موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
تعیین الگوی پراکنش مکانی دستههای تخم ابریشمباف ناجور (Lymantria dispar) و ارتباط آن با تیپهای جنگلی و جادهها
81
91
FA
گودرز
حاجیزاده
نویسنده مسئول، دانشجوی دکترای جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
goodarzhajizadeh@gmail.com
محمدرضا
کاوسی
استادیار، گروه اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شعبان
شتایی
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
shataee@yahoo.com
جهانگیر
محمدی
دانشجوی دکترای علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
mohamadi.jahangir@gmail.com
10.22092/ijfrpr.2011.106181
این پژوهش، با هدف تعیین الگوی پراکنش مکانی دستههای تخم ابریشمباف ناجور<em>Lymantria dispar </em>(L.) و ارتباط آن با تیپهای جنگلی و فاصله از جاده در پارک جنگلی دلند انجامشد. پس از جنگلگردی، بهوسیله دستگاه سیستم موقعیتیاب جهانی با پلیگونهایی به عرض 20 متر و با آزیموت مشخص، مختصات دستههای تخم روی درختان آلوده ثبت، و بعد نقشه پراکنش مکانی تهیهگردید. آنالیز الگوی مکانی، به روش فاصلهای و با استفاده از شاخصهای T- مربع و فاصلهای پراکنش انجامشد. با رویهمانداختن لایههای تیپ و فواصل مختلف از جاده با نقشه پراکنشمکانی، میزان آلودگی در تیپها و فواصل مختلف از جاده مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشانداد که الگوی پراکنش مکانی دستههای تخم ابریشمباف ناجور براساس شاخصهای T- مربع (781683/0=C) و پراکنش فاصلهای (429744/2=I) ساختار خوشهای داشت. با افزایش فاصله از جاده از تعداد پایههای درختی آلوده کاستهشد، بهطوری که رابطهی بین تعداد پایههای درختی آلوده و فاصله از جاده از همبستگی منفی بالایی (945/0-=R<sup>2</sup>) برخوردار بود. بیشترین میزان آلودگی در فاصله صفر تا 50 متری از جاده (147 پایه درختی آلوده) و کمترین میزان آن در فاصله 550 تا 600 متری از جاده (2 پایه درختی آلوده) بود. البته در سطح احتمال یک درصد (01/0< p)، بین میزان آلودگی در تیپهای جنگلی اختلاف معنیداری وجودداشت. مقایسه میانگینها نشانداد که بیشترین میزان آلودگی در تیپ انجیلی- آزاد- بلوط و کمترین میزان آن نیز در تیپ زربین بود.
ابریشمباف ناجور,الگوی پراکنشمکانی,دستههای تخم,تیپ جنگلی,فاصله از جاده,ساختارخوشهای
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106181.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106181_2d9e67076381d1b58929be7dd80a2901.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
بررسی بیولوژی پروانه میوهخوار درخت ارس (Argyresthia praecocella) در استان قزوین
92
99
FA
علی
زرنگار
نویسنده مسئول، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی استان قزوین
alizarnegar@gmail.com
سید ابراهیم
صادقی
استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
ebrasadegi@gmail.com
10.22092/ijfrpr.2011.106182
این تحقیق طی سالهای 1390- 1388 در جنگلهای ارس حسینآباد طارم سفلی در 45 کیلومتری غرب لوشان انجام شد. این جنگل که مخلوطی از دو گونه <em> </em><em>Juniperus excels</em>و<em>J. comunis</em> میباشد در ارتفاع 1800 متر از سطح دریا واقع شدهاست. تجدیدحیات این جنگل بوسیله قطع درختان توسط بشر، چرای دام و نیز آفات و بیماریهای آن کاهش یافتهاست. بهموازات تحقیقاتی که برای حفاظت این درختان در کشور در حال انجاماست، چرخه زندگی و ویژگیهایی از زیستشناسی پروانه میوهخوار ارس (<em>Argyresthia</em> <em>praecocella</em>) بررسیگردید. برای این منظور در جنگل ارس منطقه 3 ایستگاه نمونهبرداری در 3 ارتفاع مختلف جنگل در نظر گرفتهشد. ایستگاهها بهگونهای انتخابشدند که دارای بیشترین تعداد درختان بارده باشند. نمونهبرداری از میوههای آلوده، بهصورت دورهای هر 2 هفته یکبار در تمام طول سال انجامشد. در هر بار نمونهبرداری و در هر ایستگاه از سه ارتفاع پایین، وسط و بالای هر درخت نمونه میوه جمعآوری، به آزمایشگاه منتقل و نسبت به ثبت مراحل زیستی آفت اقدام گردید. برای تعیین تعداد سنین لاروی آفت، طول بدن و قطر کپسول سر لاروها اندازهگیری شد. براساس نتایج تحقیق، در جنگلهای ارس استان قزوین، این حشره دارای پنجسن لاروی بوده و یک نسل در سال داشت. لاروهای آفت با تغذیه از گوشت میوه باعث ایجاد خسارت به آن میشوند. فعالیت لارو داخل میوه از مردادماه آغاز و تا آذرماه ادامه مییابد. در اواخر آذرماه، لاروها با سوراخکردن میوه خارج شده و به زیر پوستک درختان مهاجرت نموده و به پیششفیره تبدیل شدند. حشره زمستان را به صورت پیششفیره طینموده و در اوایل فصل بهار به شفیره تبدیلشد. حشرات کامل از اوایل اردیبهشتماه تا اواخر تیرماه ظاهرشدند و تخمگذاری از نیمه دوم تیرماه تا اوایل مردادماه انجامشد.
