2024-03-29T09:16:41Z
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=10698
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
واسنجی دستگاه بهسوختسنج در ارزیابی مقدار سوخت چوبی در ایران (مطالعه موردی جنگلکاریهای کاج تدا در مناطق جنگلی لاکان رشت)
مسعود امین
املشی
مهرداد
قدس خواه
امیر
اسلام بنیاد
حسن
پوربابایی
مصطفی
جعفری
وحید
غلامی
اندازهگیری مقدار سوخت چوبی افتاده با تغییراتی بر خطنمونه برای اولین بار به نام خطنمونه Brown مطرح شد و از بهسوختسنج (go/no go gauge) بهعنوان وسیلهای برای اندازهگیری دقیق مقدار سوخت چوبی در کلاسهای مختلف قطری در بستر جنگل استفاده شد. ارزیابی مقدار سوخت یک نیاز ضروریست که باید در بررسی میزان سوختهای خطرآفرین در سراسر دنیا، بهعنوان یک مقوله جدید در مدیریت آتشسوزی جنگلهای ایران نیز نهادینه شود. برای معرفی و کاربرد بهسوختسنج در برآورد مقدار سوخت چوبی در ایران، مواد سوختنی بخشی از مناطق جنگلکاری گیلان (جنگلکاریهای کاج تدا) برای واسنجی و بکارگیری این وسیله ارزیابی شد. برای این منظور با آماربرداری منظم- تصادفی و استفاده از خطنمونه، قطعات چوبی مرده در بستر جنگل توسط خطکش و بهسوختسنج اندازهگیری و مقایسه شدند. نتایج این بررسی نشان داد که بهسوختسنج ضمن راحتی و آسانی در اندازهگیری سوخت، از کارایی بالا برای ارزیابی و برآورد مقدار سوخت چوبی برخوردار است؛ اگرچه اختلاف معنیداری از نظر مقدار سوخت محاسبه شده توسط بهسوختسنج (21/5 تن در هکتار) و اندازهگیری مستقیم آن توسط خطکش (02/5 تن در هکتار) در سطح 95 درصد وجود ندارد. البته به لحاظ سرعت اندازهگیری نیز، نتایج نشان داد که بهسوختسنج میتواند زمان اندازهگیریها را بیش از یکسوم کاهش دهد، که این زمان از نظر هزینههای آماربرداری قابل توجه خواهد بود.
آتشسوزی جنگل
بهسوختسنج
جنگلکاریهای گیلان
مقدار سوخت
2016
02
20
87
96
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106017_a9b383f2726943874840cd40ba4ca0be.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
اثرگذاری عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق بر زوال جنگلهای زاگرس مرکزی در استان لرستان
پدرام
عطارد
سید محمد معین
صادقی
فریدون
طاهری سرتشنیزی
سعید
ساروئی
پریسا
عباسیان
مهرنوش
مسیح پور
فرشته
کردرستمی
آرش
دریکوندی
گوناگونی عوامل تأثیرگذار بر زوال بومسازگان جنگلی زاگرس، قضاوت و برنامهریزی را برای آن سخت و مشکل کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین عوامل اقلیمی (بارش، دمای هوا، رطوبت نسبی و سرعت باد) و تبخیرتعرق مرجع با زوال جنگلهای زاگرس، بهعنوان یکی از فرضیات مطرح در رابطه با این پدیده، در استان لرستان بود. بدین منظور از دادههای اقلیمی درازمدت 9 ایستگاه هواشناسی همدیدی این استان و چهار ایستگاه هواشناسی همدیدی استانهای مجاور استفاده شد. بدلیل اینکه سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، شروع پدیده زوال جنگل را در ناحیه رویشی زاگرس این سال گزارش کرده است روند عوامل مورد بررسی در درازمدت و از سال 1380 خورشیدی به بعد بررسی شد. بر اساس نقشههای موجود زوال جنگلهای استان لرستان، پنج طبقه از نظر زوال در این جنگلها در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عامل بارش در تمامی ایستگاهها از سال 1380 خورشیدی به بعد کاهش چشمگیری یافته است (بجز پلدختر) و دمای هوا نیز در کلیه ایستگاهها بجز پلدختر، در 15 سال اخیر افزایش نشان داده است. در 15 سال اخیر، تبخیرتعرق مرجع نیز در بیشتر ایستگاههای مورد مطالعه روند افزایشی داشته است. انطباق نقشه زوال جنگل با نقشههای عوامل اقلیمی، عوامل بارش (779/0)، دمای هوا (776/0)، رطوبت نسبی (602/0) و تبخیرتعرق مرجع (670/0) همبستگی معنیداری را با طبقات زوال جنگل نشان دادند (01/0 P <). نتایج این پژوهش نشان داد که یکی از مهمترین دلایل خشکیدگی بومسازگان جنگلی زاگرس، میتواند تغییر عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق مرجع در طی زمانی کوتاه بوده باشد.
