موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
معرفی فلور، شکل زیستی و وضعیت رویشی علفهای هرز در صنوبرکاری های استان مرکزی
79
87
FA
غلامرضا
گودرزی
نویسنده مسئول، عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی. اراک صندوق پستی: 419-38795.
goodarzi44@yahoo.com
حجتالله
زاهدیپور
عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
موسی
رنجبر ماسوری
کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
عباس
متقی
کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
اهمیت و تأثیر علفهای هرز در خسارت وارده به محصولات گیاهی و کاهش تولید آنها در صورتیکه کنترل نگردند، کاملا مشهود میباشد. بنابراین اولین مرحله در انتخاب و اجرای روش مبارزه با علفهای هرز تشخیص گونههای آنهاست که باید بهدرستی انجام گیرد، چراکه روشهای مبارزه مبتنی بر در نظر گرفتن دقیق جنس و گونه و شناسایی فلور گیاهی منطقه میباشد. این بررسی با هدف شناسایی و معرفی علفهای هرز صنوبرکاریها جهت مبارزه بهینه با آنها و افزایش تولید در واحد سطح انجام گرفته است. مطالعه حاضر در صنوبرکاریهای حاشیه رودخانه قرهچای (بهعنوان قطب صنوبرکاری) استان مرکزی انجام شد. با پیمایش صحرایی، نمونههای کامل گیاهی جمعآوری و پس از آمادهسازی (خشک کردن، پرس کردن و چسباندن) در هرباریوم استان مرکزی با استفاده از فلورهای گیاهی و منابع موجود، شناسایی و نگهداری گردیدند. پس از شناسایی، نمونهها به تعداد 88 گونه در قالب 72 جنس و 23 تیره معرفی گردیدند. بررسی شکل زیستی این گیاهان به روش رانکایر نشان داد که تروفیتها (Th) با 39 گونه (8/44 درصد) دارای بیشترین عناصر گیاهی میباشند. همیکروفیتها (He) با 29 گونه و 33% و ژئوفیتها (Ge) با 16 گونه و 4/18% در ردههای بعدی قرار میگیرند و 33 گونه یکساله و 8 گونه دوساله و 47 گونه پایا بودند. <br /> <br /><strong> </strong>
صنوبر,علفهای هرز,شکل زیستی,چرخه زندگی,استان مرکزی
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106252.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106252_6e4e83ccfcbe57132e74a0fdd90be172.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
بررسی بیماری لکه قیری روی گونههای مختلف افرا در استان مازندران
88
97
FA
علی
برهانی
نویسنده مسئول، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع پاسند، بهشهر، ص. پ. 167
borhani.ali@gmail.com
سعید علی
موسیزاده
کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع پاسند، بهشهر، ص. پ. 167.
یکی از بیماریهای مهم افرا در بیشتر نقاط دنیا، بیماری لکه قیری است که توسط دو گونه قارچ از رده آسکومیست و شاخه آسکومیکوتا به نامهای Rhytisma acerinum و R. punctatum ایجاد میشود. طی این بررسی ضمن مطالعه اثر این قارچها روی شش گونه و زیرگونه از افراهای بومی جنگلهای شمال کشور، به مطالعه بیواکولوژی آنها در شرایط رویشگاهی شرق استان مازندران نیز پرداخته شد. نتایج این بررسی نشان داد که افرا پلت و شیردار که دو گونه مهم صنعتی جنگلهای شمال کشور هستند، بهشدت به این بیماری آلوده شدند، ولی روی گونههای سفید کرکو و سیاه کرکو آلودگی مشاهده نشد. روی گونههای کهوک و کرب آلودگی کمتر از پلت و شیردار بوده و خسارت چندان قابل توجه نبود. بررسی بیواکولوژی بیماری نشان داد که اولین علائم بیماری در حدود 4 تا 6 هفته بعد از خروج آسکوسپورها از برگهای خزان شده در اواسط خرداد تا اواخر تیر ظاهر میشود. در اواخر تابستان لکههای سیاه قیری شکل سطوح وسیعی از برگ را فرا گرفته و باعث خزان زود هنگام برگها میشود. جمعآوری برگهای آلوده از پای درختان و انهدام آنها در جنگلکاریها و پارکها میتواند در کنترل این بیماری مؤثر باشد. <br /> <br /><strong> </strong>
لکه قیری,افرا,چرخه زندگی,بیواکولوژی
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106253.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106253_ca40dc25137c89f7aea65a2fde98880e.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
اطلاعات جدید پیرامون قارچهای عامل سفیدک پودری درختان و درختچههای جنگلی ارسباران
98
109
FA
غلامحسن
توانائی
نویسنده مسئول، کارشناس ارشد پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، تبریز، ص. پ. 3563-51879
ghtavanaei@yahoo.com
سونیا
عادلی
کارشناس پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، تبریز، ص. پ. 3563-51879
سید اکبر
خداپرست
عضو هیئت علمی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ص. پ. 1314-41635.