ارس,آفات میوه ارس,ایران,الموت,طارم سفلی
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106182.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106182_c27880dcca49db91e2597fe062f3ac36.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
اثر مدیریت جنگل روی آتشسوزی جنگلهای استان گلستان در سال 1389 با استفاده از GIS
100
108
FA
امید
عبدی
نویسندهمسئول، دانشآموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
abdi.grs@gmail.com
شعبان
شتایی
دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی گرگان
shataee@yahoo.com
زینب
شیروانی
دانشآموخته کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه علومکشاورزی و منابعطبیعی ساری
محمدرضا
نقوی
کارشناسارشد مرتعداری، اداره کل منابعطبیعی و آبخیزداری استان گلستان
10.22092/ijfrpr.2011.106183
یکی از راههای دوام و بقای جنگل تهیه و اجرای طرحهای جنگلداری است که موجب حفظ آن در شرایط بحرانی ازجمله آتشسوزی جنگل میشود. هدف این تحقیق بررسی اثر مدیریت جنگل در قالب طرحهای جنگلداری فعال بر روی میزان سطح و مدت زمان تداوم آتشسوزی نسبت به مناطق جنگلی با طرح جنگلداری غیرفعال و یا فاقد طرح جنگلداری در سال 1389 در استان گلستان بود. بدین منظور، ابتدا اطلاعات شاخصهای مدیریتی مهم در مدیریت صحیح یک طرح جنگلداری بر اساس فرمهای پیشرفت فیزیکی و سایر دادههای موجود به تفکیک قطعه وارد بانک اطلاعاتی آن در محیط GIS شد. سپس اطلاعات مربوط به سطح گسترش آتشسوزی جنگلها بهمراه مدت زمان ماندگاری آتشسوزی وارد محیط GIS شد. و با همپوشانی محدوده مناطق دچار حریق بر روی مناطق جنگلی از لحاظ مکانی و آماری مورد تحلیل قرارگرفتند. بر اساس نتایج بدستآمده، از بین عوامل مدیریتی مورد بررسی بر روی زمان ماندگاری و سطح آتشسوزیها، در محدوده طرحهای جنگلداری فعال، با استفاده از رگرسیون گام به گام، 70/71 درصد از افزایش زمان تداوم آتشسوزیها، مربوط به کمبود یا فقدان میزان تراکم جادههای جنگلی، کانالکشی و حصارکشی در طرحهای جنگلداری بوده و حدود 90 درصد افزایش سطح آتشسوزیها مربوط به سه عامل مدیریتی، کمبود نیروی انسانی، کاهش عملیات پرورشی و حفرکانال- حصارکشی میباشد. بهطورکلی وجود طرحهای جنگلداری ضمن اینکه باعث حفاظت جنگل در مقابل گسترش سطح و مدت زمان تداوم آتشسوزی میگردد، بکارگیری شاخصهای مدیریتی مهم داخل طرحهای جنگلداری مطابق با اصول علم جنگلداری، در حفاظت جنگل در مواقع بحرانی از اهمیت بالایی برخوردار میباشد.
