بررسی علل خشکیدگی و مرگ درختان سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica) در منطقه قم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم، قم ص. پ. 775-37189

2 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم

3 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی علل‌ خشکیدگی تدریجی درختان سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica Green) در استان قم, طی سالهای 84-1382 اجرا گردید. محل اجرای طرح در فاصله 9 کیلومتری جنوب شهرستان قم (پارک غدیر) ‌بود. شرایط اکولوژیک منطقه ارزیابی و همچنین آزمایشهایی در مورد مشخصات عوامل بیماری‌زا و آلودگی‌های قارچی درختان انجام گردید. در این تحقیق ضمن بررسی شرایط ایده‌آل رشد و توسعه سرو نقره‌ای، عوامل محدودکننده رشد و توسعه و نیز خطرهایی که پایداری آن را در منطقه تهدید می‌نماید، مطالعه گردید. از قسمتهای آلوده بخصوص زخم‌های ایجاد شده روی تنه اصلی نمونه‌برداری صورت گرفت. اثبات بیماری‌زایی عامل بیماری به روش آلوده کردن نهالها در گلخانه انجام گرفت. بدین صورت که روی ساقه هر نهال زخم ایجاد نموده و یک دیسک از پرگنه در حال رشد قارچ در محل زخم ایجاد شده روی ساقه نهال قرار داده شد. بیماری‌زایی پس از سه هفته با پوسیدگی در محل زخم به اثبات رسید. نتایج نشان ‌داد که مجموعه‌ای از عوامل اکولوژیک و فیزیولوژیک باعث خشکیدگی درختان سرو نقره‌ای شده‌اند. بعلت نامناسب بودن خاک و شوری آب, ‌درخت به تدریج ضعیف شده و از طرفی عدم آبشویی املاح به علت نامناسب بودن بافت خاک، باعث تجمع املاح و شور شدن بیش از حدّ خاک گردیده است. با ضعیف ‌شدن درخت و فراهم شدن شرایط مساعد برای گسترش عوامل بیماری‌زا، به مرور زمان این عوامل و از جمله قارچ بیماری‌زای Suttan and Dayko  Nattrassia mangiferae  گیاه را تحت تأثیر قرار داده و روند خشکیدگی درخت را تسریع و تشدید نموده ‌است. این قارچ پس از ورود به بافت گیاه میزبان به سیستم آوندی گیاه وارد شده و باعث مسدود شدن آوندها می‌گردد و گیاه آلوده از قسمت تاج به سمت پایین خشک می‌شود. در محل نفوذ قارچ بر روی تنه و شاخه‌ها معمولاً زخم‌هایی ایجاد می‌شود و به علت مسدود شدن آوندها در ناحیه زخم شیره گیاه به صورت صمغ به بیرون تراوش می‌نماید. این قارچ پاتوژن بسیار مخرّبی است و به دلیل داشتن میزبانهای زیاد، حضور آن در فضای سبز نگران کننده می‌باشد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of causal agents in decline and mortality of Arizona Cypress (Cupressus arizonica) in Qom

نویسندگان [English]

  • H. Khakdaman 1
  • A. Pourmeidani 2
  • S.A. Salari 3
چکیده [English]

Arizona cypress (Cupressus arizonica Green.) is an exotic species that has been brought to Iran a long time ago. It is planted in different areas with various climatic conditions. This research was carried out in the period 2004 to 2006 to determine the causal agent of dieback and decline of Arizona cypress trees , at Ghadir Park located 9 kilometer south of Qom city. The optimum or limitation factors studied on the growth and development of cypress trees. At last some recommendation advise for improving current condition. The observations and tests showed that collection of ecological and physiological factors led to Arizona cypress dieback. However primary cause of weakness and mortality the cypress trees in the local conditions, are unsuitable soil and water salinity. Water salinity and lack of leaching , leads to salts assembling. Secondary factors such as Nattrassia mangiferae Suttan and Dayko attack to plant, when they get weak and stress conditions intensified, so speeding and boosting dieback process.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cupressus arizonica
  • dieback
  • saline condition
  • Nattrassia mangiferae
-      برهانی، ع.، بریمانی، ح. و محمد نژاد، ش.، 1383. تحلیلی بر سرخشکیدگی زربین در جنگلکاری‌های التپه بهشهر. پژوهش و سازندگی، 63: 21-16.
-      ثابتی، ح. ا.، 1373. جنگل‌ها، درختان و درختچه‌های ایران. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه یزد، 876 صفحه.
-      جزیره‌ای، م.ح.، 1380. جنگلکاری در خشک بوم. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، شماره انتشار: 476، صص: 334-330.
-      رهنما، ک.، 1377. وقوع خشکیدگی سرشاخه درختان سرو بوسیله قارچNattrassia mangiferae . خلاصه مقالات سیزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، کرج، 5-1 شهریور، جلد دوم: 264.
-       محمدی، م.، یارمند، ح. و فرآشیانی، م.ا.، 1380. بررسی مسائل سوزنی‌برگان در فضای سبز شهر تهران. خلاصه مقاله‌های دومین همایش ملی گیاه‌پزشکی جنگلها و مراتع (جنگلها و جنگلکاریها)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران: 28-27.
-      محمدی، م. و یارمند، ح.، 1384. شناسایی و مطالعه آفات مهم سوزنی‌برگان در اکوسیستم‌ها و فضای سبز شهر تهران. مجله پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 3(2): 223-219.
-      مصدق، ا.، 1378. جنگلکاری و نهالستانهای جنگلی. چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تهران، شماره انتشار 1808، صص: 276- 275.
-      میرابوالفتحی، م.، 1380. اتیولوژی خشکیدگی سرشاخه و شانکر سوزنی‌برگان در استان‌های گیلان، مازندران، تهران و سمنان. خلاصه مقاله‌های دومین همایش ملی گیاهپزشکی جنگلها و مراتع (جنگلها و جنگلکاریها)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران: 89-88.
-       میربادین، ع.، 1373. علل ضعف فیزیولوژی کاج‌ تهران پارک چیتگر. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، شماره انتشار 124-1373: 61.
-      نگهدار صابر، م.ر.، نجابت، م. و صباحی، ق.، 1378. بررسی علل مسایل و مشکلات پارک جنگلی فرودگاه شیراز. پژوهش و
 
     سازندگی، 12(1): 94-86.
-      Hagen, B.W., 2000. Western Arborist. Lead Article, 25(2): 4.
-      Karlik, J., 2003. Cupress tree problems. Environmental Horticulture,. Environmental Science, 661: 622-628.
-      Sutton, B.V. and Dyko, B.J., 1989. Revision of Hendersohuta Mycological Research, 93(4): 466-488.