به منظور شناسایی قارچهای مولد بیماری سفیدک پودری روی درختان و درختچههای جنگلی ارسباران در آذربایجان شرقی، نمونههای متعددی که طی سالهای 84-1376 از این جنگلها جمعآوری شده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق، در مجموع 19 آرایه از قارچهای تیره Erysiphaceae به نامهای <em>Erysiphe adunca </em>var<em>. adunca </em><em>،</em><em>E. alphitoides </em>var<em>. alphitoides </em><em>،</em><em>E. berberidis </em>var<em>. asiatica </em><em>، </em><em>E. celtidis</em><em>، </em><em>E. clandestina </em>var<em>. clandestina</em><em>، </em><em>E. coluteae</em><em>،</em><em>E. lonicerae </em>var<em>. lonicerae </em><em>،</em><em>E. necator </em>var<em>. necator </em><em>،</em><em>E. paradoxa </em><em>، </em><em>E. prunastri </em>var<em>. prunastri </em><em>،</em><em>E. viburni </em><em>،</em><em>Oidium carpini </em><em>، </em><em>Phyllactinia fraxini</em>،<em>Ph. guttata</em><em>، </em><em>Ph. mali</em><em>، </em><em>Ph. roboris</em><em>، </em><em>Podosphaera leucotricha</em><em>، </em><em>P. pannosa</em>و<em>Sawadaea bicornis</em> روی 29 گونه از درختان و درختچههای موجود در این مناطق شناسایی شدند. در میان قارچهای شناسایی شده، <em>Erysiphe</em> <em>viburni</em> برای مجموعه قارچهای ایران گونهای جدید است و درخت <em>Salix</em> <em>aegyptiaca</em> برای قارچ <em>Phyllactinia</em> <em>fraxini</em> میزبانی جدید (Matrix nova) بشمار میرود<strong>. </strong>همچنین درخت <em>Malus orientalis</em> برای قارچ <em>Podosphaera leucotricha</em>، درختچه<em>Vitis sylvestris </em> برای قارچ <em>Erysiphe necator</em> var. <em>necator</em>، درختان و درختچههای <em>Carpinus betulus</em>، <em>Cornus</em> <em>mas</em> و <em>Vitis</em> <em>sylvestris</em> برای قارچ <em>Phyllactinia</em> <em>guttata</em><em>،</em> درخت<em>Crataegus meyeri </em> برای قارچ <em>Ph</em>. <em>mali</em> و درختچههای <em>Rosa</em> <em>boissieri</em>، <em>R</em>. <em>canina</em>، <em>R</em>.<em> foetida</em> و <em>R</em>. <em>moschata</em> برای قارچ <em>Podosphaera</em> <em>pannosa</em> میزبانهای جدیدی در محدوده ایران میباشند. <br /><strong> </strong> <br /><strong> </strong>
جنگلهای ارسباران,سفیدک پودری,درختان و درختچههای جنگلی,Erysiphaceae
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106254.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106254_8cdc53696851e0a793844e22a46a54eb.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
برخی از ویژگیهای زیستی و شکارگری کفشدوزک (Oenopia conglobata contaminata (Col.: Coccinellidae روی پسیل معمولی پسته در شرایط آزمایشگاه
110
117
FA
محمدرضا
حسنی
نویسنده مسئول، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان، ص. پ. 467-77175.