بارش
دمای هوا
رطوبت نسبی
زوال اکوسیستم
سرعت باد
فائو-پنمن-مانتیث
2016
02
20
97
112
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106018_d4a9aebac4c4c3878a4cea382cebdc49.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
معرفی برخی شبپرههای زیرخانواده Noctuinae (Lep.: Noctuidae) از نواحی جنوبی زاگرس در استانهای خوزستان و فارس
بهناز
روان
مهدی
اسفندیاری
محمد سعید
مصدق
محمد مهدی
ربیعه
شبپرههای خانواده Noctuidae با بیش از بیست و پنج هزار گونه بزرگترین خانواده راسته بالپولکداران محسوب میشوند. زیرخانواده Noctuinae یکی از مهمترین و بزرگترین زیرخانوادههای این خانواده به حساب میآید. برای بررسی فون این زیرخانواده در سالهای 1390-1392 عمدتا از رشتهکوههای زاگرس در بخشهای شرقی استان خوزستان و نواحی شمالی و مرکزی استان فارس توسط تله نوری نمونهبرداری انجام شد. در مجموع 26 گونه و یک زیر گونه متعلق به 13 جنس از زیرخانواده Noctuinae جمعآوری و شناسایی گردید. از نمونههای جمعآوری شده 13 گونه و یک زیرگونه برای اولین بار از استان خوزستان و 3 گونه نیز برای اولین بار از استان فارس معرفی میشوند. همچنین گونهApamea damascene Zilli, Varga, Ronkay & Ronkay, 2009 برای اولین بار از ایران گزارش میشود. اطلاعات مربوط به بیونومی و پراکنش جغرافیایی نمونههای مطالعه شده همراه با برخی ویژگیهای افتراقی و تصاویر بالغ و اندام تناسلی آنها در این تحقیق ارائه شده است.
ایران
جنگلهای زاگرس
فون
گزارش جدید
2016
02
20
113
131
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106019_2c7740f17b01e89e6bb29d2430188a02.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
سمیت تنفسی اسانس 53 گونه اکالیپتوس ایرانی علیه آفت انباری، (Sitophilus oryzae L. Col., Curculionidae)
محمد ابراهیم
فرآشیانی
ریتا
محمد آونگ
محمد حسن
عصاره
ذوالکیفلی
عمر
موردی
رحمانی
اکالیپتوس بومی استرالیاست و گونههای زیادی از این جنس به کشورهای دیگر و ازجمله ایران وارد شده و در حال حاضر حدود 50 گونه اکالیپتوس در شمال و جنوب ایران وجود دارد. اگرچه بنا به دلیل اهمیت اقتصادی بالا و زینتی بودن آنها، این درختان در پروژههای جنگلکاری مورد استفاده قرار گرفته و در سطح وسیع کاشته میشوند ولی اهمیت اصلی اکالیپتوسها به دلیل منبع تولیدکننده اسانس میباشد. این تحقیق در راستای کاربرد بیولوژیکی اسانس گونههای مختلف اکالیپتوس انجام شد و خاصیت حشرهکشی اسانس 53 گونه اکالیپتوس علیه آفت انباری Sitophilus oryzae (L.) مورد مطالعه قرار گرفت. اگرچه همه اسانسهای استخراج شده از 53 گونه اکالیپتوس سمیت تنفسی قابل توجهی روی S. oryzae داشتند اما مقادیر LC50 آنها با یکدیگر متغیر بوده و دامنه تغییر آنها از 67/22 تا 12/59 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. بهطوریکه از بین تمام اسانس گونههای مختلف اکالیپتوس آزمایش شده، اسانسهای استخراج شده از گونههایE. camaldulensis, E. globulus, Eucalyptus flocktoniae, E. fraxinoides, Eeucalyptus stricklandii, , وE. macarthurii بالاترین مقدار LC50 (کمتر از 30 میکرولیتر بر لیتر هوا) را روی S. oryzae داشتند، از اینرو این گروه از اسانسها قابلیت این را دارند که در آینده برای تولید حشرهکشهای کمخطر تدخینی و سازگار با محیطزیست مورد استفاده قرار گیرند.
