معرفی زنبورهای گالزای بلوط (Hymenoptera: Cynipidae) و پارازیتوئیدهای درون گالی روی بلوط Quercus brantii در مناطق جنوبی زاگرس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

2 دانشیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

3 استادیار پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

4 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر

چکیده

شناسایی عوامل گالزای درختان بلوط که از تنوع گونه‌ای بالایی برخوردارند تاکنون در مناطق وسیعی از کشور انجام شده، اما لزوم انجام تحقیقات تکمیلی را در این خصوص می‌طلبد. مقاله حاضر برگرفته از طرح تحقیقاتی جمع‌آوری و شناسایی حشرات گالزای درختان بلوط حاشیه جنوبی نوار زاگرس بوده که به صورت زیر پروژه طرح ملی و در دو استان فارس و خوزستان طی سالهای 1384 لغایت 1385 اجرا گردید. در این تحقیق علاوه بر مطالعه عوامل گالزای درختان بلوط بخصوص زنبورهای خانواده Cynipidae، عوامل پارازیت و همچنین حشرات همسفره با این عوامل گالزا جمع‌آوری و شناسایی گردیدند. در این مطالعه مناطق مورد بررسی عبارت از سپیدان، قائمیه و نورآباد در استان فارس و باغملک، مسجد سلیمان و اندیمشک در استان خوزستان بودند. نمونه‌برداری هر دو هفته یکبار انجام و گال‌های جمع‌آوری شده به آزمایشگاه منتقل گردیدند. گال‌های جمع‌آوری شده بر اساس شکل ظاهری یکسان به ظروف پرورش منتقل و پس از خروج حشرات کدگذاری و جهت شناسایی دقیق به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ارسال گردیدند. در مجموع 7 گونه زنبور گالزا از خانواده Cynipidae به نامهای Aphelonyx persica،Dryocosmus israeli، Neuroterus saliens، Neuroterus lanuginosus، Pseudoneuroterus macropterus، Dryocosmus tavakoliiوDryocosmus mikoiروی میزبان بلوط ایرانی Quercus brantii در مناطق مورد بررسی جمع‌آوری و شناسایی گردیدند. همچنین تعداد 9 گونه زنبور پارازیتوئید متعلق به 6 خانواده مختلف از بال غشائیان از گالهای جمع‌آوری شده جداسازی و شناسایی گردیدند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Oak cynipid gall wasps (Hym.: Cynipidae) and associated parasitoids on Persian oak, Quercus brantii in southern Zagros

نویسندگان [English]

  • S. R. Golestaneh 1
  • S. E. Sadeghii 2
  • E. Azizkhani 3
  • N. Farrar 4
چکیده [English]

Galls are induced as a result of interaction between plant hormones and chemo-stimulants of insects. Some Insects make galls especially cynipid family from Hymenoptera. This paper is taken from the national project titled as collection and identification of gall inducing insects and associated natural enemies in oak forests of Iran. The study was performed in 2005-2006 period in Fars and Khozestan provinces. The main ideas of this project were collection and identification of gall inducing insects and the associated natural enemies. The sampling stations were determined in Fars and Khozestan oak forests and host plants were sampled every two weeks. The galls information such as date of sampling, the species, the region, the height and etc. recorded. The galls put in special dishes in lab and their emergence recorded daily. Then the insects insert in ethanol 75% with their specific code. The seven species of Cynipidae family collected on Quercus brantii were as follow: Aphelonyx persica, Dryocosmus israeli, Neuroterus saliens, Neuroterus lanuginosus, Pseudoneuroterus macropterus, Dryocosmus tavakoliiandDryocosmus mikoi. Nine parasitoid species of six Hymenoptera families were identified as well.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • The insects inducing galls
  • Quercus brantii
  • Cynipidae
  • Fars
  • Khozestan
-   پیروزی، ف.، توکلی، م. و صادقی، س. ا.، 1381. معرفی گونه‌های جدید زنبورهای گالزا برای دنیا و ایران از جنگل‌های بلوط استان لرستان. خلاصه مقالات پانزدهمین کنگره گیاه پزشکی ایران، کرمانشاه، 20-16 شهریور: 211.
-      ثابتی‏، ح.، 1344. درختان و درختچه‌های ایران‏. انتشارات دانشگاه تهران، 400 صفحه.
-      شجاعی، م.، 1359. تحقیقی روی زنبورهای سینیپیده نمونه های گالزای آن در فون جنگلهای بلوط ایران .نامه انجمن حشره شناسی ایران. شماره فوق العاده3.
-   زرگران، م.ر.، صادقی، س.ا. و ساعتلو، ب.، 1384. گزارش دو گونه جدید زنبور گالزا Andricus multiplictus و A.burgundusاز ایران. مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 3 (2): 211.
-   صادقی، س. ا.، زرگران، م.ر.، توکلی، م.، عسکری، ح.، ملیکا، ج.، محرابی، ا. و زینالی، س.، 1384. گزارش چهار گونه جدید زنبور گالزای بلوط (Hym.: Cynipidae) از ایران. مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 3 (2): 210-209.
-      عبایی، م.، 1378. آفات درختان و درختچه های جنگلی و غیر مثمر ایران. وزارت کشاورزی، انتشارات سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی. 179 صفحه.
-      عزیزخانی، ا.، 1384. بررسی فونستیک پارازیتوییدهای زنبورهای گالزای بلوط استان لرستان. پایان نامه دکتری دانشگاه تهران. 244 صفحه.
-   عزیزخانی، ا.، صادقی، س.ا.، رسولیان، غ.ر.، خرازی پاکدل، ع.، توکلی، م.، ملیکا، ج.، یوس، ج. و پلاس، ر.، 1384. گزارش شش گونه زنبور پارازیتویید بالاخانواده Chalcidoidae از گالهای زنبورهای Cynipidae روی بلوط. مجله تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 3 (2): 226-225.
-      Melika, G., Csoka, G., Stone, G.N. and Schonrogge, K., 2000. Parasitoids reared from galls of Andricus aestivalis Giraud, A. grossulariae Giraud, A. multiplicatus Giraud and A. Vindobonensis Muellner (Hym.: Cynipidae) in Hungary. Folia Entomologica Hungarica, 63: 105-112.
-      Ronquist, F., 1995. Phylogeny and early evolution of Cynipoidea (Hymenoptera). Systematic Entomology, 20: 309-336.
-      Ronquist, F., 1999. Phylogeny, Classification and evolution of the Cynipoidea (Hymenoptera). Zoologica scripta, 28: 36-40.