mreza.hassani@yahoo.com
محمدرضا
مهرنژاد
عضو هیئت علمی، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، رفسنجان
هادی
استوان
عضو هیئت علمی، گروه حشرهشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات فارس، مرودشت
پسیل معمولی پسته (Burckhardt & Lauterer <em>Agonoscena pistaciae</em>) یکی از مهمترین آفات درختان پسته اهلی و وحشی در کشور میباشد. ویژگیهای زیستی و رفتاری کفشدوزک <em>Oenopia conglobata contaminata </em>Menetries که گونه غالب و مهمترین کفشدوزک شکارگر پسیل معمولی پسته در رویشگاههای بنه استان کرمان میباشد، در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از این بررسی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r<sub>m</sub>) و نرخ رشد متناهی (λ) برای این کفشدوزک با تغذیه از پورههای سنین مختلف پسیل معمولی پسته 16/0 و 18/1، نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) و نرخ خالص تولید مثل (R<sub>o</sub>) بهترتیب 74/308 و 81/202، متوسط مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) بهترتیب 5/32 و 24/4 روز محاسبه گردید. واکنش تابعی حشرات ماده این کفشدوزک در برابر تراکمهای مختلف پوره سن چهارم پسیل معمولی پسته با واکنش تابعی نوع دوم هولینگ مطابقت دارد. پارامترهای واکنش تابعی شامل قدرت جستجو (a) و زمان دستیابی (T<sub>h</sub>) برای این کفشدوزک بهترتیب 0469/0 و 0152/0 بدست آمد.
<strong> </strong>
<strong> </strong>
جدول زندگی,واکنش تابعی,پسیل معمولی پسته,Oenopia conglobata contaminata
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106255.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106255_599fbc6bbe3d0214e339e7061e84a7a2.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
بررسی ارتباط عناصر غذایی در سرشاخهها و رسوب جنگل های مانگرو در خلیج گواتر استان سیستان و بلوچستان
118
137
FA
ملیحه
عرفانی
نویسنده مسئول، عضو هیئت علمی دانشگاه زابل. زابل، ص.پ.538-98615
malihe1erfami@gmail.com
افشین
دانه کار
استادیار، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
a_danehkar@yahoo.com
طاهره
اردکانی
کارشناس ارشد محیط زیست
ardakani349@gmail.com
جنگلهای مانگرو ریختارهای گیاهی ساحلی در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری در محدوده جزر و مدی بهشمار میآیند. این اجتماعات گیاهی دارای زیتوده غنی هستند که بهعنوان منبع غذایی مهمی در محدوده استقرار خود محسوب میشوند. درختان مانگرو در محدوده زیستی خود مقادیر زیادی لاشبرگ تولید میکنند که تجزیه لاشبرگها، چرخش عناصر غذایی در اکوسیستم مانگروها و زیستگاههای مجاور آن را تقویت میکند. خلیج گواتر در منتهیالیه جنوب شرقی ایران در همسایگی و مرز مشترک با کشور پاکستان قرار دارد. به این خلیج کوچک سه خور واجد درختان مانگرو مرتبط میباشند. دو خور گواتر و باهو در بخش ایرانی و خور جیوا در بخش پاکستانی این خلیج قرار دارد. خلیج گواتر بخشی از تالاب بینالمللی و منطقه حفاظت شده گاندو بهشمار میآید که دارای ارزشهای اکولوژیک منحصربه فردی است. تودههای مانگرو این تالاب تنها از گونه حرا (<em>Avicennia marina </em>Frossk. (Vierh.)) تشکیل شده است. در این تحقیق با کمک چهار ترانسکت در خورهای باهو و گواتر از سرشاخههای درختان حرا در سه تکرار نمونهبرداری شد. همچنین از رسوب بستر در طول هر ترانسکت در دو عمق نمونهبرداری گردید. در شاخه و برگ و رسوب پارامترهایی چون ازت، پتاسیم، فسفر، کربن آلی و درصد رطوبت، مورد سنجش قرار گرفت و اختلافها و همبستگیهای آماری آنها بررسی گردید. براساس نتایج بدست آمده رسوبات این جنگلها از نظر میزان فسفر و پتاسیم بسیار غنی هستند و از بین پارامترهای رسوب، تنها بین فسفر و نیتروژن در دو عمق مختلف تفاوت معنیداری وجود داشت. بین همه پارامترهای شاخه و برگ اختلاف معنیداری وجود داشت که میزان این پارامترها (بجز کربن) در برگ بیشتر از شاخه بود. همبستگی بین پارامترهای رسوب با شاخه و برگ بسیار کم بود و تنها بین پتاسیم نمونههای رسوب سطحی با پتاسیم شاخه همبستگی معنیداری وجود داشت. بررسی میزان عناصر غذایی میتواند نشاندهنده اهمیت درختان مانگرو در تزریق این عناصر به زنجیره غذایی و حاصلخیزی زیستگاه باشد. <br /><strong> </strong> <br /><strong> </strong>
