مقایسه دو روش ارزیابی بانک بذر خاک در مراتع البرز شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس

2 نویسنده مسئول، استادیار، گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار، گروه مرتعداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

امروزه استفاده از بانک بذر خاک جهت احیای اراضی تخریب یافته و ترمیم فلور آن و تمرکز بر آن به‌عنوان یک ذخیره‌گاه ژنتیکی در مطالعات جهانی به‌چشم می‌خورد. هدف از این مطالعه مقایسه توانایی دو روش مطالعه بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی البرز شمالی (حوزه واز) می‌باشد. برای این منظور در اوایل فروردین 1390، قبل از رویش گیاهان، اقدام به نمونه‌برداری از خاک منطقه گردید. در منطقه مورد آزمایش 4 ترانسکت 70 متری مستقر و در طول هر ترانسکت به فاصله هر 10 متر پلات­های زوجی 1×1 متر استقرار یافتند. در هر پلات یک مترمربعی 10 نمونه از خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 توسط اوگری به شعاع 5/2 سانتی‌متر برداشته و به دو روش بدون جداسازی و جداسازی مورد کشت قرارگرفتند. برای مقایسه درصد و سرعت جوانه‌زنی در هر روش از آزمون  tجفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان ظهور گیاهچه از بانک بذر در روش بدون جداسازی به‎طور معنی‌داری از روش جداسازی بیشتر بود. گونه  Peganum harmalaبا تراکم نسبی 4/22 درصد و گونه Crepis kotschyanaبا تراکم نسبی 93/13 درصد به‎ترتیب بیشترین تعداد بذرها را در هر دو روش داشتند. نتایج نشان داد که در هر دو روش بیشترین تعداد بذرها در عمق 5-0 سانتیمتری حضور داشتند. نتایج بدست‎آمده بیانگر این بود که روش بدون جداسازی روش مناسب‌تری در نشان‌دادن توانایی بانک بذر خاک از حیث تعداد بذر جوانه‌زده می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of two soil seed banks in the northern Alborz rangelands

نویسندگان [English]

  • A. Alamzadeh Gorji 1
  • R. Erfanzadeh 2
  • S. H. Zali 3
چکیده [English]

Nowadays, the use of soil seed bank for restoration of degraded lands and restoration of the flora are considered in international studies as a genetic storage. This study aimed to compare the ability of two methods for soil seed bank studies in mountainous rangelands of northern Alborz. For this purpose, soil sampling was conducted in mountain areas in early spring  of 2011. Four 70 m transects and 10 paired plots were established along each transect with 10 m intervals. In each plot, 10 soil samples were taken from two depths of 0-5 and 5-10 cm and then germination method and combined method were applied. Paired T test was used to compare the germination percentage and germination rate in both methods. Results showed that the seed density and germination rate of the seed bank significantly differed between germination method and combined method. A higher seed density was recorded for germination method while germination rate was higher in combined method. The highest relative density in both methods was recorded for Peganum harmala and Crepis Kotschyana with 22.4% and 13.93%, respectively.The results showed that the highest seed density was observed at a depth of 0-5 cm in both methods. According to the results, seed germination method was more reliable in showing the ability of the soil seed bank in terms of the number of germinated seeds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil seed bank
  • Seed germination
  • germination rate