طرح جنگلداری,آتشسوزی جنگل,مدت زمان تداوم آتشسوزی,سطح آتشسوزی,GIS
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106183.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106183_5098a28a27c087e9fa86c1e55853a619.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
اولین گزارش سوسک بذرخوار Caryedon mesra و میزبانهای آن از ایران
109
115
FA
لادن
عباسزاده
نویسنده مسئول، دانشآموخته کارشناسیارشد گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران
ladan.abbaszadeh@gmail.com
سیدابراهیم
صادقی
استاد پژوهشی، ﻣؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
حمیدرضا
قاجاریه
استادیار، گروه گیاهپزشکی پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
حمید
یارمند
مربی پژوهشی، ﻣؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
hamid_yarmand@yahoo.com
وحیدرضا
منیری
مربی پژوهشی، ﻣؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
moniri.vahid@gmail.com
سیدرضا
گلستانه
کارشناسارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر
عباس
صلاحی
استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابعطبیعی استان کهکیلویه و بویر احمد
10.22092/ijfrpr.2012.106184
در جمعآوریهایی که طی سالهای 1390-1389 از حشرات بذرخوار گیاهان مرتعی در استانهای مختلف کشور صورتگرفت، سوسک بذرخوار<em>Caryedon mesra</em> (Col.: Chrysomelidae: Bruchinae) برای اولین بار در ایران شناسایی شد. این گونه اولین بار توسط Johnson و همکاران در سال 2004 شناسایی و توصیف گردید. لارو این گونه از محتویات داخل بذر تغذیه میکند، ولی تاکنون خسارت اقتصادی از آن گزارش نشدهاست. این حشره در استان کهگیلویه و بویراحمد از روی گیاه جاشیر (<em>Prangos ferulacea</em>)، در استان بوشهر از روی گیاه کهور (<em>Prosopis koelziana</em>)، در استان اصفهان، شهرستان قهان از روی <em>Prangos </em>sp.<em> </em>و در استان تهران، در دماوند (ایستگاه تحقیقات گیاهان مرتعی همندآبسرد) از روی گیاه <em>Prangos ferulacea</em>، از سطح بذرهای نمونهبرداری شده گیاهان مذکور، جمعآوری و شناسایی شد و این گیاهان بهعنوان میزبانهای جدید برای این حشره معرفی شدند.
بذر,مرتع,جاشیر,بوشهر,اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد,دماوند
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106184.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106184_15ae3151b77951b3bfb90cc8c00ae4d4.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
بررسی وضعیت قرنطینهای چوبهای وارداتی از کشور روسیه
116
123
FA
ابراهیم
عزیزخانی
نویسنده مسئول، استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
azizkhani@rifr-ac.ir
رسول
امید
مربی پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
omid@rifr-ac.ir
10.22092/ijfrpr.2011.106185
در حالحاضر بخشی از چوب مورد نیاز کشور ما باوجود خطر بالقوه ورود آفات و بیماریهای قرنطینهای از طریق واردات از کشور روسیه ﺗﺄمین میگردد. آفات و بیماریهای قرنطینهای ممکن است همراه با چوبهای آلوده از کشوری به کشور دیگر انتقال یافته و در مواردی باعث تخریب و خسارت سنگین به جنگلهای کشور مقصد گردد. بنابراین نظر به اهمیت موضوع، وضعیت قرنطینهای چوبهای وارداتی از کشور روسیه در چهار بندر آستارا و انزلی در استان گیلان، نوشهر و امیرآباد در استان مازندران به مدت 3 سال (از سال 1386 تا 1388) مورد بررسی قرارگرفت. در مدت اجرای طرح، بازدیدهایی به صورت مستمر و در طول فصول مختلف سال از چوبهای وارداتی و همینطور چوبهایی که برای ترازکردن بار مورد استفاده قرار میگرفتند انجام و در صورت مشاهده آفات، از روشهای معمول نمونهبرداری مستقیم مانند استفاده از آسپیراتور، پنس و یا قلممو استفاده شد. نمونهها پس از جمعآوری و اتیکتگذاری درون شیشههای حاوی الکل 70 درصد نگهداری شدند. نتایج به دست آمده از این بررسی نشانداد که در فرایند بازدید، ترخیص و ضدعفونی چوبها در گمرک نواقصی وجود دارد که شناخت این عوامل و حرکت در جهت اصلاح آنها کمک بزرگی به بهبود این سیستم خواهدنمود.