خلیج گواتر,خور باهو,خور گواتر,جنگلهای مانگرو,درخت حرا,Avicennia marina,سرشاخه,رسوب,سیستان و بلوچستان
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106257.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106257_8156c69fbaa0129d37ab766cc65337d1.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
معرفی نماتدهای راسته Tylenchida روی پنج گونه گیاه دارویی در استان قزوین
138
141
FA
سید رضا
رزاز هاشمی
نویسنده مسئول، مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، ص. پ. 618-341845
srrzzha@yahoo.com
احمد
اکبرینیا
استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین، ص. پ. 618-341845
نماتدهای انگل گیاهی تقریباً به تمام قسمتهای گیاه ازجمله جوانهگل، برگ، ساقه و ریشه حمله میکنند. برخی از آنها از خارجیترین بافتهای گیاهی تغذیه مینمایند و تعدادی دیگر به بافتهای عمقیتر نفوذ میکنند. خسارت نماتدها در جمعیتهای کم بسیار ناچیز است، ولی در جمعیتهای زیاد باعث ایجاد صدمات شدیدی به میزبان خود شده و یا موجب از بین رفتن میزبان میگردند (باروتی و علوی، 1374؛ Dropkin, 1989). طی سالهای 84-80 با مراجعه به مزارع کشت و پرورش گیاهان دارویی در سطح استان (شرکت دینه و عرصههای طبیعی و ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت) حدود 35 نمونه خاک از اطراف ریشه و گاهی ریشههای مشکوک به آلودگی نماتد جمعآوری شد. نمونهها بعد از انتقال به آزمایشگاه جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. شستشو، استخراج نماتدها از خاک، کشتن و ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسیرین خالص با استفاده از روش تکمیل شــده De Grisse (1969) انجــام شد (De Grisse, 1969). نقـش مقطــع کوتیکـولی از مادههای بالغ جنس <em>Meloidogyne</em> براساس روش IMP تهیه شد. ریشههای آلوده به دو صورت رنگآمیزی شده با محلول اسید فوکسین لاکتوفنل و بدون رنگآمیزی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه اسلایدهای دائمی از نماتدهای استخراج شده، خصوصیات مهم مرفولوژیک و مرفومتری بررسی شد. در این بررسی 9 گونه نماتد متعلق به 9 جنس از 5 خانواده در خاک اطراف ریشه و ریشه گیاهان دارویی آویشن، مریمگلی، بادرنجبویه، اسطوخودوس و نعنا شناسایی شدند. گونههای شناسایی شده عبارت بودند از: <em>Amplimerlinius gelobigerus </em>Siddigi، <em>Boleodorus thylactus </em>Thorne، <em>Criconema mutabil </em>(Taylor) Raski& Ius، <em>Criconemella antipolitana </em>(de Guiran) Iuc & Raski، <em>Filenchus afghanicus</em> Khan، <em>Geocenamus brevidens </em>(Siddigi) Brzeski، <em>Helicotylenchus pseudorobustus</em> (Steiner) Golden، <em>Hoplolaimus stephanus </em>Daday و <em>Pratylenchus thoreni </em>Sher & Allen. که در ادامه مشخصات شکلشناسی دوگونه که دارای درصد فراوانی بیشتر نسبت به سایر گونههای شناسایی شده بودند، شرح داده خواهد شد
<br clear="all" />
گیاهان دارویی,نماتدهای انگل,خانواده نعناع,استان قزوین
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106259.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106259_ad4041a466a342c315af038645c468e2.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
بررسی و شناسایی نماتدهای انگل گیاهان دارویی در استان اصفهان
142
152
FA
مهدی
نصر اصفهانی
نویسنده مسئول، استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ص.پ. 199-81785.
m_nasresfahani@yahoo.com
علیرضا
احمدی
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ص.پ. 199-81785
هادی
کریمیپورفرد
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ص.پ. 199-81785.
حسن
الماسی
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، ص.پ. 199-81785.
