ویژگی‌هایی از زیست‌شناسی شپشک Parlatoria crypta روی گیاه گازرخ (Moringa peregrina) در استان سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

5 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

6 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

چکیده

گازرخ (Moringa peregrina Fiori) درختی است که در رشته‌کوه‌های مکران در بلوچستان و بشاگرد در استان هرمزگان در شرایط بسیار سخت آب و هوایی می‌روید. عمده مناطق انتشار این گونه گیاه به صورت طبیعی کوه‌های بشاگرد، نیکشهر تا جنوب جازموریان می‌باشد. این گیاه نسبت به بی‌آبی مقاومت فوق‌العاده‌ای دارد، به طوری که در سال‌های متوالی که حتی یک قطره باران در این مناطق نباریده به حیات خود ادامه داده‌است. مهمترین عامل زنده‌مانی این گونه سیستم ریشه و نوع سنگ بستری است که در این مناطق گسترش دارد. این گونه در سال 1372 برای اولین بار توسط دکتر جوانشیر وارد فلور گیاهی ایران شد ولی حضور آن در کشورهای حاشیه خلیج فارس، عربستان سعودی و فلسطین اشغالی نیز گزارش شده‌است. این مطالعه در رویشگاه‌های اصلی این گونه درختی در ایران، در دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان و در دو منطقه (عرصه و نهالستان) و در دو مرحله (طبیعت و آزمایشگاه) انجام شد. در ابتدا با عزیمت به رویشگاه‌های این گونه درختی در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان این درختان از نظر آلودگی به آفات و بیماری‌ها مورد بازدید قرار گرفتند. سپس براساس نمونه‌برداریهایی که طی سال‌های 1388-1386 در رویشگاه‌های مختلف آن در دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان و از قسمتهای مختلف این گیاه انجام گردید، فقط حشره‌ای از خانواده Diaspididae بنام Parlatoria crypta (Mckenzie, 1943)در منطقه رویشگاه دوراهی چانف (Chanf) از روی گیاه مذکور جمع‌آوری گردید. در اوایل اردیبهشت‌ماه سپرهای افراد نر و ماده و نیز حشرات کامل تازه ظاهر شده در طبیعت مشاهده گردید. این حشره آفتی است پلی‌فاژ و میزبان‌های متعددی برای آن در جنوب کشور گزارش شده‌است. با توجه به این که در منطقه مورد بررسی و نیز سایر مناطق تنها یک پایه آلودگی شدیدی به آفت داشت، بنظر می‌رسد بین پایه‌های گازرخ تفاوت‌هایی از نظر مقاومت به حشره وجود داشته باشد. بنابراین نظر به محدودیت و خاص بودن رویشگاه‌های گیاه و پایه‌های طبیعی گازرخ و اهتمامی که از سوی بخش اجرا برای افزایش سطح جنگل‌کاری منطقه با این گونه گیاهی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد آن وجود دارد، انتخاب پایه‌های حساس به این حشره برای جنگل‌کاری خطر طغیان آن را در کشت‌های وسیع افزایش خواهد داد.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Biological studies on Parlatoria crypta a pest of Moringa peregrina plant in Sistan and Baluchestan Province

نویسندگان [English]

  • V. R. Moniri 1
  • H. Keneshloo 2
  • S. E. Sadeghi 3
  • M. R. Arefipour 4
  • E. Azizkhani 5
  • M. J. Farsi 5
  • H. Yarmand 2
  • R. Omid 2
  • M. E. Farashiani 2
  • M. Moghadam 6
چکیده [English]

Moringa peregrina Fiori was first cited in Iranian flora in 1993 by late Dr. Javanshir. Its presence has also been reported in Persian Gulf states, Saudi Arabia and occupied Palestine. Moringa is a tree species which grows over rough train of Makran and Bashagerd mount ranges respectively in Baloochestan and Hormozgan Provinces. Major maturely distributed areas of the species include Bashagerd mount in Nikshahr through south Jazmorian. The species does have strange tolerance against lack of water. In a way, it can afford survive for years in the absence of a drop of rain. Plants root system as well as the specific bed rocks of the growing areas are the most important factors affecting the Moringa's survival. Based on the two years sampling and research results, there was not any specific insect, fungi or bacteria associated with Moringa tree. Sampling procedures conducted on the different parts of the plant collected in Sistan and Baloochestan and Hormozgan Provinces revealed only a single species of scale insect from Chanoof area. The species was identified as Parlatoria crypta of Diaspididae family. This is a polyphagaus insect with a wide range of hosts in southern Iran.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moringa peregrine
  • Parlatoria crypta
  • Iran