سمیت تنفسی
اسانس اکالیپتوس
ایران
آفت انباری
Sitophilus oryzae
2016
02
20
132
139
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106020_ab25161218521e3909453bd59258681e.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
بررسی نقش عوامل اقتصادی-اجتماعی در تخریب زیستبوم جنگلهای زاگرس (منطقه کاکارضا لرستان)
علیرضا
ایلدرمی
فرهاد
قاسمی
نگار
بهمنی
یکی از مهمترین عواملی که چهره زمین را در بسیاری از قسمتهای دنیا تغییر داده، پاکسازی جنگلهاست. در طول قرنها، به دلیل وابستگی انسان و تأمین نیازهایش، جنگلها به طور مداوم تبدیل و یا تغییر کردهاند. از آنجا که اهمیت و نقش مسائل اقتصادی و اجتماعی در مناطق اکولوژیکی مختلف، متفاوت و گاهی نامشخص است و از طرفی با توجه به شرایط اقلیمی، زیستی و ادافیکی، برخی از عوامل اجتماعی و اقتصادی دارای اثر و اهمیت بیشتری هستند؛ بنابراین شناسایی دقیق این عوامل و سهم هریک از آنها در منطقه مورد مطالعه ضروریست. بههمینمنظور، در این تحقیق به شناسایی و اولویتبندی مهمترین عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر در تخریب جنگلهای منطقه کاکارضای لرستان با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شد. نتایج این بررسی نشان داد که از بین عوامل مؤثر در تخریب جنگلهای منطقه که شامل بهرهبرداری، دامداری و تغییرکاربری جنگل میباشد، عامل بهرهبرداری از جنگل مهمترین عامل تخریب این اکوسیستمها میباشد که علت آن نبود خطوط گازرسانی در منطقه موردمطالعه و نیاز مردم محلی به برداشت چوب بهمنظور تهیه سوخت میباشد.
تخریب جنگل
عوامل اقتصادی و اجتماعی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
2016
02
20
140
149
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106021_f5c270a29a100d932343453b11597182.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
برآورد آستانه پایین دمای رشد و نمو و نیاز دمایی شبپره برگخوار دو نواری Streblote siva (Lefebvre)
ناصر
فرار
عباس علی
زمانی
ناصر
معینی نقده
ابراهیم
عزیزخانی
مصطفی
حقانی
شبپره برگخوار دو نواری Streblote siva (Lefebvre) (Lep., Lasiocampidae)، بهعنوان آفت مهم روی درختان کنار، آکاسیا و کنوکارپوس در مناطق مختلف جنوب کشور فعالیت دارد. در این تحقیق روند رشد و نمو مراحل مختلف زیستی شبپره برگخوار دو نواری در چهار دمای ثابت 15، 20، 25 و 30 درجه سلسیوس بررسی شد. آستانه پایین دمای رشد و نمو و گرمای مؤثر مورد نیاز برای رشد و نمو هریک از مراحل رشدی حشره آفت، با استفاده از مدلهای خطی معمولی (روز – درجه) و ایکموتو و تاکای برآورد شد. میانگین طول دوره رشد و نمو جنینی از 20/0±34/6 تا 49/0±52/19 روز بهترتیب در دماهای 30 و 15 درجه سلسیوس متغیر بود. افزایش دما از 15 تا 25 درجه سلسیوس، طول دوره لاروی را از 46/3±43/119 تا 70/0±52/36 روز کاهش داد. طول دوره شفیرگی در دماهای مورد بررسی، از 88/0±07/37 تا 28/0±32/9 روز متغیر بود. دوره رشد و نمو مراحل نابالغ در دماهای مختلف از 58/3±30/176 تا 71/0±12/52 روز به طول انجامید. آستانه پایین دمای رشد و نمو برای مراحل تخم، لارو، شفیره و کل دوره پیش از بلوغ بر اساس مدل خطی معمولی بهترتیب 97/8، 77/7، 20/12 و 59/8 درجه سلسیوس و طبق مدل ایکموتو و تاکای، بهترتیب 24/9، 34/10، 12/11 و 48/10 درجه سلسیوس تخمین زده شد. گرمای مؤثر مورد نیاز برای تکمیل رشد و نمو مراحل نابالغ با استفاده از مدل خطی معمولی و مدل ایکموتو و تاکای بهترتیب 57/34±54/1023 و 59/22±86/920 روز – درجه برآورد شد
شبپره برگخوار دو نواری
آستانه پایین دمای رشد و نمو
نیاز دمایی
Streblote siva
2016
02
20
150
159
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106022_85afa8ba83f21285c52e8590c2f1e6e4.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
تأثیر همزیستی اکتومیکوریزایی بر رشد و فیزیولوژی گیاهچههای بلندمازو (Quercus castaneifolia C. A. Mey.)
