شناسایی و تنوع گونه‌ای حشرات بذرخوار لگوم‌های مرتعی Fabaceae)) خراسان شمالی

کلانتری, سید علی اصغر; صفرعلیزاده, محمد‌حسن; لطفعلی‌زاده, حسین; آرمیده, شهرام; میرفخرایی, شهرام; صادقی, سید ‌ابراهیم

doi:10.22092/ijfrpr.2019.119993

شناسایی و تنوع گونه‌ای حشرات بذرخوار لگوم‌های مرتعی Fabaceae)) خراسان شمالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد گیاهپزشکی

² استاد، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

³ دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و آموزش و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

⁴ استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

⁵ - استادیار، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

⁶ استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/ijfrpr.2019.119993

چکیده

این پژوهش به‌منظور شناسایی و بررسی تنوع گونه‌ای حشرات بذرخوار گیاهان مرتعی لگومینوز (Fabaceae) استان خراسان شمالی در طی سال‌های 1395-1394 با نمونه‌برداری‌های هفته‌ای از فروردین تا شهریور هر سال انجام و شاخص‌های تنوع زیستی با استفاده از نرم‌افزار SDR محاسبه گردید. طی این تحقیق 25 حشره بذرخوار شناسایی شد که به راسته‌های Hymenoptera، Coleoptera، Lepidoptera و Heteroptera تعلق داشتند. نتایج نشان داد از 4421 حشره بذرخوار جمع‌آوری شده، بیشترین تعداد به‌ترتیب از بذرهای لگوم‌هایAstragalus suluklensis (Frey& Sint) ، به تعداد 593 نمونه (متعلق به 10 گونه)، BoissA. macropelantus به تعداد 303 نمونه (متعلق به 7 گونه) و Bung A. iranicus به تعداد 513 نمونه (متعلق به 4 گونه) خارج شد. زنبورهایBruchophagus mutabilis (Nikolskaya, 1952) و Fedoseev,1954))B. astragali و سوسک Bruchidius virgatus (Fahraeus, 1839) به‌ترتیب با فراوانی نسبی 35/35، 58/9 و 05/7 درصد بیشترین فراوانی را در میان حشرات بذرخوار داشتند. بر‌اساس شاخص‌های تنوع گونه‌ای آلفا قرق سیساب، سالوک و پارک حفاظت شده ساریگل بیشترین و مناطق جاجرم و دامنههای جنوبی پارک ملی گلستان کمترین تنوع گونه‌ای را داشته، همچنین ارتفاعات 1200 تا 1800 متر نسبت به سایر ارتفاعات تنوع گونه‌ای بیشتری داشتند. در بین حشرات بذرخوار زنبورهای Bruchophagus mutabilis و B. astragaliبا80 درصد خسارت، زنبور بذرخوار Zerova, 1992 B. dahuricus تا 45 درصد خسارت، سوسک‌های بذرخوار Bruchidus virgatus، B. lukjanovistsci (Ter-Minassian, 1969) و (Boheman, 1829) B. astragali تا 60 درصد خسارت و پروانه بذرخوار Etiella zinckenella (Treitschke, 1832) تا بیش از 90 درصد خسارت از مخرب‌ترین حشرات بذرخوار بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and species diversity of seed feeding insects of rangelands Legumes (Fabaceae) in the North Khorasan province

نویسندگان [English]

seyed ali asghar kalantary ¹
M. H. Safar Alizadeh ²
H. Lotfali Zadeh ³
Sh. Aramideh ⁴
Sh. Mirfakhraee ⁵
S. E. Sadeghi ⁶

¹ کارشناس ارشد گیاهپزشکی

چکیده [English]

This study was intended to identify seed feeding insects and to investigate their biodiversity on Fabaceae rangeland plants in North Khorasan during 2015-2016. Therefore, sampling was carried out with collecting legum seeds as weekly from April to September each year and biodiversity indices were calculated using SDR software. In this study, 25 seed feeding insects were identified that belonged to the Hymenoptera, Coleoptera, Lepidoptera and Heteroptera orders. Among 4421 seed feeding insects, the highest numbers belonged to Astragalus suluklensis Frey& Sint with 593 specimens (10 species), A. macropelantus Boiss with 303 (7 species) and A. iranicus Bung with 513 (4 Species), respectively. Species of Bruchophagus mutabilis Nikolskaya, 1952; B. astragalus Fedoseev, 1954; and Bruchidius virgatus Fahraeus, 1839; were the most abundant among seed feeding insects with relative abundance od 35.35, 9.58 and 7.05 percent, respectively. The diversity index indicated that Sissab area and Sargil protected park, had the highest diversity among diverse species and Jajarm and Golestan National Park were the least diverse species. On the other hand, the altitudes of 1200 to 1800 meters had more diversity than other elevations. Among the seed feeding insects, B. mutabilis and B. astragali, with 80% damage, B. dahuricus Zerova with 45% damage, Bruchidus virgatus, Fahraeus, B. lukjanovistsci B. lukjanovistsci (Ter-Minassian, 1969) and B. astragali (Boheman, 1829) with up to 60% of damage and Etiella zinckenella Treitschke with up to 90% damage have been identified as the most destructive insect pests.