تحقیقات پیرامون نماتدهای انگل گیاهان دارویی بطور پراکنده در کشورهای مختلف دنیا صورت گرفته است. در مطالعهای در زمینه نماتدهای انگل همراه با چند گیاه دارویی در کشور هند، شش جنس نماتد شامل <em>Meloidogyne</em><em>،</em><em>Pratylenchus</em><em>،</em><em>Helicotylenchus</em><em>، </em><em>Tylenchoryhnchus</em><em>، </em><em>Hoplolaimus</em><em>، </em><em>Rotylenchus</em> و همچنین گونه <em>Aphelenchus avenae</em>بعنوان نماتدهای شایع گیاهان دارویی چون مریمگلی (<em>Salvia officinalis</em>)، بادرنجبویه (<em>Melissa</em> <em>officinalis</em>) و نعنا (<em>Mentha spicata</em>) شناخته شدند و در نهایت دو گیاه مریمگلی و بادرنجبویه، حساسترین گیاهان به نماتد <em>Meloidogyne</em> <em>incognita</em> و گیاه نعنا حساسترین گیاه به نماتدهای <em>Pratylenchus</em> تشخیص داده شدند (Khan & Sharma, 1996). در مطالعهای که در منطقه اوتارپرادش هند، پیرامون نماتدهای انگل همراه با گیاهان دارویی صورت گرفته، گونههای <em>Hoplolaimus indicus</em><em>، </em><em>Helicothylenchus dihystera</em><em>، </em><em>Meloidogyne incognita</em><em>، </em><em>Rotylenchulus reniformis</em>و<em>M. javanica</em> غالبترین نماتدهای انگل گیاهی روی این محصولات شناخته شدهاند (Rathour <em>et al</em>., 2003). همچنین در برخی مطالعات اثر نماتدهای انگل مهم روی بعضی خصوصیات رشدی گیاهان دارویی نیز بررسی شده است؛ بررسی تأثیر سطوح مختلف جمعیت نماتد <em>thornei</em> <em>Pratylenchus</em> روی خصوصیات رشدی، میزان کلروفیل برگ، میزان فتوسنتز و اسانس نعنا گونه <em>Mentha spicata </em> نشان داد که با افزایش تراکم جمعیت اولیه این نماتد، کلیه پارامترهای مورد بررسی کاهش یافته و بیشترین کاهش مربوط به تراکم اولیه جمعیت نماتد یادشده بوده است (Haseeb & Shukla, 1994). ازجمله تحقیقات صورت گرفته پیرامون نماتدهای انگل گیاهان دارویی در ایران میتوان به گزارش نماتد سیستی چغندرقند (<em>Heterodera schachtii</em>) روی ترب (<em>Raphanus sativus</em>) و سلمه تره (<em>Chenopodium album</em>) اشاره نمود (باروتی، 1366). همچنین نماتد مولد گرهریشه گونه <em>Meloidogyne javanica</em> از ختمی (<em>Althaea officinalis</em>)، پنیرک (<em>Malva neglecta</em>)، سلمهتره (<em>C. album</em>) و نعنا (<em>Mentha loglolia</em>) گزارش شده است (باروتی، 1366). در مطالعهای دیگر، گونه <em>M. javanica</em> از ریشه گل همیشهبهار <em>Calendula officinalis</em> در استان قزوین گزارش گردید (رزاز هاشمی، 1384). در بررسی دیگری نماتدهای <em>Ampilmerlinius glabigerus</em>، <em>Helicotylenchus microcephalus</em>، <em>Meloidogyne javanica</em> و <em>Merlinius rugosus</em> از ریشه و خاک گیاه دارویی کرچک (<em>Ricinus</em> spp.) در استان قزوین استخراج و شناسایی گردید (رزاز هاشمی، 1385). تاکنون هیچ بررسی و مطالعهای پیرامون نماتدهای انگل گیاهی روی گیاهان دارویی در استان اصفهان انجام نشده است، بنابراین، بدین منظور در قالب یک طرح تحقیقاتی چهار ساله (1380 – 1377) بررسی هایی پیرامون شناسایی و تعیین تراکم نماتدهای انگل گیاهان دارویی در خاک زیرکشت گیاهان دارویی انجام شد. در این آزمایش جهت انجام نمونهبرداری با مراجعه به مراکز کاشت گیاهان دارویی در استان اصفهان شامل ایستگاههای دستگرد اصفهان، شهید فزوه نجفآباد، کاشان و جنتآباد مبارکه، از خاک اطراف ریشه گیاهان دارویی نمونهگیری و به آزمایشگاه منتقل گردید. در آزمایشگاه نمونهها به روش الک و سانتریفوژ (Jenkins, 1964) شسته شده و نماتدهای موجود استخراج گردید. جهت کشتن، ثابت کردن و انتقال نماتدهای کرمی شکل به گلیسرین خالص از روش تکمیل شده De Grisse (De Grisse, 1969) استفاده شد. تشخیص جنسهای مختلف با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر صورت گرفت. سپس جمعیت جنسهای مختلف به تفکیک، در سوسپانسیون بدست آمده با استفاده از اسلاید مخصوص شمارش و محاسبه گردید. بمنظور بررسی آلودگی ریشه گیاهان دارویی به نماتدهای انگلی داخلی ریشه، مقدار 5 گرم ریشه از گیاهان نمونهبرداری و براساس روش Bridge و همکاران (Bridge<em> et al.</em>, 1982) با محلول اسیدفوشین لاکتوفنل رنگآمیزی شد و پس از رنگبری آنها در گلیسرول، وضعیت این گروه از نماتدها زیر استریومیکروسکپ بررسی گردید. همچنین ده گره بطور تصادفی انتخاب شده و زیر استریومیکروسکپ مادههای کامل از آنها خارج گردید. جهت تهیه برش از شبکه کوتیکولی انتهای بدن مادههای استخراجی، ابتدا طبق روش Southey (Southey, 1970) برشهای لازم ایجاد و از آنها اسلایدهای دائم تهیه گردید. جهت تعیین میزان آلودگی ریشهها به نماتدهای مولد غده ریشه، مقدار یک گرم از ریشههای هر نمونه وزن و به طول 1 تا 2 سانتیمتر خرد شده و سپس در وایتکس تجاری ده درصد به مدت چهار دقیقه به شدت تکان داده شد تا ماده ژلاتینی اطراف کیسههای تخم حل و آزاد شوند. سوسپانسیون بدستآمده بهترتیب از الکهای 250 و 20 میکرون عبور داده شده و محتویات روی الک 20 میکرون کاملاً با آب شسته و جمعیت تخم و نوزاد موجود در آن با استفاده از اسلاید شمارش گردید. <br />براین اساس در خاک گیاهان دارویی ایستگاه دستگرد اصفهان جنسهای <em>Helicotylenchus </em>، <em>Meloidogyne</em>، <em>Geocenamus</em>، <em>Longidorus</em>، <em>Ditylenchus</em>، <em>Tylenchus</em>، <em>Criconemella</em>، <em>Xiphinema</em>، <em>Psilenchus</em> و <em>Pratylenchus</em> شناسایی و جمعیت آنها معین شد (جدول 1). همچنین، جمعیت نماتدهای آزادزی و نماتدهای غیر انگل گیاهی نیز شمارش و محاسبه گردید (جدول 1). در خاک گیاهان دارویی ایستگاهتحقیقات بیابانزدایی کاشان، جنسهای <em>Tylenchus</em>، <em>Xiphinema</em>، <em>Helieotylenshus</em>، <em>Meloidogyne</em>، و <em>Geocenamus</em> شناسایی و جمعیت آنها معین گردید (جدول 2). جمعیت نماتدهای آزادزی خاک این منطقه نیز شمارش و محاسبه گردید (جدول 2). در خاک گیاهان دارویی ایستگاه شهید فزوه نجفآباد، جنسهای <em>Meloidogyne</em>، <em>Helicotylenshus</em>، <em>Geocenamus</em>، <em>Ditylenchus</em>، <em>Xiphinema</em>، <em>Tylenchus</em>، <em>Criconemella</em>، <em>Pratylenchus</em>، <em>Aphelenchus</em> و <em>Psilenchus</em> شناسایی و جمعیت آنها تعیین شد (جدول 3). همچنین، جمعیت نماتدهای آزادزی غیر انگل آن منطقه نیز محاسبه و معین گردید (جدول 3). در خاک اطراف ریشه گیاهان دارویی ایستگاه جنتآباد مبارکه، جنسهای <em>Criconemella</em>، <em>Longidorus</em>، <em>Xiphinema</em>، <em>Meloidogyne</em>، <em>Tylenchus</em>، <em>Helicotylenchus</em> و <em>Geocenamus</em> شناسایی و جمعیت آنها و نیز جمعیت نماتدهای آزادزی و غیر انگل گیاهی برآورد گردید (جدول 4). <br />طی این بررسی، گونههای نماتد <em>X. index</em>، <em>X. pachtiacum</em>، <em>X. vuittenezi</em>، <em>L. africanus</em>، <em>H. pseudorobustus</em>، <em>H. digonicus</em>، <em>H. vulgaris</em>، <em>M. javanica</em>، <em>M. incognita</em>، <em>G. brevidens</em>، <em>G. microdorus</em>، <em>G. rugosus</em>، <em>C. antipolitana</em>، <em>C. xenoplax</em>، <em>Psilenchus hilarulus</em>، <em>D. dipsac</em>، <em>D. destructor</em>، <em>D. acutus</em>، <em>P. neglectus</em>، <em>P. penetrans</em>، <em>P. thornei</em> و <em>P. minyus</em> در خاک گیاهان دارویی کشت شده در استان اصفهان شناسایی شدند. نتایج مربوطه در ایستگاههای مورد بررسی نشان میدهد که کماکان بیشتر جنسها در خاک مزارع مورد بازدید وجود دارند که طبیعتاً از جمعیتهای متفاوتی برخوردار میباشند. نتایج این تحقیق یا تحقیقات انجام شده در سایر نقاط کشور و استان اصفهان از مزارع گوناگون و حتی باغها موافقت دارند (احمدی و نصر اصفهانی، 1381؛ اخیانی، 1357؛ باروتی، 1366؛ جمالی و همکاران، 1381). از نماتدهای انگل داخلی ریشه فقط نماتدهای مولد غده ریشه (<em>Meloidogyn</em><em>e</em>spp<em>.</em>) در ریشه تعدادی از گیاهان دارویی مشاهده گردید. بر این اساس، از 25 نوع گیاه دارویی مورد کاشت در ایستگاه دستگرد اصفهان، 21 نوع شامل همیشه بهار، گلگاوزبان ایرانی، گلگاوزبان خارجی، علف چای، افسنطین، شنگ، بابونه، آویشن، باباآدم، مریم گلی، سیبزمینی ترشی، شمعدانی معطر، رزماری، مارتیغال، بادرنجبویه، روناس، بومادران گلسفید، اسطوخودوس پنتا و کرفس بهعنوان میزبان <em>M. javanica</em> شناخته شدند. نتایج حاصل از بررسیهای ریشه گیاهان دارویی در ایستگاههای موجود استان، با گزارشهای موجود در خصوص اینکه گونه غالب این نماتدها، <em>M. javanica</em> است و بیشترین آلودگی را ایجاد مینماید، موافقت دارد. از 26 نوع گیاه دارویی کشتشده در ایستگاه شهید فزوه نجفآباد، 5 نوع گیاه شامل سداب، قیچ، بابا آدم، همیشهبهار و شاهدانه بهعنوان میزبان برای گونه <em>M. javanica</em> شناسایی گردیدند. از 14 نوع گیاه دارویی کاشته شده در ایستگاه تحقیقات بیابانزدایی کاشان، 6 نوع گیاه شامل اسطوخودوس، بومادران گلزرد، درمنه کوهی، رنگین زرد و آگاو بهعنوان میزبان برای <em>M</em>. <em>incognita</em> شناسایی شد. بیشتر گیاهان دارویی یادشده بهعنوان میزبانهای جدید برای نماتدهای مولد غده ریشه شناخته و معرفی میگردند که لازم است در برنامههای ازدیاد گیاهان فوق بهعنوان یک فاکتور اساسی در انتخاب زمین سالم و یا تهیه پاجوش و قلمه سالم عاری از نماتد مورد توجه قرار بگیرد. در ضمن، برخی گیاهان دارویی مورد آزمون عاری از این نماتدها بود که میتوان از آنها جهت بهزراعی و در تناوب با گیاهان میزبان استفاده نمود.
گیاهان دارویی,نماتد انگل گیاهی,نماتد گره ریشه,جمعیت,اصفهان,کاشان,مبارکه,نجف آباد
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106260.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106260_820da34653b154c2d7469d1c6b0a66c0.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران
1735-0859
2383-1723
6
2
2008
11
21
معرفی دو گیاه دارویی Rosa canina و Rosa elymatica بهعنوان میزبانهای جدیدی برای قارچ Podosphaera pannosa از ایران
153
156
FA
کرم
سپه وند
نویسنده مسئول، کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، خرم آباد، ص.پ. 348
karamsepahvand@yahoo.com
جنس <em>Rosa</em> از تیره Rosaceae حدود 18 گونه در ایران دارد (صرفنظر از اسامی مترادف) که 12 گونه از آنها درختچهای خودرو هستند. از این گونههای خودرو، گونههای <em>Rosa persica</em><em>، </em><em>R. orientalis</em><em>، </em><em>R. pulverulenta</em><em>، </em><em>R. iberica</em><em>، </em><em>R. hemisphaeria</em><em>، </em><em>R. boissieri</em> و<em>R. elymatica</em> علاوه بر ایران در مناطق ترکمنستان، افغانستان، آسیای مرکزی، آناتولی، ارمنستان، آذربایجان روسیه، فققاز، سوریه، لبنان و تالش نیز میرویند. فرمها و ارقام بسیار زیادی از این جنس امروزه در مناطق مختلف معتدله و سرد ایران بصورت رایج کاشته میشود. بمنظور بررسی مهمترین بیماری خسارتزا در استان لرستان، ضمن بازدید مناطق مختلفی از عرصههای منابع طبیعی مشخص شد که مهمترین بیماری قارچی این گیاهان سفیدک پودری میباشد. این بیماری روی دو گونه از این جنس به نامهای <em>Rosa canina</em> L.