بررسی مقاومت نسبی گونه‌های مهم اکالیپتوس به بیماری خشکیدگی سرشاخه و زوال ناشی از قارچ Nattrassia mangiferae در استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، ص. پ. 116-13185، تهران

2 مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، ص. پ. 116-13185

چکیده

بیماری زوال و خشکیدگی سرشاخه، مهمترین بیماری درختان اکالیپتوس در استان خوزستان است. برای بررسی مقاومت گونه‌های مهم اکالیپتوس، از میان گونه‌های موجود، چهار گونه و یک پروونانس شامل Eucalyptus camaldulensis,
 E. camaldulensis 9616, E. sargentii, E. microtheca, E. gillii که دارای صفات مطلوبتری بودند، به دو روش شاخه‌های بریده شده در آزمایشگاه و آلوده‌ کردن نهالها در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در روش شاخه‌های بریده شده از هر گونه، هشت سرشاخة‌ تقریباً همسن به قطر یک سانتیمتر و طول 25 سانتیمتر تهیه گردید. پس از ضدعفونی سطحی با الکل سفید، در وسط هر قطعه به وسیلة چوب‌پنبه سوراخ‌کن دیسکی از پوست به قطر 5 میلیمتر تا سطح لایة کامبیوم برداشته شد.‌ مایه‌زنی با قراردادن دیسکهای هم‌ اندازه از حاشیه پرگنه در حال رشد، جدایه ADS4 (بدست آمده از گونه E. sargentii بیمار، از دب حردان اهواز) روی هر شاخه انجام گرفت. محل  مایه‌زنی با یک لایه پارافیلم و دو لایه چسب کاغذی پوشانده شد. شاخه‌های مایه‌زنی شده در ظرف‌های پلاستیکی قرار داده شده و در انکوباتور در دمای 1 ±35 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 5 ±85 درصد به مدت دو هفته نگهداری شدند. در روش آلوده کردن نهالها، از هر گونه اکالیپتوس مورد آزمایش 8 نهال سالم و شاداب انتخاب و روی ساقه هر نهال با فاصلة‌ 15 سانتیمتری از سطح گلدان دیسکی به قطر 5 میلیمتر برداشته و عملیات مایه‌زنی و انکوباسیون مشابه روش شاخه‌های بریده انجام گردید. در تیمار شاهد به همان ترتیب و فقط دیسکی از محیط کشت P.D.A. بدون قارچ مورد استفاده قرار گرفت. پس از پایان مدت آزمایش، پوست قطعات و نهالهای مایه‌زنی شده را برداشته تا حاشیة زخم‌ها مشخص شد. سپس حاشیة زخم‌ها روی طلق شفاف پلاستیکی ترسیم و به کاغذ سفید منتقل گردید. با استفاده از پلانیمتر دیجیتال مساحت زخم‌ها اندازه ‌گیری شد و میانگین اندازة زخم‌ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج این بررسی بر اساس میزان پوسیدگی ایجاد شده توسط قارچ عامل بیماری بر روی گونه‌های مورد آزمایش محاسبه گردید و مشاهده شد که در سطح 1% اختلاف معنی‌دار دارند. با نمونه برداری از حاشیه زخم‌های ایجاد شده روی گونه های مورد آزمایش و کشت بر روی P.D.A، قارچ مایه‌زنی شده دوباره جدا سازی گردید.
در این بررسی از میان درختان اکالیپتوس مورد آزمایش در هر دو روش، گونه‌های سارجنتی و کامال دولنسیس معمولی مقاومت بیشتری از گونه‌های میکروتکا،‌ ژیلی و کامال دولنسیس 9616 نسبت  به قارچ N. mangiferae نشان دادند. مقاومترین گونه سارجنتی و حساسترین آنها پروونانس کامال دولنسیس 9616 بوده است.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of relative resistance of Eucalypt species to decline disease caused by Nattrassia mangiferae in Khozestan province

نویسندگان [English]

  • A. N. Salari 1
  • M. R. Arefipoor 2
  • A. Azizkhani 2
  • M. Zahedi 2
چکیده [English]

Decline and dieback is the most important diseases of eucalypt trees in Khuzestan province. In order to determine disease resistance of existing eucalyptus, four species and one provenance include Eucalyptus camaldulensis, E. camalulensis 9616, E. sargentii, E. microtheca and E. gillii, were evaluated using two different methods of “detached stems technique” and “seedling infection”. In detached stems technique, 8 branches (1 cm.diameter and 25 cm. length) from each species were selected and following surface sterilization with ethanol, five mm diameter bark disks were removed and inoculated centrally with a disk of agar carrying mycelium of highly virulent fungus obtained from diseased E. sargentii in Dobb-Hardan of Ahwaz. In the infection seedling method, 8 seedlings from each cited species were selected and wound-inoculated on stems. The rest procedures were the same as the previous technique. Each non-inoculated control plant received a P.D.A. disk. Wounds of two tests were covered with parafilm and sealed with adhesive tape. Eight replicate branches of each treatment were incubated at 35 ± 1 °C with R.H. 80 ± 5. At the end of two weeks of incubation period, the bark was removed and lesions on the cambium were examined, transferred to paper and their sizes were measured and analyzed.
Of the Eucalyptus trees evaluated in this study, E. sargentii and E. camaldulensis showed higher resistance than E. microtheca, E. gillii and E. camaldulensis 9616 in both methods mentioned. According to the results, resistance reaction of all species to N. mangiferae were the same in both methods. The most resistant species was E. sargentii while, E. camaldulensis 9616 was very susceptible species.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • decline
  • resistance
  • fungus disease
  • Eucalyptus
  • Nattrassia mangiferae
-     رهنما، ک.، 1377. وقوع خشکیدگی سرشاخه درختان سرو به وسیله قارچ N. mangiferae. خلاصه مقالات سیزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران کرج، جلد دوم، ص 264.
-     سالاری،‌ س. ع. ن.، عارفی‌پور، م. ر. و زاهدی، م.،1380. بررسی بیماری پوسیدگی تنه توت بوسیله N. mangiferae در جنگلکاریهای اطراف تهران. خلاصه مقاله‌های دومین همایش ملی گیاهپزشکی جنگلها و مراتع (در عرصة جنگل‌ها و جنگلکاریها)، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، نشریة 281.
-         فلاحتی، ر.، ماهرخ و افتخار شاهرودی، ف.، 1377. مکانسیم‌های توارثی مقاومت. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 220 صفحه.
-     علیزاده، ع.، حیدریان، ا. و فرخی نژاد، ر.، 1379. بیماری پژمردگی شاخه ـ زوال و مرگ درختان مرکبات ناشی از قارچ  N. mangiferaeوسایر میزبانهای آن در استان خوزستان. مجلة بیماریهای گیاهی، 36 (1 و 2): 99 -77.
-         مژدهی،‌ ح. ر.، 1373. کنترل بیماریهای گیاهی. انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، 565 صفحه.
-     میرابوالفتحی، ‌م.، 1380. اتیولوژی خشکیدگی سرشاخه و شانکر سوزنی‌برگان در استانهای گیلان،‌ مازندران،‌ تهران و سمنان. خلاصه مقالات دومین همایش ملی گیاهپزشکی جنگلها و مراتع (در عرصه جنگل‌ها و جنگلکاریها)، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، صفحه 88.
-          Borecki, Z. and Millikan, D. F., 1969. A rapid method for determining and factors associated with pathogenicity of Phytophthora cactorum. Phytopathology, vol. 65: 247-248.
-          Burgess, T., Mccobmb, J. A., Colquhoun, I. and Handy, G. E., 1999. Increased susceptibility of Euealyptus marginata to stem infection by Phytophthora cinnamomi resulting from roof hypoxia. Plant Pathology, 48: 797-806.
-          Carvalho, AO. De, Alfenas, AC., Maffia, LA., Carmo, MGF. Do, De Carva Iho AO. and DO Carmo MGF., 1998. Resistance of Eucalyptus species, Progenies and Provenans to Puccinia psidii Winter. Pesquisa Agropecuaria Brasileira, 33 (2): 139-147.
-          Dunggey, H. S., Potts, B. M., Carnegie, A. J. and Ades, P. K., 1997. Mycosphaerella leaf disease: genetic Variation in damage to Eucalypyus nitens, Eucalypyus globos, and their F1 hybrid. Canadian Journal of Forest Research, 27: 750-759.
-          Michael, E. M., 1994. First report of Eucalyptus dieback by Nattrassia mangiferae in North America. Plant Disease, 78: 432.
-          Peters, D. and Weste, G., 1997. The impact of Phytophthora cinnamomi on six rare native tree and shrub species in the BrisbaneRanges, Victoria. Australian Journal of Botany, 45 (6): 975-995.
-          Sankaran, B. C., Sutton, B. and Minte, D. W., 1995. A checklist of fungi recorded on Eucalyptus. CAB International, No. 170, 376 pp.
Uribe, J. E. and Rodas, C. A., 1996. Study of inoculation and indicators of resistance in Eucalyptus grandis to two fungal pathogens. Universidad National de Colombia, Investigation Forestal. No. 176, 11 pp.