مراجع

- قربانی، ج.، ایلون، شکری، ه.، م. و جعفریان، ز.، 1387. مطالعه ترکیب گونه‌ای پوشش گیاهی و بانک بذر خاک در دو تیپ بوته‌زار و مشجر مرتعی. مجله مرتع، 2 (3): 264-267.
- عباسی موصلو، ج.، قربانی پاشاکلایی، ج.، صفاییان، ص. و تمرتاش، ر.، 1388. اثر آتش سوزی پوشش گیاهی بر ترکیب گونه‌ای بانک بذر خاک در پارک ملی بمو شیراز. مجله مرتع، 3 (4): 623-640.
- Bakker, J.P. and Berendse, F., 1999. Constraints in the restoration of ecological diversity in grassland and heath land communities. Trends in Ecology and Evolution,14 (2): 63-68.
- Bernhardt, K.G. and Hurka, H., 1989. Dynamik des Samenspeichers in einigen Mediterranen Kulturbo den. Weed Reserch, 29: 247-254.
- Baskin, C.C. and Baskin, J.M., 1998. Seeds. Ecology, Biogeography and Evolution of Dormancy and Germination. Academic Press, San Diego, 666p.
- Boedeltje, G., Ter Heerdt, G.N.J. and Bakker, J.P., 2002. Applying the seedling emergence method under waterlogged conditions to detect the seed bank Af aquatic plants in submerged sediments. Aquatic Botany, 72: 121-128.
- Bossuyt, B., Heyn, M. and Hermy, M., 2000. Concentrating samples estimates larger seed bank density of a forest soil. Functional Ecology, 14: 766-767.
- Brenchley, W.E. and Warington, K., 1930. The weed seed population of arable soil. I. Numerical estimation of viable seeds and observations on their natural dormancy. Journal of Ecology,18:235-272.
- Chaideftou, E., Thanos, C.A., Bergmeier, E., Kallimanis A. and Dimopoulos, P., 2009. Seed bank composition and above-ground vegetation in response to grazing in sub-Mediterranean oak forests (NW Greece). Plant Ecology, 201: 255-265.
- Demel, T., 1998. Soil seed bank at an abandoned Afromontane arable site. Feddes Repertorium, 109: 161-174.
- Erfanzadeh, R., Hendrickx, F., Maelfait, J.P. and Hoffmann, M., 2010. The effect of succession stage and salinity on the vertical distribution of seeds in salt marsh soils. Flora, 205(7): 442-448.
- Fenner, M, 1985. Seed Ecology. Chapman and Hall Ltd. London, 151 pp.
- Gross, K.L., 1990. A comparison of methods for estimating seed numbers in the soil. Journal of Ecology, 78(4): 1079-1093.
- Hammerstrom, K.K. and Kenworthy, W.J., 2003. A new method for estimation of Halophila decipiens Ostenfeld seed banks using density separation. Aquatic Botany, 76: 79–86.
- Hutchings, M.J. and Booth, K.D., 1996. Studies on the feasibility of re-creating chalk-grassland vegetation on ex-arable land. The potential roles of the seed bank and the seed rain. Journal of Applied Ecology, 33(5): 1171-1181.
- Ishikawa-Goto, M., and Tsuyuzaki, S., 2004. Methods of estimating seed banks with reference to long-term seed burial. Journal of Plant Research, 117:  245-248.
- Jalili, A., Hamzeh’ee, B., Asri, Y., Shirvany, A., Yazdani, S., Khoshnevis, M., Zarrinkamar, F., Ghahramani, M.A., Safavi, R., Shaw, S., Hodgson, G.H., Thompson, K., Akbarzadeh, M. and Pakparvar, M., 2003. Soil seed banks in the Arasbaran Protected Area of Iran and their significance for conservation management. Biological Conservation, 109(3): 425-431.
- Kader, M.A. and Jutzi, S.C., 2004. Effects of thermal and salt treatments during imbibition on germination and seedling growth of sorghum at 42/19oC. Journal. of Agron Crop Science, 190: 35-38.
- Nicol, J.M., Muston, S., D’Santos, P., McCarthy, B. and Zukowski, S., 2007. Impact of sheep grazing on the soil seed bank of a managed ephemeral wetland: implications for management. Australian Journal of Botany, 55: 103-109.
- Robert, D.C. and Edith, B.A., 2008. Composition of soil seed banks in southern California coastal sage scrub and adjacent exotic grassland. Plant Ecology,198: 37-46.
- Simpson, R. L., Leck M. A. and Parker, V. T., 1989. Seed banks: general concepts and methodological issues. In: Leck, M. A., Parker, V. T. and Simpson, R. L., (Eds.) Ecological Restoration Institute, 80p.
- Ter Heerdt, G.N.J., Verweij, G.L., Bekker, R.M. and Bakker, G.P., 1996. An improved method for seed bank analysis: seedling emergence after removing by sieving. Functional Ecology, 10: 144-151.
- Thompson, K. & Grime, J.P., 1979. Seasonal variation in the seed banks of herbaceous species in ten contrasting habitats. Journal of Ecology, 67(3): 893-921.
 
- Traba, J., Levassor, C. and Peco, B., 1998. Concentrating samples can lead to seed losses in soil bank estimations. Functional Ecology, 12: 975-976.
- Weise, A.F. and Davis, R.G., 1967. Weed emergence from two soils at various moistures, temperatures, and depths. Weeds, 15: 118-121.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 تیر 1390
  • تاریخ بازنگری: 28 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 11 بهمن 1390

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار