بررسی تراکم جمعیت جوندگان در تاغزارهای شهرستان زواره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی: 116-13185

چکیده

بر اساس مطالعه‌ای که طی سالهای 1379-1377 در تاغزارهای شهرستان زواره انجام  شد، از مجموع 600 نمونة صید شده، بر اساس مشخصات شکل شناسی اندام و جمجمه، شش گونه موش شناسایی شد. گونه  Meriones libycusاز خانوادة Cricetidae با 5/67% بیشترین فراوانی را داشته و گونة غالب در اکثر مناطق مورد مطالعه بوده است. این گونه مخصوص مناطق خشک و بیابانی می‌باشد که علاوه بر تاغزارها از درون مزارع کشاورزی همجوار آنها نیز صید گردید. بیشترین صید این گونه از منطقة شرق تاغزارها و در فصل تابستان بدست آمد. گونه Gerbillus nanus با 5/30% از همین خانواده در ردة دوم قرار گرفت. گونه‌های Mus musculus musculus  (موش خانگی) وM. m. wagnerri ، که جزء موشهای اهلی و بیشتر در اطراف اماکن انسانی یافت می‌شوند، از حاشیة تاغزارهای همجوار مزارع کشاورزی صید گردید.Apodemus sylvaticus  (موش کشتزار)نیز از تاغزارهای مجاور مزارع غلات صید شد. هر کدام از سه گونة اخیر کمتر از 17/0% صید را تشکیل داده و متعلق به خانوادة Muridae می‌باشند. گونةRhombomys opimus  کهمخصوص مناطق خشک و بیابانی می‌باشد، در این مطالعه 17/0% صید را به خود اختصاص داده بود. به جز گونة M. libycusکه از صید شبانه بدست آمد، بقیة گونه‌ها جزء گروه روز فعّال بوده و از صید روزانه بدست آمدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

population abundance of rodents in saxaul plantations of Zavareh area

نویسندگان [English]

  • V. R. Moniri
  • H. Askary
  • E. Azizkhani
چکیده [English]

In the coufse of studying rodents associated with saxaul plantations of zavareh area in the period 1998 to 2000, 600 samples were captured of which, six species of mice were identified, using morphological characteristics of the body and skull. Six species of mice were identified. Of total captured samples, 65.5yo belonged to Meriones libycus species of Cricetidae family. This is a small jird widely occurs in saxaul plantations and their neighboring croplands of arid areas and deserts. Second most aboundant species belonged to Gerbillus nanus with 30.5% of Cricetidae. Species of Mus musculus and M. m. wagneri which are domestic mice were found in saxaul plantations bordering with farmland areas. Apodemus sylvaticus was also captured from marginal lands. These 3 latter species with less than 0.8% abundance of captured samples belonged to Muridae. Rhombomys opimus, which was observed only in arid areas and deserts, consists O.lolr-ottotal captured specimens. Except for M. libycus which is active on dark and was captured at night, the other species are diurnal and were captured during the daY.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fauna
  • Haloxylon
  • Rodents
-       اعتماد، ا.، 1357. پستانداران ایران، جوندگان و کلید تشخیص آنها. جلد اول، انتشارات انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی. تهران، 288 صفحه.
-       امانی، م. و آذرنوش، پ.، 1379. تاغ، جنگل شناسی و پرورش جنگل. مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 118 صفحه.
-    تقی زاده، ف.، 1360. جوندگان مضر ایران و طرز مبارزه با آنها. انتشارات وزارت کشاورزی، مؤسسة بررسی آفات و بیماریهای گیاهی، تهران، 85 صفحه.
-        خلدبرین، ع.، 1359. کاشت بذر تاغ. نشریة شمارة 24، دفتر تثبیت شن و کویرزدائی، 116 صفحه.
-       سپیدار، ع.، 1362. مجموعة شناخت آفات خانگی (2) موشها (جوندگان) شناخت و روش مبارزه با آنها. انتشارات شرکت سمیران، 258 صفحه.
-    نظری، ف.،1360. بررسی مریونهای (meriones) ایران. نشریة آفات و بیماریهای گیاهی، مؤسسة تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی، جلد 49 (1): 102-89.
-    نظری، ف.، 1373. بررسیهای تکمیلی فون جوندگان زیان‌آور. گزارش پژوهشی بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی، مؤسسة تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی، 58 صفحه.
-       ندیم، ا.، 1345. جوندگان، روشهای مطالعه، بیماریهای منتقله و طرق مبارزه با آنها. نشریة انستیتو تحقیقات بهداشتی، شماره 1563.
-        نیلوفری، پ.، 1364، تاغهای ایران. نشریة شمارة 32، دفتر تثبیت شن و کویر زدائی، 106 صفحه.
-             Binder, O. S. and Sagar, P., 1995. A review of studies on the ecology, biology, damage and control of filed-rat and filed-mice in the Punjab. Proceedings of the all-India rodent seminar, Ahmadabad, 82-88.
-             Brooks, J. E. and Rows, F. P., 1987. Rodents vector control series. WHO/V.B.C./87, 946, 105 pp.
-             Ellerman. J. R., 1941. The families and genera of living rodents. Genus Meriones. Vol. II, (525-537), 690 pp.
-             Fred, A. and Harrington, J., 1977. A guide to the mammals of Iran. Department of environment. 88 pp.
-             Jakson, W.B., 1972. Biological and behavior studies of rodents as a basis for control. Bull. World Heal Org. Vol. 47: 281-286.
-             Hanney, P. W., 1977. Rodents. David and Charles Publishers, 230 pp.
-             Lay. D. M., 1976. A study of the mammals of Iran. Fieldiana, Zoology, Vol. (54): 1-282.
-             Meehan, A.P., 1984. Rat and mice, their biology and control. Rentokit LTD, England, London, 383 pp.