سیده معصومه
زمانی
ابراهیم
محمدی گل تپه
ناصر
صفایی
میترا
امام
بلندمازو (Quercus castaneifolia) از درختان مهم و صنعتی جنگلهای شمال ایران بوده که بهدلیل بهرهبرداریهای بیرویه بهشدت مورد تخریب قرار گرفته است. ازآنجاکه همزیستی اکتومیکوریزایی نقش مهمی در فیزیولوژی، اکولوژی، مقاومت، تکثیر و زادآوری درختان میزبان و اکوسیستمهای جنگلی ایفا میکند؛ در میان راهکارهای موجود برای بهبود زندهمانی و استقرار، همزیستی میکوریزایی القاء شده (مصنوعی) و تلقیح گیاهچهها با استرینهای قارچی منتخب، بهعنوان روشی کارآمد و دوستدار محیطزیست و نیز جایگزینی برای کودهای شیمیایی و دیگر تیمارهای بهبودبخشی خاک معرفی شده است. در این تحقیق همزیستی اکتومیکوریزایی روی ریزقلمههای بلندمازو برقرار شد تا میزان سازگاری آن با قارچ همزیست مورد استفاده و نیز امکان بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و رویشی آن ارزیابی شود. گیاهچههای بلوط از طریق کشت بافت تکثیر شدند، سپس برقراری همزیستی با قارچ Hebeloma sinapizans انجام شد. اندازهگیری برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، رشدی و نیز وضعیت آبی گیاهچههای تلقیح شده در مقایسه با گیاهچههای شاهد انجام گردید. نتایج نشان داد که برقراری همزیستی اکتومیکوریزایی روی گیاهچههای بلوط، بیومس، سطح و کلروفیل برگ، بیومس ساقه و نیز محتوای آبی گیاهچهها را افزایش داده است. بنابراین با توجه به بهبود وضعیت آبی، افزایش رشد و بیومس و اصلاح خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه تلقیح شده با قارچ میکوریز در مقایسه با شاهد، میتوان برقراری این تعامل اکتومیکوریزایی را راهکاری نوین برای افزایش موفقیت نهالکاری در برنامههای احیایی جنگلهای بلندمازو معرفی کرد.
بلندمازو
ویژگیهای رشد
ویژگیهای فیزیولوژیک
همزیستی اکتومیکوریزایی
2016
02
20
160
170
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106023_3256a8902125ddc0315c35e7e6b529f9.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
بررسی آفات کاکتوس Opuntia ficus-indica در استانهای بوشهر، ایلام و کرمانشاه
ابراهیم
عزیزخانی
رسول
امید
وحید رضا
منیری
حمید
یارمند
ستار
زینالی
کاکتوس (L.) Mill. Opuntia ficus-indicaیکی از گیاهان بسیار مهم، بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک است. در حال حاضر به دلیل کاهش چشمگیر تولید علوفه در اثر بروز خشکسالیهای اخیر توان و قابلیتهای این گیاه در تولید علوفه و احیای مراتع کشور ما مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه بومی کشور ما نبوده، از اینرو در کشت و توسعه آن باید موضوع آفات به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. بههمینمنظور بررسی روی آفات کاکتوسهای کاشته شده در سه استان کرمانشاه، ایلام و بوشهر انجام شد. بررسیها به صورت مشاهده مستقیم نوع و میزان آلودگی به آفات و جمعآوری آنها بود. نمونههای جمعآوری شده پس از ثبت اطلاعات لازم برای شناسایی و انجام بررسیهای تکمیلی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که حلزون Helix (Helicella) krynickii Krynicki, 1833، موریانه Microcerotermes buettikeri Chhotani & Bose و زنبور orientalisVespa این گونه کاکتوس را در مناطق مورد بررسی مورد حمله قرار میدهند. البته هر سه گونه آفت ذکر شده برای اولین بار از ایران روی Opuntia ficus-indica گزارش میشوند.