با نام فارسی نسترن وحشی و اسامی مترادف <em>R. corymbifera </em>Borkhb، <em>R. dumetorum </em>Thuill و <em>R.tomentella </em>Lehm<em>.</em> (زیستگاه: شمالشرقی کشور، جنگلهای گلستان، مناطقی از استان خراسان رضوی، رشتهکوه البرز، ارتفاعات الموت، مناطقی از استانهای آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، کرمان و اطراف تهران) (قهرمان، 1385؛ مظفریان، 1375) و گونه <em>Rosa elymatica </em>Boiss & Hausken با نام فارسی رز ایلامی و نسترن کوهی و اسامی مترادف <em>R. albicans </em>Godet. (زیستگاه: استانهای کردستان، همدان، قزوین، کرمانشاه، مرکزی، لرستان، فارس، چهارمحال و بختیاری و ارتفاعات توچال تهران) (قهرمان، 1385؛ مظفریان، 1375) مشاهده شد. به منظور شناسایی عامل بیماری سفیدکهای پودری روی این گیاهان، پس از نمونهبرداری از گیاهان آلوده، از اندامهای قارچ روی هر گیاه، درون محلول لاکتوفنل یا محلول لاکتوفنل آنیلین بلو نمونههای میکروسکپی تهیه شد و اندامهای قارچی شامل کلیستوتسیوم، آسک، آسکوسپور و کنیدی با میکروسکپ المپوس BH2 کالیبره شده، میکرومتری گردید. مشخصات مرفولوژیکی میکروسکپی مشاهده شده اندامها یادداشت و شکل اندامهای قارچی با دستگاه دراوینگ تیوب رسم شد. در موارد ضروری از هر کدام از اندامهای قارچ با استفاده از دوربین عکسبرداری نصب شده روی میکروسکوپ، عکسبرداری صورت گرفت و در نهایت، نمونه قارچ با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر (Braun, 1987; Braun and Takamatsu, 2000) مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج بدست آمده به شرح زیر میباشد: نشانههای این بیماری به صورت پوشش سفیدرنگی روی برگ، کاسبرگ، میوهها و ساقهها تشکیل میشود. میسلیومهای قارچ عامل بیماری سفیدرنگ و کلیستوتسیومها درون میسلیوم فرورفته هستند، کلیستوتسیوم زوائدی در سطح زیرین دارد که معمولاً چندان زیاد نیستند (شکلهای 1 و 2). قطر کلیستوتسیومها 157-100 میکرومتر، آسکها بیضوی شکل و به ابعاد 195-90 × 105-71 میکرومتر، آسکوسپورها بیضوی تا تخممرغی شکل و به ابعاد 39-22 × 21-20 میکرومتر، کنیدیهای بیضوی تخممرغی تا بشکهای، زنجیری و به ابعاد 30-19 × 14-9 میکرومتر میباشد. پس از مقایسه مشخصات قارچ با کلید شناسایی سفیدکهای پودری (Braun, 1987; Braun & Takamatsu, 2000) بهعنوان گونه <em>Podosphaera pannosa </em>(Lev.) Braun & Takamatsu var <em>rosae</em>با مترادف<em>Sphaerotheca pannosa </em>(Wallr:fr.) Lev. var. <em>rosae </em>Woron.تشخیص داده شد. این گونه قارچ تاکنون از ایران از روی میزبانهای <em>Hultemia persica </em>(Michx. ex Juss.) Stapf، <em>Rosa</em><em> persica </em>Michx. ex Juss. و <em>R. multiflora </em>Dum. گزارش شده، ولی گزارش آن روی این دو میزبان جدید است. لازم به تذکر است که بر اساس مطالعات Braun و Takamatsu (2000) روی خصوصیات فیلوژنیک و توالییابی DNA این قارچها، جنس <em>Sphaerotheca</em> به جنس <em>Podosphaera</em> تغییر نام داده شده است (Braun and Takamatsu, 2000). <br /> <br />
Rosa canina,Rosa elymatica,Podosphaera panosa,ایران
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106261.html
https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106261_d0b7b5139b9d35fa9c3856b6d565fda3.pdf