قرنطینه,آفات,چوب,امیرآباد,نوشهر,آستارا و انزلی
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106185.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106185_c0497fc48e34d0c3cb0c23b07f006b38.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
بررسی فلور منطقه کرسنک استان چهارمحال و بختیاری از نظر ارزش حفاظتی
124
136
FA
حمزهعلی
شیرمردی
نویسنده مسئول، کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری
hshirmardi@yahoo.com
محمد
فیاض
مربی پژوهشی، ﻣﺆسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
مهدی
فرحپور
دانشیار بازنشسته، ﻣﺆسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
ولیالله
مظفریان
دانشیار پژوهشی، ﻣﺆسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
10.22092/ijfrpr.2011.106186
مطالعه حاضر بهمنظور شناخت فلور و معرفی منطقه بهعنوان یکی از کلیدیترین مناطق از نظر اولویت حفاظتی و تعیین گونههای در معرض خطر انقراض و فرمهای رویشی انجامشد. نمونههای گیاهی براساس روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک منطقهای جمعآوری و با استفاده از منابع موجود شناسایی و خانواده، جنس و گونه هر یک از آنها تعیینگردید. شکل زیستی هریک از عناصر گیاهی با استفاده از روش رانکیر مشخص شد. براساس نتایج بدستآمده، تعداد 276 گونه گیاهی متعلق به 43 تیره و 191 جنس در منطقه وجوددارد که بهصورت شکلهای زیستی 69 گونه تروفیت (25 درصد)، 40 گونه کریپتوفیت (49/14 درصد)، 19 گونه کامفیت (88/6 درصد)، 7 گونه فانروفیت (54/2 درصد) و 141 گونه همیکریپتوفیت (09/51 درصد) دیده میشوند. علاوه براین گونههای گیاهی تهدیدشده براساس معیارهای IUCN، کتاب Read Data Book of Iran، نحوه بهرهبرداری و ارزیابی مستقیم آنها در طول 6 سال بررسی و 4 رسته گونههای بحرانی، در معرض انقراض، آسیبپذیر و با خطر کمتر در منطقه مورد مطالعه تعیینگردید. براین اساس، 53 گونه تهدیدشده در این منطقه شناساییشد که همه آنها متعلق به منطقه ایران- تورانی بود. از 53 گونه فوق، دو گونه در طبقه بحرانی، دو گونه در طبقه در معرض خطر، 8 گونه در طبقه آسیبپذیر و 41 گونه در طبقه با خطر کمتر قرارداشت.
فلور,شکلهایزیستی,پراکنش جغرافیایی,گیاهان در حال انقراض,کرسنک
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106186.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106186_02a46df0530d7684f73090570ae795d2.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
9
2
2011
11
22
مقایسه دو روش ارزیابی بانک بذر خاک در مراتع البرز شمالی
137
148
FA
آزاده
عالمزاده گرجی
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس
رضا
عرفانزاده
نویسنده مسئول، استادیار، گروه مرتعداری، دانشگاه تربیت مدرس
rezaerfanzadeh@modares.ac.ir
سید حسن
زالی
استادیار، گروه مرتعداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
hassan.zali@gmail.com
10.22092/ijfrpr.2011.106187
امروزه استفاده از بانک بذر خاک جهت احیای اراضی تخریب یافته و ترمیم فلور آن و تمرکز بر آن بهعنوان یک ذخیرهگاه ژنتیکی در مطالعات جهانی بهچشم میخورد. هدف از این مطالعه مقایسه توانایی دو روش مطالعه بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی البرز شمالی (حوزه واز) میباشد. برای این منظور در اوایل فروردین 1390، قبل از رویش گیاهان، اقدام به نمونهبرداری از خاک منطقه گردید. در منطقه مورد آزمایش 4 ترانسکت 70 متری مستقر و در طول هر ترانسکت به فاصله هر 10 متر پلاتهای زوجی 1×1 متر استقرار یافتند. در هر پلات یک مترمربعی 10 نمونه از خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 توسط اوگری به شعاع 5/2 سانتیمتر برداشته و به دو روش بدون جداسازی و جداسازی مورد کشت قرارگرفتند. برای مقایسه درصد و سرعت جوانهزنی در هر روش از آزمون tجفتی استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان ظهور گیاهچه از بانک بذر در روش بدون جداسازی بهطور معنیداری از روش جداسازی بیشتر بود. گونه <em>Peganum harmala</em>با تراکم نسبی 4/22 درصد و گونه <em>Crepis kotschyana</em>با تراکم نسبی 93/13 درصد بهترتیب بیشترین تعداد بذرها را در هر دو روش داشتند. نتایج نشان داد که در هر دو روش بیشترین تعداد بذرها در عمق 5-0 سانتیمتری حضور داشتند. نتایج بدستآمده بیانگر این بود که روش بدون جداسازی روش مناسبتری در نشاندادن توانایی بانک بذر خاک از حیث تعداد بذر جوانهزده میباشد.
بانک بذر خاک,درصد جوانهزنی,سرعت جوانهزنی
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106187.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106187_b6a4aadbe4212c6190d260467145390c.pdf