مراجع

-  اسماعیلی، م.، کریمی، ا. و آزمایش فرد، پ.، 1372. حشره شناسی کشاورزی. انتشارات دانشگاه تهران. ص 200-195.
-  صبح‌خیز، م. ر.، شهریاری، ع.ر.، نوری س. و فیاض، م.، 1387. تیپ‌های گیاهی منطقه نیک-شهر. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 86 ص.
-  صبح خیز، م. ر.، نوری س.، سرگزی، ح. و فیاض، م.، 1388. تیپ‌های گیاهی منطقه فنوج. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 120 ص.
- کنشلو، ه.، 1389. آت اکولوژی گونه‌های گازرخ، پیر و کلیر و بررسی شیوه‌های احیاء رویشگاه و جنگلکاری گازرخ. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 200 صفحه.
- عبایی، م.، 1388. آفات در ختان و درختچه‌های جنگلی و غیر مثمر ایران. وزارت جهاد کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور. 206 صفحه.
-  مقدم، م.، 1382. حشرات ایران: فهرست شپشکهای نباتی موجود در موزه حشره شناسی هایک میرزایانس. موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی. نشریه شماره 11.
-  مظفریان، و.، 1386. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. 670 صفحه.
- منیری، و.ر.، صادقی، س.ا.، عارفی پور، م.ر.، عزیزخانی،ا.، یارمند، ح.، 1389. آفات و بیماریهای مهم گیاه گازرخ در رویشگاههای طبیعی و مناطق جنگلکاری شده استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان و بررسی دشمنان طبیعی آنها. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 54 صفحه.
-  میرزایی ندوشن، ح. و اسدی کرم، ف.، 1389. مورینگا اعجاز طبیعت. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. شماره انتشار 429. 211 ص.
-  Annonymus, 2006. Importation of Fresh Mango Fruit (Mangifera indica L.) from India into the Continental United States. India MAngro PRA., 1-94pp.
-  Butani, D. K., VERMA, S., 1981. Insect pests of vegetables and their control – drumsticks. Pesticides, 15(10): 29–32.
-  Gebauer, J., Luedeling, E., Hammer, K., Nagieb, M. and Buerkert, A., 2007. Mountain oases in northern Oman: an environment for evolutionand in situ conservation of plant genetic resources. Genetic Resorces Crop Evolution, 54: 465-481.
-  Hegazy, A.K., Hammmoouda, O., Lovett-Doust, J. and Goman, N.H., 2008. population dynamics of Moringa peregrina along altitudinal gradient in the northwestern sector of the Red Sea. Jornal of the Arid Environments, 72:1537-1551.
-  Kareem, A.A., Sadakathulla, S., Subramanian, T. R., 1974. Note on the severe damage of moringa fruits by the fly Gitona sp. (Drosophilidae: Diptera). South Indian Horticulture, 22(1/2): 71.
-  Morton, J. F., 1991. The horseradish tree, Moringa pterygosperma (Moringaceae)– a boon to arid lands? Economic Botany, 45(3): 318–333.
-  Najafinia, M., Azadvar, M., Namvar, P. and Moghadam, M., 2002. Introduction of Parlatoria crypta (M. Kenzie) as a new pest on olive trees in Iran. Applied Entomology and Phytopathology, 70 (Abstract).
-  Pillai, K.S., Saradamma, K., Nair, M.R.G.K., 1979. Helopeltis antonii Sign. as a pest of Moringa oleifera. Current Science, 49(7): 288–289.
 
-  Rajangam, J., Azahakia Manavalan, R.S., Thangaraj, T., Vijayakumar, A. and Muthukrishan, N., 2001. Status of Production and Utilization of Moringa in Southern India, Development potential for Moringa products. October 29th - November 2nd, 2001, Dar es Salaam,Tanzania
-  Ramachandran, C., Peter, K.V., Gopalakrishnan, P. K., 1980. Drumstick (Moringa oleifera) a multipurpose Indian vegetable. Economic Botany, 34(3): 276–283.
-  Verma, A. N., Khurana, A. D., 1974. Further host records of Indarbela sp. (Lepidoptera: Matarbelidae). HarayanaAgricultureUniversity Journal Research, 4(3): 253–254.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1389
  • تاریخ بازنگری: 04 خرداد 1395
  • تاریخ پذیرش: 17 اسفند 1389

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار