%0 Journal Article %T تحلیل بادهای توأم با گردوغبار و فرساینده در استان کرمان با هدف ارایه تقویم پیش بینی و مدیریت کنترل گردوغبار %J تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران %I موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور %Z 1735-0859 %A لطفی نسب اصل, سکینه %A گوهر دوست, آزاده %A درگاهیان, فاطمه %A خسروشاهی, محمد %D 2022 %\ 01/21/2022 %V 19 %N 2 %P 179-211 %! تحلیل بادهای توأم با گردوغبار و فرساینده در استان کرمان با هدف ارایه تقویم پیش بینی و مدیریت کنترل گردوغبار %K گلباد %K گلغبار %K استان کرمان %K باد فرساینده %K تقویم ماهانه باد %K منشاء گردوغبار %R 10.22092/ijfrpr.2021.352899.1458 %X ‌فرسایش بادی و گردوغبار دو روی یک سکه و از پیامدها و مصادیق بیابان‌زایی هستند که آثار زیانبار آنها به یکی از چالش‌های مهم، به‌ویژه در مناطق خشک و بیایانی بدل شده‌اند که کشور ایران و به‌ویژه استان کرمان نیز از آن بی‌نصیب نمانده است. در این تحقیق، رژیم فصلی باد و تحلیل فراوانی، سرعت و جهت بادهای مولد گردوغبار و فرساینده با منشأ محلی و فرامحلی بررسی شد. هدف، به‌کارگیری نتایج در برنامه‌ها و عملیات مقابله با بیابان‌زایی و کاهش وقایع گردوغباری با تأکید بر منشأ احتمالی آنها در سطح محلی و منطقه‌ای برای مسئولان است. بدین منظور از داده‌های ساعتی سمت و سرعت باد و کدهای گردوغباری ثبت‌شده در شش ایستگاه سینوپتیک طی سال‌های 1365 تا 1395 استفاده شد. سپس با شناسایی و تحلیل سرعت و جهت بادهای فرساینده و غیرفرساینده محلی و فرامحلی و بررسی همبستگی بین آنها، همچنین بررسی تصاویر ماهواره‌ای وقایع گردوغباری، به شناسایی منشأ احتمالی گردوغبار در سطح استان و خارج از آن پرداخته شد و در پایان، تقویم ماهانه باد در سه سطح مدیریت منطقه‌ای، استانی و محلی کنترل و مهار گردوغبار ارائه شد. نتایج حاصل از تجزیه‌و‌تحلیل آماری جهت‌های فصلی عمومی باد، نشان داد در محدوده استان کرمان بادهای غالب در نواحی شمالی استان دارای جهت‌های شمالی و شمال‌غربی، در نواحی مرکزی دارای جهت غربی و در ناحیه جنوبی دارای جهت جنوب‌غربی هستند و بادهای جنوب‌غربی و غربی از سرعت بیشتری برخوردارند. نتایج آزمون تحلیل همگنی نشان داد در تمامی ایستگاه‌ها میانگین سرعت بادهای محلی همراه با گردوغبار طی سال‌های مورد ‌مطالعه دارای روند کاهشی بوده است و سرعت بادهای محلی در استان 2/3 برابر میانگین سرعت بادهای فرامحلی است. شهرستان‌های بم و انار نسبت به سایر شهرستان‌ها بیشتر تحت تأثیر بادهای منطقه‌ای هستند و نقش بادهای شمالی در انتقال ذرات ریز معلق از استان‌های همسایه و مناطق دور به سمت استان بیشتر است. نتایج نشان داد در تمامی ایستگاه‌ها، فراوانی و سرعت بادهای غالب و نایب غالب، تحت تأثیر ناپایداری‌های جوی و سیکلون‌های حرارتی محلی و افزایش شیب گرادیان فشار ناشی از تغییرات فصلی و تابش خورشید افزایش یافته و سبب ایجاد وقایع گردوغباری شده است. بر‌اساس مطالعه روابط همبستگی و مطالعه بصری تصاویر ماهواره‌ای، منشأ احتمالی گردوغبار فرامحلی همراه با بادهای با سرعت شش متر بر ثانیه و ییشتر در داخل استان و فرامحلی کمتر از شش متر بر ثانیه در خارج از استان (محل برداشت) شناسایی شد. %U https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_125888_10824fba6a5a7a368c15deede7489ec2.pdf