ارزیابی قابلیت جنگل‌داری اراضی با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون

2 دانشیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

4 استادیار، گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

زیر‌حوزه آبخیز پلاسجان در غرب حوزه آبخیز گاوخونی بین استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری واقع شده و دارای پهنه‌های جنگلی است. اکوسیستم جنگلی، دارای کارکردهای متنوعی مانند کنترل رواناب‌ها، گردشگری و تأمین زیستگاه حیات‌وحش است. بنابراین تعیین قابلیت اراضی برای حفاظت، احیاء و توسعه جنگل از طریق مدل‌سازی قابلیت جنگل‌داری سطح زمین ضروریست. برای دستیابی به ‌این هدف و کاهش مقدار عدم قطعیت در تهیه مدل، از روش ترکیبی ارزیابی چند معیاره و فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی فازی استفاده شد. معیارها بر‌اساس نظر کارشناسان و مرور منابع، تعیین وزن‌های آنها به روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی مشخص و معیارها و زیرمعیارها به‌صورت فازی و محدودیت‌ها به روش بولین استاندارد شد. بلایه‌های اطلاعاتی با استفاده از مدل ترکیب خطی وزن‌دار با یکدیگر ترکیب و با اعمال طبقه‌بندی دوباره بر روی مدل تهیه شده، نقشه قابلیت جنگل‌داری اراضی تهیه شد. بررسی نقشه‌های تولید شده نشان داد مناطق با قابلیت خیلی زیاد برای فعالیت‌های جنگل‌داری، 6/9 درصد کل منطقه و منطبق با پراکنش فعلی جنگل‌ها بوده که به‌دلیل مناسب بودن معیارهای ارزیابی، بیشتر در نواحی جنوب‌غربی قرار گرفته‌اند. نتایج ‌این مقاله نشان داد، با وجود ‌اینکه در این مطالعه از روش‌ ترکیب خطی وزن‌دار با حداکثر جبران استفاده شد، اما به‌دلیل محدودیت نسبی موجود در بعضی از معیارها مانند بالا بودن مقدار آهک خاک، شیب و ارتفاع زیاد و کم بودن دما در برخی از نواحی، 77 درصد کل منطقه دارای قابلیت متوسط و کمتر برای فعالیت‌های جنگل‌داری است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of land forestry capability using multi criteria evaluation and fuzzy analytical hierarchy process method

نویسندگان [English]

  • vahid rahdari 1
  • A. R. Sofyanian 2
  • S. Pourmanafi 3
  • S. Maleki 4
1 university of zabol, hamoun international wetland institute
چکیده [English]

     Plasjan sub-basin is located in the west of Gavkhoni basin between Isfahan and Chaharmahal-Bakhtiari provinces and has forest zones. Forest ecosystem has important roles such as runoff controlling, ecotourism and preparing wildlife habitat. Therefore, determination of land capability is essential for forest conservation, restoration and development through modeling of land forestry capability. To achieve this goal and to reduce the uncertainty in model preparation, a combination of multi-criteria evaluation and fuzzy analytical hierarchy process method was used. The criteria were determined according to the experts and reviewing the references, their weights were calculated using fuzzy analytical hierarchy process, the criteria and sub-criteria were standardized applying fuzzy and constraints by Boolean methods. The data layers were combined using a weighted linear combination model and a reclassification map was prepared to develop the land forestry capability model. Survey of the produced maps showed that areas with high potential for forestry activities were 9.6% of the total area and in accordance with the current distribution of forests which due to the appropriateness of evaluation criteria, were located in southwestern areas. The results of this study revealed that although the WLC method with high trade-off level was used, due to the relative limitation of some criteria such as high lime content, high slope and elevation and low temperature in some areas, 77 % of the Plasjan area is moderately and less suitable for forestry activities.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multi criteria evaluation
  • Standardizing
  • Weighting
  • Forest capability
  • Uncertainty
  • Plasjan sub-basin

