تعیین الگوی پراکنش مکانی دسته‎های تخم ابریشم‌باف ناجور (Lymantria dispar) و ارتباط آن با تیپ‌های جنگلی و جاده‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشجوی دکترای جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 استادیار، گروه اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 دانشیار، گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 دانشجوی دکترای علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

این پژوهش، با هدف تعیین الگوی پراکنش مکانی دسته‌های تخم ابریشم‌باف ناجورLymantria dispar (L.)  و ارتباط آن با تیپ‌های جنگلی و فاصله از جاده در پارک جنگلی دلند انجام‎شد. پس از جنگل‎گردی، به‌وسیله دستگاه سیستم موقعیت‌یاب جهانی با پلی‌گون‌هایی به عرض 20 متر و با آزیموت مشخص، مختصات دسته‎های تخم روی درختان ‎آلوده ‌ثبت، و بعد نقشه‌ پراکنش مکانی تهیه‎گردید. آنالیز الگوی مکانی، به روش فاصله‌ای و با استفاده از شاخص‌های T- مربع و فاصله‌ای پراکنش انجام‎شد. با روی‌هم‎انداختن لایه‌های تیپ و فواصل مختلف از جاده با نقشه پراکنش‎مکانی، میزان آلودگی در تیپ‌ها و فواصل مختلف از جاده مورد بررسی قرار‎گرفت. نتایج نشان‎داد که الگوی پراکنش مکانی دسته‌های تخم ابریشم‌باف ناجور بر‎اساس شاخص‌های T- مربع (781683/0=C) و پراکنش فاصله‌ای (429744/2=I) ساختار خوشه‌ای داشت. با افزایش فاصله از جاده از تعداد پایه‌های درختی آلوده کاسته‎شد، به‌طوری که رابطه‌ی بین تعداد پایه‌های درختی آلوده و فاصله از جاده از همبستگی منفی بالایی (945/0-=R2) برخوردار بود. بیشترین میزان آلودگی در فاصله صفر تا 50 متری از جاده (147 پایه درختی آلوده) و کمترین میزان آن در فاصله 550 تا 600 متری از جاده (2 پایه درختی آلوده) بود. البته در سطح احتمال یک درصد (01/0< p)، بین میزان آلودگی در تیپ‌های جنگلی اختلاف معنی‌داری وجودداشت. مقایسه میانگین‌ها نشان‌داد که بیشترین میزان آلودگی در تیپ‌ انجیلی- آزاد- بلوط و کمترین میزان آن نیز در تیپ زربین بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Spatial pattern of gypsy moth, Lymantria dispar (L.) (Lep.: Lymantriidae) egg masses distribution in relation to forest types and roads

نویسندگان [English]

  • G. Hajizadeh 1
  • M. R. Kavosi 2
  • Sh. Shataee Jouibary 3
  • J. Mohammadi 4
چکیده [English]

This research reports analysis of spatial pattern of egg masses of gypsy moth, Lymantria dispar (L.) and their relationship with forest types and distance from roads in the Daland Park. Using a global position system with a width of 20m and azimuth polygon specific, the spatial coordinates of defoliated trees was recorded. Indices of dispersion were determined using the distance method and using T-Square index. Overlaying road maps allowed calculating the distances of defoliation from the road. The results showed that defoliation by gypsy moth, has a clustered pattern based on T-Square index (C=0.781683) and distance dispersion index (I=2.429744) and is negatively correlated with distance from the road (R=-0.973). The maximum number of defoliated trees (147) was 0-50 m and the minimum number of defoliated trees (2) was 550-600 m from a road. Defoliation was significantly greater in forest types dominated by Parrotia persica, Zelkova carpinifolia, Quercus castanifolia ,and the lowest defoliation was occurred in the Cupressus sempervirens forest type.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lymantria dispar
  • spatial pattern analyze
  • Egg mass
  • forest types
  • Distance from road
  • Cluster pattern
- بی‌نام، 1384. طرح تجدید نظر پارک جنگلی دلند (جلد اول). شهرداری دلند، 139 صفحه.
- حاجی‌زاده، گ.، 1389. مقایسه کنترل فرومونی و تلفیقی روی شدت آلودگی و توزیع مکانی ابریشم‌باف ناجور(L.) Lymantria disparدر جنگل‌های استان گلستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 104 صفحه.
- حاجی‌میرزا آقایی، س.، جلیلوند، ح.، کوچ، ی. و پورمجیدیان، م.ر.، 1389. تحلیل ارزش و الگوی مکانی گونه‌های چوبی در واحد‌های بوم‌شناختی (مطالعه موردی: جنگل سرد آبرود چالوس). مجله جنگل ایران، 2 (1): 60-51.
- رضوی نعمت‌الهی، آ.، 1379. بررسی بیواکولوژی ابریشم‌باف ناجور (L.) Lymantria dispar در جنگل‌های استان گیلان، پایان‌نامه دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، 176 صفحه.
- کاوسی، م.ر.، 1387. بررسی پراکنش ابریشم‌باف ناجور (L.)Lymantria dispar  در جنگل‌های شمال کشور. اولین همایش بین‌المللی تغییر اقلیم و گاهشناسی درختی در اکوسیستم‌های خزری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ص 10.
- Dulamsurena, C., Haucka, M., Leuschnerb, H.H. and Leuschnera, C., 2010. Gypsy moth-induced growth decline of Larix sibirica in a forest-steppe ecotone. Dendrochronologia, 28: 207–213.
- Fajvan, M.A. and Wood, J.M., 1996. Stands structure and development after gypsy moth defoliation in the Appalachian Plateau. Forest Ecology and Management, 89: 79-88.
- Ghent, J.H. and Onken, A.H., 2004. Trip report on assistance to Mongolian Ministry for Nature and Environment for the control of forest defoliators. FAO Project TCP/MON/2902, Asheville, NC., 8pp.
- Gray, D.R., 2004. The gypsy moth life stage model: Landscape-wide estimates of gypsy moth establishment using a multi-generational penology model. Ecological Modelling, 176: 155−171.
- Gross, K.L., Pregitzer, K.S. and Burton, A.J., 1995. Spatial variation in nitrogen availability in three successional plant communities. Journal of Ecology, 83:357-367.
- Hassell, M.P. and May, R.M., 1974. Aggregation of predators and insect parasites and its effect on stability. Journal of Animal Ecology, 43: 567-594.
- Hauck, M., Dulamsuren, C. and Heimes, C., 2008. Effects of a gypsy moth invasion on the performance of Larix sibirica in a forest-steppe ecotone of northern Mongolia. Environmental and Experimental Botany, 62: 351–356.
- Hudson, J.C. and Fowler, P.M., 1966. The Concept of Pattern in Geography, Discuss. Paper Series I, Department of Geography, University of Iowa, p. 1.
- Hughes, G., and McKinaly, R.G., 1988. Spatial heterogeneity in yield pest relationship for crop loss assessment. Ecological Modelling, 41: 67-73.
- Jayaraman, K., 2000. A statistical manual for forestry research. FAO Press, 240 p.
- Johnson, R.B. and Zimmer, W.J., 1985. A more powerful test for dispersion using distance measurements. Journal of Ecology, 66: 1084-1085.
- Kolodny-Hirsch, D.M., 1996. Evaluation of methods for sampling gypsy moth egg mass populations and development of sequential sampling plans. Environmental Entomology, 15: 122-127.
- Liebhold, A.M., Elmes, G.A., Halverson, J.A. and Quimby, J., 1994. Landscape characterization of forest susceptibility to gypsy moth defoliation: Forest Science, 40: 18-29.
- Liebhold, A.M., Luzader, E., Reardon, R., Roberts, A., Ravlin, F.W., Sharov, A. and Zhou, G., 1998. Forecasting gypsy moth (Lepidoptera: Lymantriidae) defoliation with a geographic information system. Economic Entomology, 91: 464-472.
- Ludwig, J.A. and Reynolds, J.F., 1988. Statistical ecology. Wiley Interscience Press, 358 p.
- Miller, R.E., Ver Hoef, J.M. and Fowler, N.L., 1995. Spatial heterogeneity in eight central Texas grasslands. Journal of Ecology, 83: 919-928.
- Oliver, C.D. and Stephens. E.P., 1976. Reconstruction of a mixed species forest in central New England. Journal of Ecology, 58: 562-572.
- Pickett, S.T.A., Cadenasso, M.L. and Traynor, M.M., 1995. Functional location of forest edges: Gradients of multiple physical factors. Canadian Journal of Forest Research, 27: 774-782.
- Ravlin, F.W., Bellinger, R.G. and Roberts, A.E., 1987. Gypsy moth management programs in the United States: status, evaluation and recommendations. Bulletin of Entomological Research, 18: 646-650.
- Sharov, A., Roberts, A., Liebhold, A.M. and Ravlin, F.W., 1995. Gypsy moth spread in the central Appalachians: three methods for species boundary estimation. Journal of Entomology, 24: 1529-1538.
- Sharov, A., Leonard, D., Liebhold, A.M., Roberts, E.A. and Dickerson, W., 2002. A national program to slow the spread of the gypsy moth. Journal of Forestry Research, 100: 30-35.
- Taylor, L.R., Woiwod, I.P. and Perry, J.N., 1978. The density dependence of spatial behavior and the variety of randomness. Journal of Animal Ecology, 47: 383-406.