به تفکیک هر برگ بر حسب درصد تخمین زده شد و بعد میانگین سطوح خورده­شدۀ برگها به‌ازای هر شاخه، نهال و نهایتاٌ میانگین نهالها در هر کرت آزمایشی محاسبه گردید. داده­های بدست­آمده با استفاده از نرم افزارSAS  مورد تجزیه آماری قرار گرفت و میانگین ها با آزمون چنددامنه­ای دانکن مقایسه گردیدند تجزیۀ واریانس داده­های بدست­آمده از خسارت این آفت در سال 1384 تفاوت معنی­داری بین گونه­ها و کلن­های صنوبر نشان نداد. بر اساس نتایج تجزیۀ واریانس داده­ها در سال 1385، تفاوت بین کلن­ها در سطح یک­درصد معنی­دار بود. گروه­بندی میانگین‌های خسارت (آزمون دانکن) در سطح یک­درصد نشان داد که در بین کلن‌های صنوبر در سال 1385، بیشترین میزان خسارت این آفت به کلن
P. x. euramricana 561.41 وارد شد. در این بررسی دو کلن Populus alba BeshgardashوPopulus deltoides. 69.55در بین کلن­ها کمترین میزان خسارت به این آفت را نشان داده و کلن Populus alba 44.9 فاقد خسارت بود.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Damage analysis of Dicranura (Cerura) vinula L. (Lep.: Notodontidae) on ten native and exotic poplar clones in Bojnord, Iran

نویسندگان [English]

  • S.A.A. Kalantary 1
  • S.E. Sadeghi 2
  • M. Babmorad 3
  • A. Bozorgmehr 4
چکیده [English]

C. vinula  is considered an important pest of poplar plantations in Bojnord region of Iran . Activity of the pest has been occurred on native and exotic species and clones of poplar. In this survey, we examined  damage of  C. vinula on 10 native and exotic poplar clones on three year seedlings in Bojnord Research station. A randomized complete block design with 3 replication was applied. Each experimental plot includes 25 poplar seedlings, but we  examined the nine seedlings placed in the middle of each plot. Surveys were carried as percent damage on leave(feeding rate) at 15 days interval starting end of March until the end of September. Data were analyzed by SAS program and the average of damage on treatments was compared by Duncan means test . Based on the obtained results in 1996, there is significant differences among tested clones (α=1%). The highest damage was seen on Populous x. euramericana561.41 clone ,but the least were seen on P.alba Beshghardash (a native clone of the region) While P.deltoides 69.55 . and  P.alba 44.9 clons were Completely immune to the pest.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Populus
  • Cerura vinula
  • Clone
  • species damage clone
- باب‎مراد، م. و صادقی، س. ا.، 1383. گونه‎ها و کلن‎های صنوبر میزبان بندپایان زیان‎آور در کرج. مجلۀ پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت از جنگلها و مراتع ایران، جلد 2، شمارۀ 1، صفحات 21-1.
- باب­مراد، م.، عزیزخانی، ا.، امید، ر. و فرآشیانی، ا.، 1385. بررسی میزان خسارت سنک Monosteira unicostata  روی گونه­ها و کلن­های مختلف صنوبر در کرج. مجلۀ پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع کشور، جلد 4، شمارۀ 2، صفحات 112-103.
- بزرگمهر، ع.، مدیررحمتی، ع. ر.، قاسمی، ر.، کلانتری، س.ع.ا. و صفری، ص.، 1387. بررسی مقایسه­ای ارقام بومی و غیربومی صنوبر به­منظور معرفی کلنهای برتر در خراسان شمالی. دومین همایش ملی صنوبر و اهمیت آن در زراعت چوب، جلد اول، صفحات 300-288.
-  خیال، ب. و صدرایی، ن.، 1363. بررسی آفات صنوبر در ایران. مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع، 117 صفحه.
- شجاعی، م.، لطفیان، ح.، نصرالهی، ع.، یاسینی، ا.، آزما، م. و قاسمی،ر.، 1377. بررسی بیواکولوژی شتۀ مومی صنوبر Phloeomyzus passerinii Sign. و شرایط مقاومت میزبان در صنوبرکاری­های ایران. مجلۀ علوم کشاورزی. دانشگاه آزاد ایران، شمارۀ 14، صفحات 49-21.
-  صادقی، س. ا.، عسکری، ح. و صالحی، م.،1380. مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر در استانهای شمالی کشور. مجلۀ تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، (7).1-34 .
- صدرایی نجفی، ن.، 1373. بررسی زیست شناسی دو گونه از پروانه­های زیان آور درختان صنوبر در ایران . مجلۀ پژوهش و سازندگی، شمارۀ 24، صفحات 23 - 20.
- عبائی، م. و عادلی، ا.، 1362. فهرست آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیر مثمر ایران. سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، مؤسسۀ تحقیقات آفات و بیماریهای و گیاهی، 147 صفحه.
- Arru, G. and Lapietra, G., 1979. Breeding poplars for resistance to insect pests. IUFRO: Proceedings of the meeting Concerning Poplars in France and Belgium, Wageningen, Dorschkamp Research Institute. َ
- Carter, D., 1995. Butterfles and moth. Dorling Kindersley, 304 pp.