ارزیابی مقاومت نارون چتری، ملج و نارون چینی به Ophiostoma novo-ulmi، عامل بیماری مرگ هلندی نارون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

بیماری مرگ هلندی نارون یکی از مهمّترین بیماریهای آوندی است که تاکنون باعث بوجود آمدن اپیدمی‌های بسیار شدید و وسیعی در دنیا شده است. امروزه با توجه به ظهور گونه‌ها و نژادهای مهاجم‌تر بیماری، در راستای اقدامات مدیریتی علیه این بیماری، بهترین راه استفاده از گونه‌ها و واریته‌های مقاوم تشخیص داده شده است. در این تحقیق میزان مقاومت سه گونه نارون چتری (Ulmus carpinifolia var. umbraculifera Rehd.)،  ملج (U. glabra Huds.) و چینی (U. parvifolia Jacq.) در اثر مایه کوبی با 3 جدایه از قارچ Ophiostomanovo-ulmi تحت شرایط گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون تعیین درصد پژمردگی و ریزش برگ نشان داد که نهالهای نارون چتری و ملج دارای حساسیت بسیار زیادی به عامل بیماری هستند و پس از گذشت 8 هفته بطور کامل دچار پژمردگی شدند، ولی نهالهای نارون چینی پس از گذشت این مدت درصد پژمردگی کمی از خود نشان دادند. بررسی درصد پژمردگی نهالها پس از 8 هفته از زمان مایه کوبی نشان داد که نهالهای نارون چینی با 11-1 درصد در مقایسه با دو گونه دیگر به طور معنی داری (P<%5) حساسیت کمتری نسبت به جدایه‌های عامل بیماری نشان دادند. در این میان، جدایه On3 عامل بیماری نسبت به دو جدایه دیگر شدّت بیماری‌زایی بیشتری داشت. همچنین، این تحقیق نشان داد که به‌رغم مقاومت نسبی نارون چینی در برابر این بیماری، نژادهای جدید عامل بیماری از توان بیماری زایی بیشتری برخوردار هستند. استفاده از این گونه نارون، به عنوان گونه‌ای مقاوم نسبت به بیماری مرگ هلندی نارون در سطح بسیار وسیع در کشور و نیز بکارگیری آن در برنامه های اصلاح نارون و جایگزینی آن به جای گونه‌های حساس نظیر نارون چتری و ملج در این مقاله بحث شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Resistance to Ophiostoma novo-ulmi in Ulmus carpinifolia var. umbraculifera, U. glabra and U. parvifolia

نویسندگان [English]

  • M.M. Iraqi 1
  • K. Rahnama 2
  • A. H. Taheri 3
چکیده [English]