کلیدواژه‌ها [English]

fauna
seed feeding insects
biodiversity
North Khorasan province

مراجع

-Abbaszadeh, L., Sadeghi, S.E., Ghajariyeh, H.R., Moniri, V.R., Yarmand, H., Shamszadeh, M., Zarnegar, A., Mohamad Poor, A., Kalanatari, S.A., Golestaneh, S.R., Afrouzian, M., Nikdel, M., Rajabi-Mazhar, N.A., Ardekani, A. and Delobel, A. 2016. Distribution and New Host Plants of Seed Beetles (Col.: Chrysomelidae: Bruchinae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 35(4): 9-15.

-Ardekani, A. and Delobel, A. 2016. Distribution and New Host Plants of Seed Beetles (Col.: Chrysomelidae: Bruchinae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran, 35(4): 9-15.

-Atashgahi, Z., Ejtehadi, H. and Zare, H. 2015. Plant species diversity in relation to topography in the east of Dodangeh forests, Mazandaran province, Iran. Journal of Plant Research, 28(1): 11-1 (In Persian).

-Derbel, S., Noumi, Z., Anton, K.W. and Chaieb, M. 2007. Life cycle of the coleopter Bruchidius raddianae and the seed predation of the Acacia tortilis Subsp. raddiana in Tunisia. Comptes Rendus Biologies, 330: 49-54.

-Duggan, A.E. 1985. Predispersal seed predation by Anthocharis cardamines (Lep. Pieridae) in the population dynamics of the perennial Cardamine pratensis (Brass.). Oikos, 44: 99–106.

-Ejtehadi, H., Sepehri, A. and Akafi, H. 2008. Biodiversity measurement methods, Ferdowsi University of Mashhad, 228p (In Persian).

-Green, T.W. and Palmblad, I.G. 1975. Effects of insect seed predators on Astragalus cibarus and Astragalus utahensis (Leguminosae). Ecology, 84: 179-182.

-Kerbs, C.J. 1999. Ecological methodology. 2^nd Ed. Addison – welsey Educational publishers, 624p.

-Kingsolver, J.M. 2004. Handbook of the Bruchidae of the United States and Canada. Technical Bulletin Number 1912. Agricultural Research Service, United States Department of Agriculture, 340p.

-Kjellson, G. 1985. Seed fate in a population of Carex pilulifera L. II. Seed predation and its consequences for dispersal and seed bank. Oecologia, 67: 424–429.

-Maguran, A., Theau, J.P., Duru, M. and Coleno, F. 2003. Hay-maedaws production and weed dynamics as influenced by management. Journal of Range Management, 56: 127-132.

-Noyes, J.S. 2011. Universal Chalcidoidea Database. World Wide Web electronic publication. Available at:www.nhm.ac.uk/entomology/chalcidoids/index.html (accessed 11October 2012).

-Seaby, R.M. and Henderson, P.A. 2006. Species Diversity and Richness. Version 4, Pisces Conservation Ltd, Lymington.

-Shahbazi, A., Matinkhah, S.H. and Khajehali, J. 2015. The role of pollinators and seed predators in the regeneration of Hedysarum criniferum Boiss in Esfahan province. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, 13(1): 74-83 (In Persian).

-Stojanova, A. 2010 Seed beetle Bruchidius terrenus (Sharp) (Coleoptera: Chrysomelidae: Bruchinae)-New invasive species to the Bulgarian fauna. Biotechnology & Biotechnological Equipment, 24(2): 646-647.

-Weigmann, G. 1973. Zur Ökologie der Collembolen und Oribatiden im Grenzbereich Land-Meer (Collembola, Insecta - Oribatei, Acari). Zeitschrift für wissenschaftliche Zoologie, 186: 295-391.

-Zakeri Pashakolaei, M., Alvaninejad, S. and Esmailzade, O. 2014. Relationship Between Plant Biodiversity and Topographical Factors in Forests of West Mazandaran (Case study: Research forest of Tarbiat Modares University). Iranian Journal of Applied Ecology, 3(8):1-16 (In Persian).

-Zerova, M.D. and Fursov, V.N. 1991. The Palaearctic species of Eurytoma (Hymenoptera: Eurytomidae) developing in stone fruits (Rosaceae: Prunoideae). Bulletin of Entomological Research, 81: 209–219.

-Zhang, J., Drummond, F.A., Liebman, M. and Hartke, A. 1997. Insect predation of seeds and plant population dynamics. Maine Agricultural and Forest Experiment Station Technical Bulletin, 163, 28.