مطالعه حساسیت چند اکوتیپ یونجه به زنبور بذرخوار یونجه Bruchophagus roddi (Hymenoptera: Eurytomidae)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین

چکیده

زنبور بذرخوار یونجه (Bruchophagus roddi) یکیاز آفات مهم یونجه محسوب میشود. این تحقیق با هدف مطالعه حساسیت اکوتیپهای یونجه به زنبور بذرخوار یونجه انجام شد. به‎همین‎منظور طرحی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی اجرا گردید که طی آن 25 اکوتیپ مختلف یونجه در 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه‌برداری‌ها با فواصل 10 روز در 4 مرحله از دهه سوم مرداد تا دهه سوم شهریورماه انجام شد و تجزیه واریانس بصورت جداگانه برای هر مرحله و تجزیه مرکب در 4 مرحله انجام گردید. مقایسه میانگین‎ها به روش دانکن نشان داد که از نظر تعداد کل بذر در کپسول، بین اکوتیپ‌ها اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد وجود دارد و اکوتیپ قره یونجه با میانگین 183/6 بذر در کپسول بیشترین و اکوتیپ کوزره با 379/4 کمترین بذر را در کپسول داشتند. از نظر درصد بذرهای سالم نیز بین اکوتیپ‌ها، زمان نمونه‌برداری و اثر متقابل اختلاف معنی‌داری وجود داشت، به‎طوری‎که اکوتیپ کفندوا با 46/91 درصد بیشترین بذر سالم و اکوتیپ رهنانی با 45/79 درصد کمترین بذر سالم را داشتند. همچنین در مقایسه مراحل نمونه‎برداری، اختلاف معنی‎داری در میزان آلودگی بین زمان‎های نمونه‌برداری مشاهده گردید. به‎طوری‎که کمترین آلودگی (9/2 درصد بذرهای سوراخ‎دار) در اولین مرحله نمونه‎برداری یعنی دهه سوم مرداد، و بیشترین آلودگی (37/20 درصد بذرهای سوراخ‎دار) در سومین مرحله که مصادف با دهه دوم شهریور بود، مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying on susceptibility of some alfalfa varieties to alfalfa seed chalcid (Bruchophagus roddi Guss.)

نویسنده [English]

  • Asghar Mohammadbeigi
Assistant professor, Research Centre of Agriculture and Natural Resources, Qazvin, Iran
چکیده [English]

    The alfalfa seed chalcid, Bruchophagus roddi (Guss) is one of the most serious alfalfa seed pests in Iran. There are differences in susceptibility to B. roddi between alfalfa cultivars. The present study was carried out to examine susceptibility of some alfalfa clones to a alfalfa seed chalcid. The experiments were arranged as a Randomized Complete Block Design (RCBD) with 25 treatments (25 alfalfa cultivars) repeated in three replicates and fulfilled in Ismaeil Abad Station, Ghazvin, Iran. Sampling was conducted in four phases from 12th Aguest to 21st September with an interval of 10 days. Analysis of variance was individually carried out for each phase, combined analysis were also done for all phases. Comparison of the treatment means using Duncan test showed that there was significant differences (P<0.01) in number of seeds per pod produced by the treatments, Gharayonje variety with 6.183 and variety of Kouzareh with 4.379 had the most and least average of seeds per pod, respectivly. The significant differences were also observed in undamaged seeds, sampling times and interaction, as variety of Kefandoa with 91.46% and variety of Rahnani with 79.45% had the most and less of undamaged seeds respectivly. In comparison of sampling times, there were also significant differences in seed damage between sampling time. The least damage (2.90%) was observed in the seeds harvested in first sampling (mid-August), however the highest percentage damage (20.37%) caused by the pest occurred in third sampling (early September). The results showed that in the early September, the wasp activity reaches its peak. Therefore it can be concluded that mid-August is the best harvesting time to reduce the pest damage to the seed crops.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biochophaghus roddi
  • Alfalfa
  • cultivar
  • Susceptibility
- اسماعیلی، م.، میرکریمی، ا. و آزمایش فرد، پ.، 1372. حشره‌شناسی کشاورزی، انتشارات دانشگاه تهران.
- ارباب، ع. 1380. گزارش طرح تحقیقاتی بررسی مقدماتی آفات یونجه بذری منطقه قزوین، موسسه تحقیقات آفات و بیماری‎های گیاهی.، 35 صفحه. (منتشر نشده).
- ارباب، ع. 1385. الگوی توزیع فضایی مراحل نابالغ سرخرطومی بذر یونجه Tychius aureolus و زنبور بذرخوار یونجه Bruchophagus roddi در مزارع یونجه بذری قزوین. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.، ش 2، 263-269.
- مدرس اول، م.، 1373. فهرست آفات کشاورزی ایران و دشمنان طبیعی آنها .انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.، 365 صفحه.
- بی‎نام، 1390. آمار‎نامه کشاورزی. جلد اول، انتشارات مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات وزارت جهاد کشاورزی، 400 صفحه.
 
- Brewer, G.J., 1985. Resistance of pubescent Medicago species to the alfalfa seed chalcid. Dissertaion abstracts international sciences & enginiering, 45: 8, 2426B.
- Brewer, G.J., Sorensen, E.L. and Horber, E.K., 1983a. Trichomes and field resistance of Medicago species to the alfalfa seed chalcid. Environmental Entomology, 12 (1): 247-51.
- Brewer, G.J., Sorensen, E.L. and Horber, E.K., 1983b. Laboratory techniques to evaluate resistance of alfalfa colones to the alfalfa seed chalcid. Environmental Entomology,12,(5): 1601-1605.
- Brewer, G.J., and Horber, E.K., 1984. Field infestation and alfalfa seed chalcid development in different Medicago colones. Environmental Entomology,13(4): 1157-9.
 
- Dughetti, A., 1981. Contribution to the assessment of damage by Bruchophagus roddi (Hym. Eurytomidae) in lucerne seed crop. IDIA, No. 397/400: 44-47.
- Kralovic, J., 1971. The ecology of the lucerne seed chalcid, Bruchophagus roddi (Hym. Eurytomidae). Biologicke prace, 17(3): 72-75.
- Prashar, H.K. and Dahliwal, J.S., 1984. Biology of Lucern seed Chalcid,Bruchophagus roddi (Hym.Eurytomidae). Indican Journal of Agricultural Science, 54(10): 935-940.