Dutch elm disease is one of the most important vascular diseases, causing severe epidemics. With regard to occurrence of aggressive species and races of the disease, nowadays applying resistant species and varieties of elm is the best method to manage practices against this disease. In this research, resistance rate of Ulmus carpinifolia var. umbraculifera Rehd., U. glabra Huds. and U. parvifolia  Jacq. -inoculated by three isolates of Ophiostoma novo-ulmi in vivo- was evaluated. Estimating the wilt and defoliation percent of saplings of U. carpinifolia var. umbraculifera and U. glabra showed very high susceptibility rate and almost die-off after eight weeks, but saplings of U. parvifolia showed a few wilt percent following the same time laps. The results indicated which saplings of U. parvifolia with 1-11% have, significantly (P<%5), very low susceptibility in comparison with U. carpinifolia var. umbraculifera and U. glabra to the isolates of Ophiostoma novo-ulmi. In this survey, On3 isolate also showed more severity pathogenesis than other isolates. In this survey, has indicated isolates of O. novo-ulmi have very high pathogenesis ability, in spite of the fact that Chinese elm indicated high relative resistance. Using of this elm, as resistant species against Dutch elm disease in country, to replace high susceptible species such as U. glabra and U. carpinifolia var. umbraculifera, and using in elm  breeding programs for to obtain hybrid elms with favorite resistances is discussed in this paper.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dutch elm disease
  • Ulmus parvifolia
  • U. glabra
  • U. carpinifolia var.umbraculifera
  • Ophiostoma novo-ulmi
-   رهنما، ک.، 1379. گزارش شش ماه اوّل سال 79-78 طرح ملّی کاربرد بیوتکنولوژی و ایجاد کلونهای مقاوم در مقابل بیماری خشک شدن درختان نارون جنگلی (اوجا و ملج). طرح ملّی مصوّب شورای پژوهشی و علمی کشور. 22 ص.
-   رهنما، ک.، 1382. شناسایی مولکولی قارچ های
      جنسOphiostoma  وCeratocystis  و ارتباط آنها با یکدیگر با
      تأکید بر شناسایی و گسترش جمعیت جدید عامل بیماری
      خشکیدگی درختان نارون در ایران. گزارش فرصت مطالعاتی,
      دانشگاه بریتیش کلمبیا، ونکوور کانادا. 20 ص.
-      رهنما، ک.، آساده، غ. و طاهری، ع.، 1381. شیوع بیماری پژمردگی و مرگ درختان جنگلی در مناطق جدیدی از استان گلستان و جلوگیری از انقراض گونه ها. خلاصه مقالات دومین همایش طرح های پژوهشی استان گلستان. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، صص: 52-53.
-      شجاعی، م.، استوان، ه.، مژدهی، ح.، زمانی زاده، ح.، نصراللهی، ع.، لبافی، ی.، رهجو، و. و شریفی، ش.، 1380. وابستگی های زیستی قارچ بیماریزای Ophiostoma ulmi Buisman با درختان میزبان و حشرات ناقل و نقش آنها در مدیریت تلفیقی مبارزه و پیشگیری بیماری هلندی نارون. مجله علوم کشاورزی، انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، 7(2): 25-1.
-   عراقی، م.م.، 1385. بررسی بیماری مرگ هلندی نارون در برخی از مناطق استان گلستان و تأثیر بیماری زایی آنها بر روی گونه های نارون. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته بیماری شناسی گیاهی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 110 صفحه.
-   عراقی، م.م.، رهنما، ک.، ظفری، د. و تقی نسب، م.، 1386. بررسی امکان کنترل بیولوژیکی قارچ Ophiostoma novo-ulmi (عامل بیماری مرگ نارون) توسط قارچ آنتاگونیست Trichoderma harzianumو T. virens در شرایط آزمایشگاهی. فصلنامه علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 14(5): 191-178.
-      Afsharpour, F., and Adeli, E., 1974. Dutch elm disease Ceratocystis ulmi (Buisman) C. Moreau in Iran. Res. Inst. For. Rangelands (Tehran). Tech. Pub., 16: 27pp.
-      Bernier, L., Yang, D., Ouellette, G. B., and Dessureault, M., 1996. Assessment of Phaeotheca dimorphospora for biological control of Dutch elm disease pathogens, Ophiostoma ulmi and Ophiostoma novo-ulmi. Plant Pathology. 45: 609-617.
-      Brasier, C. M., 1991. Ophiostoma novo-ulmi sp. nov., causative agent of current Dutch elm disease pandemics. Mycopathologia. 115: 151-161.
-      Brasier, C. M., 2001. Rapid evolution of introduced plant pathogens interspecific hybridization. Bioscience. 51(2): 123-133.       
-      Brasier, C. M., and Kirk, S. A., 2001. Designation of the EAN and NAN races of Ophiostoma novo-ulmi as subspecies. Mycol. Res. 105(5): 547-554.
-      Brasier, C. M., Takai, S., Nordin, J. H., and Richards, W. C., 1990. Differences in Cerato-ulmin production between the EAN and NAN and non-aggressive subgroups of Ophiostoma ulmi. Pl. Pathol. 39: 231-236.
-      Heybroek, H. M., 1993. Why bother the elm? Pp 1-8. In: M. B. Sticken and J. L. Sherald (eds.). Dutch elm disease research: Cellular and molecular approaches. New York, USA, Springer-Verlage.
-      Konrad, H., Kiristts, T., Riegler, M., Halmschlager, E., and Stauffer, CH., 2002. Genetic evidence for natural hybridization between the Dutch elm disease pathogens Ophiostoma novo-ulmi ssp. novo-ulmi and O. novo-ulmi ssp. americana. Pl. Pathol. 51: 78-84.
-      Konrad, H., Halmschlager, E., Stauffer, CH., and Kiristts, T., 2003. Studies on the Dutch disease pathogens in Austria. In Proceedings of the Second International Elm Conference. Valsain, Segovia, Spain. P42.  
-      Mittempergher, L., and Santini, A., 2003. The history of elm breeding for resistance to Dutch Elm Disease. In Proceeding of the Second International Ellm Conference. Valsain, Segovia, Spain. P54.
-      Pinon, J., Lohou, C., and Cadic, A., 1999. Hybrid Elms (Ulmus spp.): Adaptability in Paris and behavior towards Dutch elm disease (Ophiostoma novo-ulmi). Pp 107-114. In: M. Lemattre, P. Lemattre, and F. Lemaire (eds.). Proc. Int. Symp. On Urban Trees Health. Acta Hort.
-      Rahnama, K., and Taheri, A. H., 2004. Distribution of Dutch elm disease pathogens, aggressive and non-aggressive isolates in Iran. Canadian Journal of Plant Pathology. 26: 121-126.
-      Santini, A., Fagnani, A., Ferrini, F., and Mittempergher, L., 2002. "San Zanobi" and "Plinio" Elm Trees. Hortscience. 37(7): 1139-1141.
-      Scheffer, R. J., and Strobel, G. A., 1988. Dutch elm disease, a model tree disease for biological control, In; K. G. Mukeri, and K. l. Garg (Eds.). Biocontrol of Plant Disease. CRC. Press Inc. B. ca. Raton, FL. 103-119.
-      Sincliar, A., and Campana, R. J., 1978. Dutch elm disease: Perspectives after 60 years. Agr. Pl. Pathol. 8(5): Pp55.
-      Smalley, E. B., and Guries, R. P., 1993. Breeding elms for resistance to Dutch elm disease. Ann. Rev. Phytopathol. 31: 325- 352.
-      Solla, A., and Gil, L., 2003. Evaluating Verticillium dahliae for biological control of Ophiostoma novo-ulmi in Ulmus minor. Pl. Path. 52: 579-585.
Stipes, R. J., and Campana, R. J., 1981. Compendium of Elm Diseases. APS Press. 96pp.