مراجع

- Akbari, N., Soffianian, A. and Pormanafi, S. 2015. Environment capability of Esfahan province evaluation, Isfahan university of technology, Natural resource faculty library (In Persian).
- Akbarzadeh, M., Moghadam, M.R., Jalili, A., Jafari, A. and Arzani, A. 2007. Vegetation dynamic study of Kuhrang exclosur. Iranian Journal of Range and Desert Research, 13(4): 324-336 (In Persian).
- Aminuddin, K., Safril, K., Aswar, L. and Jufri, K. 2015. Land Suitability Evaluation for Plantation Forest Development Based on Multi-Criteria Approach. Agriculture, Forestry and Fisheries, 4(5): 228-238.
- Ananda, J. and Herath, G. 2009. A critical review of multi-criteria decision making methods with special reference to forest management and planning. Ecological Economics, 68: 2535–2548.
- Bunruamkaew,K. and Murayama, Y. 2011. Site Suitability Evaluation for Ecotourism Using GIS & AHP, A case study of Surat Thani province, Thailand. Procedia Social and Behavioral Sciences, 21: 269–278.
- Chan, F. and Kumar, N. 2007. Global supplier development considering risk factors using Fuzzy AHP, European journal of operational research, 95(3): 649-655.
- Chia, C. 2010. A performance evaluation model by integration Fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS method. Expert Systems with Applications, 37: 7745–7754.
- Drobne, S. and Lisec, A. 2009. Multi-attribute Decision Analysis in GIS, Weighted Linear Combination and Ordered Weighted Averaging. Informatica, 33: 459–474.
- Ertuğru, I. and Karakaşoğlu, N. 2008. Comparison of fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods for facility location selection. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 39(8): 783-795.
- Hamzeh, S., Mokarram, M. and Alavipanah, S.K. 2014. Combination of Fuzzy and AHP methods to assess land suitability for barley, Case Study of semi-arid lands in the southwest of Iran. Desert 19(2): 173-181 (In Persian).
- Kahraman, C., Cebeci, U. and Kan, Z. 2003. Multi-criteria supply selection using Fuzzy AHP, logistics information management, 16: 382-394.
- Karami, O., Hosseini, S.M., Jalilvand, H. and Miryaghubzadeh, M. 2015. Determination of Babolrood basin capability for various land Uses using multi criteria decision making methods. Watershed Management Research, 6(11): 171-181 (In Persian).
- Khodagholi, M. Mokhtari, E. and Montazeri, M. 2014. Studying the Acclimation of Quercus brantii Lindl (Case study: Chaharmahal and Bakhtiari). Iranian journal of forest, 7(4): 433-446 (In Persian).
- Mikhailove, L. 2003. Deriving Priorities from fuzzy pair wise comparison judgments. Fuzzy Sets and Systems, 134: 365-385.
- Mirzavand, M., Ghassemieh, H., Nazari, A.A., Vali, A. and Sadatinejad, S.J. 2015. Examining Meandering Pattern of River, Using the Indexes of Curvature Coefficient and Central Angle (Case Study, Babolrud and Sajjadrud Rivers). Watershed Management Research, 6(11): 161-152 (In Persian).
- Modeste, M., Abdellatif, K. and Mohamed, S. 2017. Effects of land use and cover type on the risks of runoff and water erosion: infiltration tests in the Ourika watershed (High Atlas, Morocco). Journal for Environmental Integration, 3(8): 1-12.
- Morshedi, J. and Koravand, A. 2014. Suitable lands site selection for amygdalus scoparia implant using Gis technology and AHP method in Mordghafar watershed Izae township. Journal of wetland eco-biology, 7(26): 69-86 (In Persian).
- Mosadeghi, R., Warnken, J., Tomlinson, R. and Mirfenderesk, H. 2015. Comparison of AHP-Fuzzy and AHP in spatial multi criteria decision making model for urban land-use planning. Computer, environment and urban systems, 49: 54-65.
- Mukhtar, E. 2013. A Comparison of Parametric and Fuzzy Multi-Criteria Methods for Evaluating Land Suitability for Olive in Jeffara Plain of Libya. APCBEE Procedia 5: 405-409.
- Phoa, M. H. and Minowa, M. 2005. A GIS-based multi-criteria decision making approach to forest conservation planning at a landscape scale, A case study in the Kinabalu Area, Sabah, Malaysia. Landscape and Urban Planning, 71: 207-222.
- Rahimi, V., Pourkhabbaz, H.R., Aghdar, H. and Mohammadyari, F. 2015. Comparison of Fuzzy AHP Buckley and ANP Models in Forestry Capability Evaluation (Case Study, Behbahan City Fringe). Iranian journal of applied ecology, 4(13): 15-31 (In Persian).
- Rahdari, V., Soffianian, A.R., Pourmanafi, S. and Ghaiumi, M.H. 2017. Surviving of risk and tradeoff levels effects on land capability evaluation results in Fuzzy area (case study: Plasjan sub-basin). Natural environment, 70(4): 843-855.
- Sánchez-Lozano, J.M., Teruel-Solano, J., Soto-Elvira, P.L. and García-Cascales, M.S. 2013. Geographical Information Systems (GIS) and Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods for the evaluation of solar farms locations, Case study in south-eastern Spain, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 24: 544–55.
- Sener, S., Sener, E., Nas, B. and Karaguzel, R. 2010. Combining AHP with GIS for landfile site selection, a case study in the lake Beysehir catchment area (Konya, Turkey).  Waste management, 30: 2037-2046.
- Zamani, S., Pireh, M., Shabanian, N. and Ghazanfari, H. 2014. Suitability analysis for plantation development (Case study, Sanandaj). Forest and poplar research, 22(1):1-12 (In Persian).
- Wu, F.G., Lee, Y.J. and Lin, M.C. 2004. Using Fuzzy analytical hierarchy on optimum spatial allocation. International journal of industrial Ergonomics, 33(6): 553-569.
 
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 دی 1397
  • تاریخ بازنگری: 18 خرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 14 مرداد 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار