تاثیر کوددهی با لجن فاضلاب بر آفات و بیماری‌های درختان صنوبر تبریزی و کبوده

صالحی, آزاده; فراهانی, سمیرا; زمانی, سیده معصومه

doi:10.22092/ijfrpr.2024.365806.1623

تاثیر کوددهی با لجن فاضلاب بر آفات و بیماری‌های درختان صنوبر تبریزی و کبوده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، تهران، ایران. پست الکترونیک: az.salehi@rifr-ac.ir

² استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/ijfrpr.2024.365806.1623

چکیده

سابقه و هدف: تصفیهخانههای فاضلاب مقادیر زیادی لجن تولید میکنند. با توجه به ضرورت مدیریت و دفع مناسب لجن فاضلاب تولیدی در تصفیهخانهها از یک سو و بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در نتیجه کاربرد لجن فاضلاب به عنوان یک پسماند آلی از سوی دیگر، این لجن می‌تواند به عنوان یک کود آلی در زراعت چوب مورداستفاده قرار گیرد. با توجه به بالا بودن سطح عناصر غذایی موجود در لجن فاضلاب به ویژه نیتروژن و فسفر این نگرانی وجود دارد که در درختان تیمار شده با آن، ابتلاء به آفات و بیماریها بیشتر باشد. لذا طی یک مطالعه عرصه‌ای تاثیر کوددهی با لجن فاضلاب بر آفات و بیماریهای درختان صنوبر دو گونه تبریزی (P. nigra 62/154) و کبوده (P. alba 20/45) بررسی شد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر که قسمتی از یک پروژه تحقیقاتی در زمینه پتانسیل استفاده از لجن فاضلاب در زراعت چوب است، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور 1) لجن فاضلاب در سه سطح (0، 10 و 20 کیلوگرم بر مترمربع) و 2) گونه صنوبر در دو سطح (P. nigra 62/154 و P. alba 20/45) با سه تکرار اجرا گردید. در هر پلات نه اصله نهال صنوبر بصورت گروهی در فاصله 2×2 کاشته شد. سیستم آبیاری عرصه کاشت نیز بصورت قطرهای بود. در طول هر فصل رویش به مدت چهار سال به صورت ماهیانه کلیه درختان صنوبر در تیمارهای موردمطالعه مورد پایش و بررسی از نظر آفات و بیماری‌ها قرار گرفتند. برای تعیین میزان خسارت هر آفت بر روی هر درخت، درصد خسارت براساس مشاهدات تخمین زده شد و براساس پنج درجه کیفی شامل صفر: بدون خسارت، یک: 1-20 درصد، دو: 21-40 درصد، سه: 41-60 درصد، چهار: 61-80 درصد و پنج 81-100 درصد در فرم‌های از قبل تهیه شده ثبت گردید. سپس میانگین آن برای نه اصله درخت هر پلات محاسبه شد.
نتایج: در فصل اول رویش، طغیان آفت خاصی بر روی درختان صنوبر دو گونه مشاهده نشد و درختان تیمارهای مختلف لجن فاضلاب نیز از این نظر تفاوتی با یکدیگر نداشتند. در فصل دوم رویش، مهمترین آفت مشاهده شده بر روی هر دو گونه که باعث خسارت جزئی به درختان به شکل خزان برگ‌ها در اواسط فصل رویش شد، آفت سنک (Monosteira unicostata (Mulsant & Rey)) بود که شدت ابتلاء درختان صنوبر کبوده به این آفت تقریبا دو برابر درختان صنوبر تبریزی بود، اما بین درختان صنوبر تیمارهای مختلف لجن فاضلاب از نظر میزان ابتلاء به این آفت تفاوت معنیداری مشاهده نشد. در فصل سوم رویش، مهمترین آفات مشاهده شده بر روی درختان صنوبر تبریزی آفت شته مومی (Phloeomyzus passerinii (Signoret)) و شته برگی (Chaitophorus populeti) و بر روی درختان صنوبر کبوده آفت شته مومی و سنک بود. در فصل چهارم رویش به علت تنش آبی وارد شده، بر روی درختان صنوبر تبریزی آفت سوسک چوبخوار (Melanophila picta) و بر روی درختان صنوبر کبوده آفت شته مومی مشاهده شد. در فصول سوم و چهارم رویش نیز بین درختان صنوبر تیمارهای مختلف لجن فاضلاب از نظر ابتلاء به آفات ذکر شده تفاوتی مشاهده نشد.
نتیجهگیری کلی: در کل نتایج پژوهش حاضر نشان داد که کوددهی با لجن فاضلاب تاثیر معنیداری بر روی افزایش و یا کاهش ابتلاء درختان صنوبر دو گونه تبریزی و کبوده به آفات و بیماریها نداشته است. همچنین پایش چهارساله درختان صنوبر دو گونه تبریزی و کبوده نشان داد که درختان صنوبر کبوده از نظر ابتلاء به آفاتی که خسارت اقتصادی به درخت وارد می‌کنند مقاوم‌تر از درختان صنوبر تبریزی بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدیریت اکوسیستم و عوامل خسارتزا

عنوان مقاله [English]

Impact of fertilization with sewage sludge on pests and diseases of poplar trees

نویسندگان [English]

Azadeh Salehi ¹
Samira Farahani ²
S. Masumeh Zamani ²

¹ Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran. Email: az.salehi@rifr-ac.ir

² Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

کلیدواژه‌ها [English]