آفات
ایلام
کرمانشاه
بوشهر
کاکتوس و Opuntia ficus-indica
2016
02
20
171
175
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106024_7df5ee4211526eb6ffc47b278563e1bb.pdf
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
IJFRPR
1735-0859
1735-0859
1394
13
2
تصحیح نام علمی پنج گونه از زنبورهای تخمریز ارهای (Hymenoptera: Symphyta)
محمد
خیراندیش
علی اصغر
طالبی
بررسیهایی که سالهای 1389-1392 در مورد زنبورهای تخمریز ارهای (Hymenoptera: Symphyta) انجام شد، مشخص گردید که نام علمی بعضی از این زنبورها در منابع فارسی به اشتباه ذکر شده است، که بهشرح زیر اصلاح میشود: 1- گونه Arge ochropus (Gmelin, 1790) از خانواده Argidae که در منابع فارسی با نام (Linnaeus) Arge rosae معرفی شدهاست. اسامی مترادف این گونه بهشرح زیر است: Tenthredo ochropus Gmelin, 1790; Arge rosincola Schrank, 1802; Hylotoma rosarum Klug, 1814; Hylotoma pyrenaica André, 1879; Arge soror Konow, 1890; Arge pyrenaica var. nigripes Konow, 1895; Arge modesta Konow, 1905; Arge pyrenaica mauritanica Schulz, 1906; Hylotoma rosae var. diversicolor Pic, 1917; Arge pyrenaica luteola Muche, 1977. 2- گونه Urocerus sah (Mocsáry, 1881) از خانواده Siricidae که در منابع فارسی به نام مترادف آن Sirex sah Mocsáry معرفی شده است. 3- گونه Pristiphora platycerus (Hartig, 1840) از خانواده Tenthredinidae که در منابع فارسی به نامStauronematus compressicornis (Fabricius) معرفی شده است. اسامی مترادف این گونه بهشرح زیر است: Nematus platycerus Hartig, 1840; Nematus vallator Snellen van Vollenhoven, 1858; Nematus cebrionicornis Costa, 1859; Nematus callicerus Thomson, 1863. 4- گونه Ardis pallipes (Serville, 1823) از خانواده Tenthredinidae که در منابع فارسی به نامArdis brunniventris (Hartig) معرفی شده است. اسامی مترادف این گونه بهشرح زیر است: Tenthredo (Allantus) bipunctata Klug, 1817; Dolerus pallipes Serville, 1823; Dolerus (Emphytus) pallipes Lepeletier, 1823; Tenthredo brunniventris Hartig, 1837; Monophadnus dissimilis Costa, 1859; Selandria (Monophadnus) irrogata Cresson, 1880; Emphytus dubius W.F. Kirby, 1882; Aphanisus odoratus MacGillivray, 1908; Aphanisus parallelus MacGillivray, 1923. 5- گونه Caliroa cerasi (Linnaeus, 1758) از خانوادهTenthredinidae که در منابع فارسی به نام (Retzius) معرفی شده است. اسامی مترادف این گونه بهشرح زیر است: Tenthredo cerasi Linnaeus, 1758; Tenthredo flavipes Schrank, 1781; Tenthredo limacina Retzius, 1783; Tenthredo (Allantus) adumbrata Klug, 1816; Monostegia antipoda W.F. Kirby, 1881; Caliroa laudata MacGillivray, 1909; Caliroa lacinata MacGillivray, 1909.
نام علمی
زنبورهای تخم ریز اره ای
Hymenoptera
Symphyta
2016
02
20
176
177
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106025_4986849c6d7843d0e8cbb9ea3ae6243e.pdf