%0 Journal Article %T واکاوی سازوکارهای دانشی بهره‌برداران در حفاظت و احیای مراتع در مراتع شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی %J تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران %I موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور %Z 1735-0859 %A شکوهی, محمدحسن %A بهمنش, بهاره %A محمدی استادکلایه, امین %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 20 %N 1 %P 163-180 %! واکاوی سازوکارهای دانشی بهره‌برداران در حفاظت و احیای مراتع در مراتع شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی %K مرتع %K مرتعداران %K تخریب %K مشارکت %R 10.22092/ijfrpr.2022.357665.1536 %X این تحقیق با هدف واکاوی سازوکارهای دانشی بهره‌برداران در حفاظت و احیای مراتع شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی به صورت پیمایشی انجام شد. جامعۀ آماری آن شامل 84 نفر از بهره‌برداران مرتعی در قالب 5 طرح مرتعداری بود که همه آن‌ها به عنوان نمونه و به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته بود که طی مصاحبه با 10 بهره‌بردار خبره به روش گلوله برفی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که دانش حفاظتی و احیایی بهره‌برداران مرتعی در منطقه مورد مطالعه در سطح 99 درصد اطمینان تفاوت معنی‌داری داشته و دانش حفاظتی آن‌ها بیشتر از دانش احیایی‌شان در مدیریت مرتع بوده است. یافته‌های حاصل از آمارۀ والد و برآورد احتمال تأثیر رگرسیونی نشان داد، متغیرهای سابقه در دامداری، میزان وابستگی به مراتع و شرکت در دوره‌های آموزشی و ترویجی بر میزان دانش حفاظتی و احیایی بهره‌برداران در مراتع اثر مثبت و معنی‌دار و متغیر سطح سواد نیز اثر منفی و معنی‌دار دارد. به طوری که متغیرهای مستقل توانسته‌اند، 1/31 درصد از تغییرات واریانس دانش بهره‌برداران در مراتع را برآورد نمایند (311/0=R2 McFadden). با توجه به این که پایداری مرتع تحت تأثیر سطح دانش و آگاهی دامداران به برنامه‌های حفاظتی، احیایی و اصلاحی و به دنبال آن میزان مشارکت بهره‌برداران مرتعی به عنوان ذینفعان اصلی مراتع می‌باشد، می‌توان از طریق برنامه‌های آموزشی و جلسات متمرکز سعی در انتقال دانش بومی و تجربیات و الگوهای موفق در سایر مناطق به بهره-برداران نمود تا سطح دانش آن‌ها در راستای سیاست‌های مدیریت پایدار مرتع به ایده‌آل نسبی برسد. %U https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_127666_4667955792b61de3abd3ab153b6d0ada.pdf